Diffrence en genel anlamda
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
her şeye “ilk” olan ya da her şeyin “merkez”inde duran düşünülebilecek her türden terimi adlandırmanın olanaksızlığını adlandırmaktadır. ¤¤¤¤fızik olmayan
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
¤¤¤¤fizikten başka bir düşünce olanağının önünü açmak için
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
yazının
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
kendinde bulunan bır “anlam” ya da “doğru dile getirme amacı güdüşüyle tanımlanan ¤¤¤¤fizik dilinin bütün ¤¤¤¤fizik içerimlerinden tümüyle kurtarılması zorunludur. Bu sonuca ulaşmak için Derrida
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
bir dizi değişik yazma stratejisi geliştirmiştir. Bu stratejilerden biri
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
kendi içinde bütünlüklü tek bir kitap olarak okunmaya izin vermeyecek biçimde aynı metinde sonsuz sayıda metin üretmektir. Nitekim Derrida Glas (Matem Çanı
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
1974) adlı yapıtını
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
bu biçimde parçalara ayırarak
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
bir anlamda parçalayarak yazmıştır. Kitabın ana yapısı
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
ilk sütunda Hegel’in (giz
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
örtü) anlayışıyla ilişkili çeşitli konuların incelendiği
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
ilk sütunun tam yanına yerleştirilen ikincisindeyse Genet’nin yazılarında düzenli olarak karşılaşılan bir giz türü olarak Jean Genet’nin imzasının çok yönlü bir incelemesinin yapıldığı iki ayrı sütundan oluşmaktadır. Glas üzerine söylenebilecek bir dolu şey olmakla birlikte
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
bunlardan ula ki en önemlisi
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
kitabın Sartre’ın Aziz Genet adlı incelemesinde yarı Hegelci bir gözle Genet’nın yazılarını özetlemış olmasından duyulan rahatsızlıkla Genet’nin yazılarını kurtarmak adına uygulanmış bır yapısöküm örneği olarak okunabileceğidir. JDerrida’ nın sıkça başvurduğu bır başka yapısöküm stratejisi de geleneksel gösterge kavramını özellikle sorunsallaştırmak amacıyla tasarlanmış différance gibi birtakım metinsel imler üretmektir. Bu imler yalnızca birer yeni sözdük geliştirme arayışına karşılık gelmezler
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
Çünkü bunlar ne sözlüktürler ne de gösterge (örneğin Fransızca’da “ayrım” anlamına gelen différence sözcüğünden bozmadır); bunlar daha çok anlaşılırlığa karşı kendi dirençlerine ya da korunaklarına dikkat çeken
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
an tam anlamıyla belirlenemeyen yapısökümcü ifadelerdir. Différance “Varlık” türünden her hangi bir şey üzerine enson sözün söylenemezliğini açığa vuruyor olması
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
kimi yapısöküm yorumcularınca “olumsuzlamacı tanrı bilim” biçiminde yorumlanması sonucunu doğurmuştur. Derrida aralarında görünen yakınlığın kaçınılmaz olduğunu
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
ama bu ikisini
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
yani yapısöküm ile olumsuzlamacı tanrıbilimi eşitlemenin bulunuş ¤¤¤¤fiziğinin kendinden geçirici yaşantısını yeniden kesinlemek anlamına geleceğini bildirmektedir. Bunun yerine Derrida
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
bütün deneyimlerin gelecekte neler olacağını bilen bir peygamberlik konumuna indirgemeksizin “şimdi ile burada bulunma”yı kesintiye uğratan
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
yapısı sökülemez mesihvari bir söz verme ile yapılandırıldığını ileri sürmüştür. Belki de bu noktada
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
Herakleitos’un oluşu kesinleyişi dc Derrida’nın söz verme yaşantısına değgin açıklaması aynı düzlemde düşünülürse
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
Herakleitos’un “oluş” anlayışı Derrida’nın différance’ la demek istediğine en yakın düşünsel konum olarak değerlendirilebilir. Bu tür bir Herakleitos okuması
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
Derrida’nın açıkça yapısökümcü yönlerini Heidegger’in göz ardı ettiğini düşündüğü Nietzsche’nin yazılarında da bulunabilir. Heıdegger’e göre
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
Nitzsche’nin metinleri tek bir anda tek bir düşünürün tekil düşüncelerini yansıtmaktadır. Derrida
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
Heidegger’in bu savına Nietzsche’nin yazma biçeminin değişik yönlerine dikkat çekerek karşı çıkar. Buna göre
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
Nietzsche belli bir anlamı ya da doğruyu dile getirmek yerine
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
yazılarında daha çok alışıldık geleneksel yorumlama kaynaklarını baştan boşa çıkaran metinsel sorunsalları gündeme getirmiştir. Derrida bu düşüncesini Mahmuzlar Netzsche’nin Biçemleri adlı çalışmasında
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
Nictzsche’nin metinlerinde yer yer geçen “Şemsiyemi unutmuşum” tümcesinin yorumlama bakımından üzerine “karar verilemez” oluşuna parmak basarak tanıılamaktadır. Burada gösterilmeye çalışılan
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
bırakın metnin tek bır anlamı olmasını
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
metinde karşılaşılan herhangi bir “şey”in dahi bir özdeşliği olmadığıdır. Bu düşünce uyarınca Derrida
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
Nıetzsche’nin metinleri demek yerine “Nietzsche’nin imzaları” demeyi daha uygun bulmaktadır. Bunun yanında Derrida
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
Nietzsche’nin biçemlerini çoğaltmanın doğruluğunu savunmakla birlikte
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
Nietzsche’ nin birtakım anlam hareketlerine ilişkin belli çekinceler koymaktan da geri kalmaz. Sözgelimi Derrida’ya göre “kadın” sözcüğü Nietzsche’de “doğru olmayan” ın eğretilemesi olarak geçmektedır hep. Bu yüzden
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
Nietzsehe’nın metinlerınde “kadın” sözcüğünün geçtiği yerler Derrida için yapısöküme alınması gereken özel yerlerdir. Ayrıca Nietzsche’de karşılaşılan anlam hareketlerinin yol açtığı şiddete de dikkat çeken Derrida
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
aşırılığın mantığını şeyleştirmeden aşırı uç konumların taşıdığı yıkıcı gizilgücü patlatacak bir stratejinin arayışı içindedir. Bu açıdan bakıldığında yapısöküm sıyasal olan üzerine düşünmenin bir yolu olarak da değerlendirilebilir.
Nitekim daha ilk yazılarından başlayarak Derrida’nın adalet ile şiddet arasındaki ilişkiyle ilglendiği üstünden atlanamayacak bir olgudur. Derrida’nın başlıca yapıtları zaman dizinsel olarak şunlardır: L’écriture et la Différance (Yazı ve Ayrım
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
1967); La Voix de la Phénomene (Ses ve Görüngü
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
1967); De la Grammatalogie ( Yazıbilime Dair
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
1967); Marges de la Phlisohie(Felsefenin Kıyıları
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
1972); La Disémination (Yayılım/Saçılma
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
1972); Positions (Konumlar
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
1972); Glas (Matem Çanı
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
1974)L’archéologie du frivol(Sıradan Şevlerin Kazıbilimi
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
1976); Le Vérité en peinture (Resimde Doğruluk
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
1978); La Carte postale de Socrate a Freud et de la(Sokrates’ten Freud ıle Ötesine Kartpostallar
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
1980): Spurs
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
Nietzsche’s Style (Mahmuzlar: Nıetzsche’nin Biçemleri
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
1981
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
ikidilli basım); Psyché (Psykhe
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
1987): De l!Esprit (Tin Üzerine
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
1989); Limited Inc. (Limitet A.Ş.
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
1990) ve L’Autre Cap (Otekinin Kulağı
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
1991).
Felsefe Sözlüğü - A.Baki Güçlü; Erkan Uzun; Serkan Uzun; Ü.Hüsrev Yoksal
![virgs.gif](http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif)
Bilim ve Sanat Yayınları