12-20-2006, Saat: 12:49 PM
* Kelimenin etimolojik olarak Miladdan sonra 5. y?zy?l civarlar?nda ?skandinavya dolaylar?ndan ??k?p gelen ve Roma imparatorlu?u'na bir s?re k?k s?kt?ren (ve b?ylece kendi sonlar?n? da haz?rlayan) Germenik ?rk Goth'lardan geldi?i a?ikard?r, fakat bu kelime sonralar? farkl? anlamlar da kazanm??t?r. ?ngiliz medeniyeti politik anlamda rakipleri olan Fransa ve ?spanya'ya olan k?ksel ve ruhsal ?st?nl???n? kan?tlamak i?in "gothic"i kendine s?fat bile yapm??t?r. (Tabi ?ngiliz ?rk?n?n atalar? kahraman jutelar ya da gete'lerden de ilham al?nm?? olabilir burda) ama yine de gotik kelimesi tarihte uzun bir s?re "barbar", "yaban", "sivilize olamam??" anlamlar?nda olumsuz bir s?fat olarak kullan?lm??t?r. ?lkel ve dar kafal? insanlarla/?lkelerle ?zde?le?tirilmi?tir. ?zellikle sonralar? 18. y?zy?lda rasyonalizm ve sanayile?meyle beraber gotik art?k olumsuzdan da ??k?p k???k d???r?c? bir s?fat olarak kullan?lm??t?r. o d?nemde kendilerini medeniyetin doruklar?nda, "biz olduk art?k" havalar?nda g?ren avrupa toplumlar?, kendilerini fazla kapt?rd?klar? bu mant?k ve bilim ger?ekleriyle gotik edebiyat? (ya da daha genel anlam?yla "romans"lar?) yerin yedi kat dibine g?mm??t?r. Okuman?n bir insan ihtiyac?ndan ziyade toplumsal s?n?flara g?re yaz?ld??? ?izildi?i bu d?nemde burjuvazi, t?pk? kendi ak?llar?n?n erdi?i tek ?ey gibi "yararc?l?k" kokan romanlara y?nelmi?, romanlar neredeyse "standart edebi eser"ler konumuna gelmi?tir. (Hatta ilk d?nem romanlar?nda protagonist bir hana girerken yazar "?u han bilmemne ?ehrinin bilmem ne soka??nda, konaklamak i?in ideal gidin g?r?n." gibisinden direk okuyucunun ger?ek hayat?nda i?ine yarayacak notlar yazarm??.) Ama bu a??r? ger?ek?ilik ve "ne g?r?yorsam o var"c?l?k bir s?re sonra insano?lunu tatmin edemeyecek d?zeye gelmi?tir. ??nk? insanlar maneviyatlar?n?, hayalg??lerini ve yarat?c?l?klar?n? daha fazla a? b?rakamam??t?r. (Bir nevi sentimentalizm ya da agnostizme y?nelme iste?i) edebiyat ve genel olarak sanat kendini bu a?mazdan kurtaracak yollar ararken romantizm g?mb?r g?mb?r gelmi?tir. End?striyel ?ehir hayat?n?n, bununla beraber do?an toplumsal s?n?f ayr?l?klar?n?n ve haddinden fazla yararc?l???n insan ruhunu bozdu?una, toplumlar? giderek ??r?tt???ne inanan bu edebi ak?m giderek yay?lm??, ?o?unlu?un genel tavr? haline gelmi?tir. Hayalg?c? ve duygular?n tekrar y?kse?e ??kmaya ba?lamas?yla gotik edebiyat da uyar?l?p yatt??? mezardan ??km??t?r nihayet. En fazla Amerika olmak ?zere Avrupa'da bu yaz?na gereken ?nem verilmeye ba?lanm??t?r art?k. Bu periyoddan Viktorya d?nemine kadar ?zellikle ?ngiltere'de ?ok g?zel tad?ndan yenmez eserler ??km??t?r. Sonralar? yine ait oldu?u g?lgeye ?ekilecekken yirminci y?zy?lda yeni bir ivme kazanm??t?r gotik. ?ernobiller, kirlilik problemleri, d?nya sava?lar? derken t?m d?nya toplumlar?n?n kap?ld??? karamsarl?k havas?ndan kaynaklan?yor olsa gerektir bu. ??nk? gotik bu ya?am? sorgulad??? gibi ?l?m? ve di?er d?nyalar? da merak eder. Meraktan da ?te bundan haz duyar. ?nsan?n g?r?nen k?sm?ndan ziyade sinik ve kaotik y?zlerini irdeler. Bu y?zden yirminci y?zy?lda karamsarl???n ve i?selli?in sembolu haline gelmi?tir gotik. Sadece edebiyatla kalmam??, sinemaya (malum, tonlarca gotik film), m?zi?e (gotik rock, gotik ****l, end?striyel gotik vesaire) ve modaya da (ta? gibi gotik hatunlar, kendilerini crow sanan satanist zibidiler) s??ram??t?r. G?n?m?zde "Gotik nedir?" sorusuna insanlar?n ?nce bir afallamas?, "nas?l anlatsam?" demesi de bu y?zden zaten.
* Got Sanat? ya da Barbar Sanat? olarak da anlam? vard?r. ?talyanlar Roma ?mparatorlu?u d?neminde d?nyan?n bir numaral? g?c?yken, Alman kabileleri got ve vandallar?n topraklar?n? i?gali nedeniyle b?y?k bir ?fke duymaktayd?lar. Bu y?zden ayd?nlanma devri yani R?nesans ile y?k?l?? d?nemi aras?ndaki d?neme, buna sebep olanlar?n isimlerini, got ve vandallar? koydular. Got Sanat?n?n d???nda, g?zel ?eylerin y?k?l?p yak?lmas?na da vandall?k demi?lerdir.
* Gothic mimari 12-16. y?zy?llar aras?nda avrupada kullan?lan, sivri kemerler, kaburgal? kubbeler ve ayr?nt?l? s?slemeleri ile hemen tan?nan mimaki ak?ma ve bu tarz mimariye benzeyen di?er mimari ak?mlara verilen isimdir. Gotik edebiyat ?zellikle 18. yy sonunda pop?ler olan, karanl?k, grotesk ve do?a?st? olaylar? i?leyen edebi t?re zaman zaman verilen isimdir. En belli ba?l? ?rnekler i?in (bkz: frankenstein) (bkz: dracula) (bkz: dr jeykll mr hyde)
Gotik m?zik heavy ****l ve punk aras?nda bir tarzd?r: "Gotik muzik heavy ****l olmakla beraber punk ile ili?kisi olduk?a zay?ft?r. Daha ?ok orta ?a? ve barok d?neme ait klasik m?zi?in heavy ****l'le i? i?e ge?ti?i estetik y?nden kuvvetli bir tarza sahip olup bu y?nden punk?n tam tersi bir duru? sergiler."
Gotik moda ise genelde her nedense ?zellikle teenage k?zlar?n, ?zellikle de The Crow filmlerinden sonra daha da benimsedi?i bir moda. tercihen deri, siyah giysiler giyilir ve ceset gibi, vampir gibi bembeyaz makyaj yap?l?r, sa?lar uzun, ?e?itli renklerde, t?rnaklar da bir o kadar uzun ve renk renktir. Kollarda boyunda bo? yer kalmayana kadar tak?lar istenirse tak?labilir, vaciptir. Her gothic gen? k?z?n g?nl?nde pumpkin king jack gibi bir sevgili sahibi olma hayalleri vard?r. Gothic kom?nity ?yelerinin milli bayram? helloween, milli i?ecekleri red wine, ba?kentleri gotham city'dir.
* "Gotik italyanlar?n r?nesansda kuzey orta?a? sanat?n? tan?mlamak i?in kulland?klar? kelimedir. Bu, onlar i?in barbarl?k anlam?na gelen bir kelimeydi. Goti?e korkun?, ?atafatl? ve grotesk g?z?yle bak?l?rd?. Asl?nda bir ?ok durumda ?yleydir, ancak baz?lar?na g?re hayat?n kendisinin korkun?, ?atafatl? ve groteks oldu?u bir d?nyada o m?kemmeldir. Dualizm ?n plandad?r, her ?eyin iki y?z? oldu?u insanlar beden ve ruh, iyi ve ?eytan olduklar?, tozdan yarat?ld?klar? halde cenneti isteyebildikleri savunulur. Esas olarak onca y?l boyunca ?ok say?da insan?n ?st?nde ?al??mas? ve farkl? fikirlerin kayna?mas? sonucu ortaya ??kan korkun? g?r?n?ml? ve ?atafatl? mimari ak?m?n hayranl?kla kar??lan?p ya?am tarz? olarak belirlenmesidir. ?ok fazla fikirin kayna?mas?yla olu?an bir tarz? insanlar sadece pe?inden gitmek i?in standartlara sokmu?tur; gotik siyahd?r (k?t?l?k ve ?irkinli?in temsilcisi ?eytani olan), gotik kand?r (siyah ?st?ne k?rm?z? yaz?l? web siteleri, siyah deri giysili k?rm?z? sa?l? k?rm?z? rujlu gen? k?zlar), gotik ?atafatt?r (bo? yer b?rakmayan tak?lar) demi?lerdir
.jpg)
