01-13-2007, Saat: 02:30 PM
M?zik d?nyas?nda ?ok etkisi yaratm?? say?s?z an vard?r. Ancak baz?lar?n?n yaratt??? sars?nt?, s?z konusu sansasyonu ve onun ba?rol?nde yer alan ki?ileri pop?ler m?zik tarihi i?inde farkl? bir yere koymam?za sebep olacak kadar etkili olmu?tur. Pop?ler m?zik tarihinin en c?retkar, en abs?rd ve de en trajik anlar?n? s?ralad???m?z 'M?zik Tarihinin ?ok Edici Anlar?' dosyas?n? okurken olaylar?n perde arkas?n? ??renecek ve epey de ?a??racaks?n?z.
Kurt Cobain'in ?l?m?
Kurt Cobain'in intihar? m?zik tarihinin en ?ok edici olaylar? aras?nda ilk s?raya yerle?iyor. M?zikte devrim yaratan, m?zi?in alg?lan?? bi?imini k?kten de?i?tiren ve bu anlamda bildi?imiz, al???k oldu?umuz t?m kaideleri alt ?st eden Kurt Cobain'in kendisi i?in belirledi?i son da m?zik ad?na yapt??? ?eyler kadar ?ok edici olmu?tu. Nirvana'n?n bu kadar b?y?yece?ini, yer alt?ndan ??k?p pop?ler platformda zirve yapaca??n?, en ?nemlisi kay?p ku?a?a liderlik edece?ini hesap edememi?ti Kurt Cobain. Onu 'g?n?ls?z' rock y?ld?z? olarak anmam?z da bu y?zdendir hep. Mart 94'te Roma'da bol miktarda ila? ve i?ki ald?ktan sonra hastaneye zar zor yeti?tirilen ve ?l?mden d?nen Kurt Cobain'in bir dikkatsizli?e kurban gitmedi?i, bu vukuat?n asl?nda bir intihar te?ebb?s? oldu?u bir ay sonra anla??lm?? oldu zaten. Roma tecr?besinden sonra yat?r?ld??? rehabilitasyon merkezinden ka?an ve kendisini Seattle'daki evine kapatan Kurt Cobain'in cesedi ?l?m?nden d?rt g?n sonra, 8 Nisan 94'te bir elektrik teknisyeni taraf?ndan bulundu. "Rock'n roll denen miti i?te b?yle parampar?a ederim" demi? oldu bir bak?ma.
Sex Pistols'?n canl? yay?ndaki k?f?r ?ovu
M?zik tarihinde t?m zamanlar?n belki de en ?ok edici an?na Sex Pistols gibi ?nc? bir grubun imza atm?? olmas? gerekiyordu elbette. Sex Pistols'?n varolu?u zaten ba?l? ba??na bir sansasyondu asl?nda, bu sebeple yapt?klar? tek bir ?ey de?il pek ?ok ?ey m?zi?in gidi?at?n? de?i?tirmi? ve al???lm?? de?erleri alt ?st etmi?ti. Ama 1976'da meydana gelen bir olay?n sadece m?zi?i de?il d?nyay? da de?i?tirdi?i s?ylenir hala. O y?llarda punk diye bir ?eyin ortaya ??kt??? ve kendilerine Sex Pistols diyen bir grup manya??n da s?z konusu harekete ?nc?l?k etti?i biliniyordu ama hen?z ortada d?nyay? sarsacak t?rde bir sansasyon yoktu. Sex Pistols'?n menajerli?ini ?stlenen Malcolm McLaren ise umutluydu, eninde sonunda ses getireceklerdi. Ama galiba o bile yaratt??? grubun hi?bir ?eyi iplemeyecek kadar 'punk' oldu?unun fark?nda de?ildi. ??te 1976'da Sex Pistols ?ngiliz tv'sinin hatr? say?l?r ?ov programlar?ndan biri olan Today Show'a konuk oldu. Grup ?yeleri yerlerinde ?ylece oturuyorlard?, program?n me?hur sunucusu Bill Grundy ise grup ?yelerinin kendilerini rezil edecekleri an? kolluyor ve sa?ma sapan sorular?yla onlar? gaza getirmeye ?al???yordu. Kendine ?ok g?venen Grundy program?n sonunda "Hala bir on saniyeniz var, hadi ??yle olay yaratacak bir ?ey s?yleyin" dedi Sex Pistols ?yelerine, kimlerle u?ra?t???n?n hi? de fark?nda olmadan. Cevap Sex Pistols gitaristi Steve Jones'dan geldi ve tv tarihinde ilk kez bir canl? yay?n b?ylesine bir k?f?r bombard?man? ile kar??la?t?. Steve Jones'un sakin ve umursamaz tavr? ise Sex Pistols'?n ne oldu?unu izah etmeye yetiyordu. Bill Grundy olay akabinde i?inden at?ld?, ?ngiltere ise yeni g?ne 'The Filth and the Fury' man?etiyle merhaba dedi. Art?k herkes punk'?n anlam?n? ve Sex Pistols'?n kim oldu?unu biliyordu.
Tupac Shakur cinayeti
Sansasyon ve rap'i birbirinden ayr? d???nmek biraz zor hatta imkans?z gibi. Rap camias? her daim b?y?k sansasyonlara ?ahit olmu?tur fakat s?z konusu vukuatlardan bir tanesi m?zik tarihinde ?ok edici bir an olarak yer edecek boyutlara ula?m??t?r. Tupac Shakur'un ?ok edici ?l?m? rap camias?nda gangster filmlerindekinden de beter bir mafyac?l?k oyunu d?nd???n? g?zler ?n?ne sermi?ti. Olay?n ??k?? noktas? gangsta rap'e ev sahipli?i yapan Death Row adl? bir plak ?irketi. Eski bir bodyguard olan ve daha sonralar? uyu?turucu ticaretinden indirdi?i paralarla Death Row'u kuran Marion 'Suge' Knight ise trajedinin ba?rol?nde yer alan isimlerden biri. Dr Dre ve Snoop Dogg'u b?nyesinde bar?nd?ran ?irket rivayete g?re ?iddet kullanmak suretiyle pek ?ok yeni ismi b?nyesine ge?iriyordu. Dre ve Snoop Dogg Death Row'dan ayr?ld???nda ?irketin tek y?ld?z ismi Tupac olmu?tu. Bu s?rada Do?u Yakas?'nda ise Sean Puffy Combs (P Diddy) Bad Boy Records'? hayata ge?irmi?ti, onun bir numaral? y?ld?z? ise 'Biggie' Smalls, yani nam-? di?er Notorious B.I.G. idi. Rap camias?ndaki do?u-bat? sava??n?n en belirgin ?rne?i olan Death Row-Bad Boy Records kap??mas? ilerleyen zamanda iki rapper'?n ?l?m?ne sebep oldu. Soyguna u?rayan ve vurulan Tupac ba??na gelenlerden Puff Daddy ve Notorious B.I.G.'yi sorumlu tuttu. Kar?? taraf ise cevap vermekte gecikmedi, Tupac Eyl?l 96'da izlemeye gitti?i bir Mike Tyson ma??ndan sonra vuruldu ve be? g?n sonra hayata veda etti. Fakat hikaye burada son bulmad?. 1997'de, bir rap dergisinin verdi?i partiden ??k?p evine gitmek ?zere yol alan Notorious B.I.G. kimli?i tespit edilemeyen biri taraf?ndan vurularak ?ld?r?ld?. Olaylarla ba?lant?s? bulundu?u d???n?len Suge Knight ise o s?ralar zaten hapisteydi.
Madonna'n?n 'Like A Prayer' klibi ve 'Sex' kitab?
Art?k bir ikon olarak an?lan Madonna m?zik tarihinde birden fazla vukuata imza atm??, her hareketiyle sansasyon yaratmay? ba?arm?? nadir y?ld?zlardan biri olarak g?sterilebilir. ?lk ?ocu?unu do?urduktan sonra ruhani alemlere dal?p ortamlardan elini aya??n? ?ekmi? olabilir fakat Madonna her zaman o en c?retkar halleriyle hat?rlanacak ??phesiz. Bir y?ld?z olmadan ?nce ?ektirdi?i ??plak foto?raflar?, ??lg?n sahne ?ovlar?, ili?kileri ve beyanlar?yla ?zellikle 80'li ve 90'l? y?llarda tam anlam?yla 'esen' Madonna'n?n m?zik tarihinde yer eden ?ok edici ilk an? ??phesiz ki 'Like A Prayer' i?in ?ekti?i video oldu. Mart 1989'da MTV'de pr?miyerini yapan video klibe y?nelik ilk tepki ?talya'dan, katolik bir gruptan geldi. S?z konusu grup Madonna'y? dini suistimal etmekle su?lad? ve klip yay?ndan kald?r?lmad??? takdirde yasal i?lem ba?lat?laca??n? iddia etti. Amerikan Aile Birli?i ise ayn? gerek?eyle Madonna'n?n 1989 y?l?n?n ilk ay?nda Pepsi ile yapt??? be? milyon dolarl?k anla?may? zora soktu. S?z konusu komite, Madonna ile yap?lan anla?ma feshedilmedi?i takdirde t?m Pepsi ?r?nlerini bir y?l s?resince boykot edece?ini a??klad?. Nisan ay?nda yap?lan a??klamayla Pepsi, anla?may? bozdu?unu ve Madonna ile ?ekilen reklamlar?n yay?ndan kald?r?laca??n? a??klad?. Bu tip olaylar Madonna'y? durdurmak i?in yeterli olmad? elbette. Sansasyonel y?ld?z en c?retkar anlar?n? g?zler ?n?ne seren 'Sex' adl? kitab?n? 1992'de yay?nlad?. 128 sayfadan olu?an bu kitap Madonna'n?n foto?raf?? Steven Meisel taraf?ndan yakalanan en mahrem pozlar?ndan olu?uyordu. Piyasaya s?r?ld??? g?n Amerika'da 150 bin satan kitab?n d?nya ?ap?nda ula?t??? sat?? rakam? ise 1,5 milyon oldu. 'Sex' Japonya'da yasakland? ve Madonna'n?n ba??na yasal anlamda pek ?ok bela da a?t?. Madonna 92'de People dergisi taraf?ndan y?l?n en sansasyonel 25 ki?isinden biri olarak g?sterildi, ?ngiliz m?zik yay?n? NME'nin okuyucular? ise 'Sex'i y?l?n en hip olay? olarak yorumlad?. Piyasaya ??kt???nda 45 dolara sat?lan 'Sex' adl? bu kitab? ?imdilerde bulmak ise imkans?z. Piyasaya ??kt??? y?l t?kenen ve yeniden bas?lmayan 'Sex' ?u s?ralar sadece ebay ?zerinden bulunabiliyor. Sat?? fiyat? ise 400-500 $ aras?nda gidip geliyor.
Ozzy Osbourne'un yarasa av?
Black Sabbath y?llar?nda uyu?turucu ve alkol?n de b?y?k etkisiyle t?rl? ??lg?nl?klara imza atan Ozzy Osbourne'un m?zik tarihinde yer eden en ?ok edici vukuat? art?k bir efsaneye d?n??en 'yarasa' operasyonu olmu?tur. Black Sabbath'?n 20 Ocak 1982'de Des Moines'de verdi?i bir konserde bir fan taraf?ndan sahneye f?rlat?lan yarasay? tutup, a?z?yla kafas?n? kopartan Ozzy Osbourne, b?ylelikle metal m?zi?in d?? d?nya taraf?ndan alg?lan?? bi?imini de de?i?tirmi?tir (metalciler kafa kopar?r, civciv ezer efsaneleri gibi). S?z konusu efsanenin g?z ard? edilen bir ba?ka boyutu daha var elbette. Ozzy Osbourne sahneye at?lan yarasan?n plastik, yani oyuncak bir yarasa oldu?unu d???nd???n? -o s?rada kafas?n?n epey iyi oldu?unu da unutmayal?m- ve bu sebeple kafas?n? koparmaya yeltendi?ini a??klay?p bu deneyimi hayat?n?n 'en korkun?, en ac?' an? olarak yorumlad? sonradan. Ozzy Osbourne'un en az yarasa facias? kadar efsanele?mi? bir ba?ka vukuat? ise CBS Records ile yapt??? toplant? esnas?nda ger?ekle?en 'g?vercin' operasyonudur. S?ylentiye g?re plak ?irketinin Los Angeles'da d?zenledi?i bas?n toplant?s?nda fazlas?yla s?k?lan Ozzy, beyaz bir g?vercinin kafas?n? da a?z?yla kopar?p atm??t?. CBS taraf?ndan da onaylanan bu bomba olay -Ozzy'nin s?z konusu hareketi bilin?li olarak yapt??? da d???n?lecek olursa- yarasa efsanesini ezip ge?er.
Dimebag Darrell cinayeti
Metal camias?nda "Rock m?zi?in 11 Eyl?l'?" olarak an?lan 'Dimebag cinayeti' m?zik tarihinin ?ahit oldu?u en trajik anlardan da biri ayn? zamanda. Olay?n merkezinde yer alan Damageplan, ex-Pantera gitaristi Dimebag Darrell taraf?ndan, Pantera sayfas? kapand?ktan sonra hayata ge?irilmi? bir gruptu. 8 Aral?k 2004'te Ohio'daki Alrosa Villa adl? bir kul?pte sahne alan Damageplan hen?z ilk ?ark?s?n? bile tamamlamam??ken sahneye atlayan bir gencin silahl? sald?r?s?na u?ram??, olay sonras?nda Dimebag'in de dahil oldu?u d?rt ki?i hayat?n? kaybetmi?ti. Tan?klar?n verdi?i ifadeye g?re sald?r?y? ba?latan gencin hedef ald??? ki?i do?rudan Dimebag'di. Polis taraf?ndan vurularak durdurulabilen sald?rgan?n kimli?i olay sonras?nda tespit edildi. 25 ya??ndaki Nathan Gale annesinin verdi?i ifadeye g?re paranoyak ?izofren te?hisiyle tedavi g?rmekte olan bir ak?l hastas?yd? fakat son zamanlarda ila? tedavisini b?rakm??t?. Polisin yapt??? ara?t?rmalar Nathan Gale'?n Dimebag Darrell'? ?ld?rme sebebinin Pantera fanatikli?iyle ilgili olmad???n? g?sterse de m?zik d?nyas?nda cinayetle ilgili say?s?z teori ?retildi do?al olarak. Damageplan ?yeleri, grubun tur g?revlileri ve ?zellikle de fanlar, cinayeti Pantera fanatikli?inin motive etti?i konusunda hemfikir. Pantera'n?n da??lmas? ve Phil Anselmo ile Dimebag aras?ndaki sorunlar da Nathan Gale'i tetiklemi? olabilir deniyor.
Jarvis Cocker'?n Michael Jackson protestosu
Amerika'n?n Grammy'siyle e? tutulan ?ngiliz Brit ?d?lleri 1996'da m?zik tarihinde yer edecek t?rde sansasyonel bir ana ?ahitlik etti. Brit ?d?lleri'nin o y?lki en ?nemli konu?u t?ren s?ras?nda b?y?k bir ?ova imza atmaya haz?rlanan Michael Jackson'd?. Sahnede 'Earth Song'u yorumlayacak olan Jackson ?ark?n?n temas?na uygun bir ?ov ve kareograf haz?rlam??t? tahmin edilebilece?i ?zere, bir Michael Jackson performans? asla 's?radan' olmamal?yd? ayr?ca. ??te ne olduysa da s?z konusu performans s?ras?nda oldu zaten. Kurtar?c? rol?n? ?stlenen Jackson sahneye masumiyeti temsil eden bir s?r? ?ocukla ??kt? ve 'Earth Song' ?ovu ba?lad?. O s?ralar 'Different Class' alb?m?yle anavatan?nda y?kseli?te olan Pulp'?n nevi ?ahs?na m?nhas?r lideri Jarvis Cocker ise ortaya koyulan parodiden, asl?nda Jackson'?n kendi kendisine y?kledi?i y?ce rolden rahats?zl?k duymu?tu. Sessiz kalmak yerine tepkisini g?stermeyi tercih eden Cocker, Jackson'?n ?ovu devam etmekteyken bir anda sahneye f?rlad? ve Jackson'? i?aret ederek poposunu g?sterdi, birazc?k dans etti ve sahneden indi. Herkes ?oktayd? tabii. T?ren esnas?nda olaya m?dahele edilmedi fakat akabinde ger?ekle?en partide Jarvis Cocker tutukland?. Ertesi g?n yap?lan a??klamada Cocker'?n k???k ?ocuklara 'hakaret' etti?i gerek?esiyle tutukland??? beyan edildi, Jackson cephesinden ise herhangi bir a??klama gelmedi. Jarvis Cocker'?n bu protestosu ?ngiltere'de tepki g?rmedi hatta takdir bile edildi. ??in ironik k?sm? ise malumunuz, Michael Jackson k???k ?ocuklar? taciz etmekle su?lan?p yarg?land?.
Janet Jackson'?n Superbowl performans?
Yak?n bir tarihte ger?ekle?mi? olmas?na ra?men t?m zamanlar?n en ?ok edici m?zik anlar?ndan biri olarak kabul g?ren bir sansasyon daha 'Jackson' imzas?n? ta??yor. Amerikan halk?n? her y?l ekrana kilitleyen futbol ?ampiyonas? Superbowl, 2004'te ger?ekle?en final ?ovunun bir benzerine daha kolay kolay ?ahit olamayacak muhtemelen. CBS kanal? taraf?ndan canl? olarak verilen Superbowl final gecesinde sahne alan Janet Jackson ve Justin Timberlake, yay?n? izlemekte olan 100 milyon seyirciyi ?oka sokan bir performans sergilemi?ti hat?rlayacak olursan?z. Janet Jackson, Justin Timberlake'in 'Rock Your Body' adl? ?ark?s?n? seslendirdikleri s?rada k?yafetinin ?st k?sm?n? a?mas? y?n?nde Justin'i komuta etmi?, ortaya ??kan s?rpriz ise birka? saniye i?inde CBS telefonlar?n?n kilitlenmesine yol a?m??t?. Olay akabinde bir a??klama yapan CBS, ?ovun ?nceki provalar?nda canl? yay?ndaki gibi bir kareograf?n yer almad???n? s?yleyip Amerikan halk?ndan ?z?r dilemi?ti, Timberlake ve Janet Jackson da benzer bir savunma yapm??lard?. Daha sonra ise s?z konusu ?ovu organize eden MTV'nin b?yle bir sansasyondan haberdar oldu?u s?ylendi, zira MTV ?ovdan g?nler ?ncesinde 'bomba etkisi yaratacak bir performans' ?eklinde reklamlar veriyordu. Janet Jackson'?n g??s?n?n ucunda yer alan g?ne? ?eklindeki metal cisim de bunun planl? bir hareket oldu?unu d???nd?r?yordu elbet. Bir di?er ayr?nt? ise Jackson'?n g??s?n?n a??kta kald??? anda 'Rock Your Body'nin "bu ?ark?n?n sonunda seni soymu? olaca??m" ?eklindeki s?zlerinin s?yleniyor olmas?yd?. Bunlar?n hepsi birer varsay?m olabilir ama kesin olan tek ?ey MTV'nin bir daha herhangi bir Superbowl organizasyonuna imza atamayacak olu?u. Janet Jackson ise bundan sonra yeni alb?m?n?n reklam?n? yapmak i?in ba?ka yollar denemek durumunda kalacak tabii.
Jim Morrison'un 'ahlaks?z' sahne ?ovu
60'l? y?llar?n en ayk?r? fig?r? ??phesiz Jim Morrison'd?. The Doors ??lg?nl???n?n had safhada oldu?u o d?nemlerde Morrison da sansasyonlar?yla g?ndemin tepesinden inmek bilmiyordu. Morrison ?zellikle grubun konserlerinde sergiledi?i sahne performans? ve s?z konusu performanslar? izleyen anlardaki ta?k?nl?klar?yla g?venlik g?revlilerine zor anlar ya?at?yordu. 1967'de bir fan? tartaklayan polis memuruna sald?rd??? i?in tutuklanan Morrison'?n m?zik tarihinde yer eden as?l vukuat? ise The Doors'un 1969'taki Miami konserinde vuku bulmu?tu. Sahneye ??kt???nda -her zamanki gibi- k?rk?t?k sarho? olan Morrison daha fazla i?ki istiyor, seyirciyi de kendisine e?lik etmeleri y?n?nde ikna etmeye ?al???p, '?zg?r a?k'a davet ediyordu. Seyircinin ?a?k?na d?nd???n? g?ren Morrison kar??la?t??? tepkisizli?e cevap vermekte gecikmeyecekti elbet. Penisini ??karaca??n? anons eden Morrison pantolonunu indirmeye kalkt??? anda tutukland? ve kendisini ahlaks?z bir ?ekilde sergiledi?i gerek?esiyle yarg?land?. Morrison, m?zik tarihinin ?ok edici anlar?ndan biri olarak kabul g?ren bu olaydan iki y?l sonra ise, Paris'te, kald??? evin k?vetinde ?l? bulundu.
Richey James'in '4 Real' an?
Manic Street Preachers ?imdilerde ya??n? ba??n? alm??, i?i ge?mi? bir grup olarak kabul g?r?yor olabilir ama unutmay?n ki herkesin gen? ve de asi oldu?u zamanlar vard?r, ?zellikle de rock y?ld?zlar?n?n. Manics'in hen?z ses getirmeye ba?lad??? ve leopar desenli k?rkler giyip bol makyajla dola?t??? zamanlar da b?yle zamanlard? i?te. Grup o d?nemde kaydade?er bir fan kitlesine sahipti fakat bas?n onlar? idol belledikleri gruplar? (Guns'n Roses) taklit eden bir avu? sahte y?ld?z olarak kabul etmekteydi. Manics'in ?ark? s?z? yazar? ve gitaristi Richey (James) Edwards ise gazetelerde ve m?zik yay?nlar?nda grubuyla ilgili yaz?lan s?z konusu yorumlara tahamm?l edemez olmu?tu. Kendisini ve grubunu daha iyi ifade etmek isteyen Richey bu konuda kiminle muhattap olaca??na karar verdi ve 15 May?s 1991'de Norwich Sanat Merkezi'nde verdikleri bir konser sonras?nda harekete ge?ti. Richey'nin hedefi NME yazar? Steve Lamacq (Lmacq ?imdilerde BBC Radio 1'da kendi ad?n? ta??yan bir ?ov haz?rlay?p sunuyor) idi. Konser sonras?nda Lamacq'? bir k??eye ?eken Richey ona Manics'in ger?ek bir grup oldu?unu anlatmak i?in epey bir ?aba sarfetti. Konu?mas? bitti?inde ise i?i bir ad?m ileri g?t?rd? ve eline ald??? bir jiletle koluna '4 Real' (ger?ek) laf?n? kaz?d?. Deh?ete d??en Lamacq hemen bir ambulans ?a??rd?. Koluna 17 diki? at?lan Richey Edwards ise ertesi g?n NME'yi arad? ve Lamacq'a zarar vermek istemedi?ini, sadece Manic Street Preachers'a inanmas?n? sa?lamak i?in b?yle bir ?ey yapmak zorunda kald???n? s?yledi. ?lk etapta haberi yay?nlama konusunda teredd?te d??en NME ilerleyen y?llarda bu an? bir efsaneye d?n??t?rd?, hatta Richey'nin '4 Real' yaz?l? kanl? kolunu g?sterdi?i pozu poster olarak bile kulland?. Richey ise 1 ?ubat 1995'te kay?plara kar??t? ve bir daha ortaya ??kmad?. ?imdilerde resmi olarak ?l? kabul ediliyor
Kurt Cobain'in ?l?m?
Kurt Cobain'in intihar? m?zik tarihinin en ?ok edici olaylar? aras?nda ilk s?raya yerle?iyor. M?zikte devrim yaratan, m?zi?in alg?lan?? bi?imini k?kten de?i?tiren ve bu anlamda bildi?imiz, al???k oldu?umuz t?m kaideleri alt ?st eden Kurt Cobain'in kendisi i?in belirledi?i son da m?zik ad?na yapt??? ?eyler kadar ?ok edici olmu?tu. Nirvana'n?n bu kadar b?y?yece?ini, yer alt?ndan ??k?p pop?ler platformda zirve yapaca??n?, en ?nemlisi kay?p ku?a?a liderlik edece?ini hesap edememi?ti Kurt Cobain. Onu 'g?n?ls?z' rock y?ld?z? olarak anmam?z da bu y?zdendir hep. Mart 94'te Roma'da bol miktarda ila? ve i?ki ald?ktan sonra hastaneye zar zor yeti?tirilen ve ?l?mden d?nen Kurt Cobain'in bir dikkatsizli?e kurban gitmedi?i, bu vukuat?n asl?nda bir intihar te?ebb?s? oldu?u bir ay sonra anla??lm?? oldu zaten. Roma tecr?besinden sonra yat?r?ld??? rehabilitasyon merkezinden ka?an ve kendisini Seattle'daki evine kapatan Kurt Cobain'in cesedi ?l?m?nden d?rt g?n sonra, 8 Nisan 94'te bir elektrik teknisyeni taraf?ndan bulundu. "Rock'n roll denen miti i?te b?yle parampar?a ederim" demi? oldu bir bak?ma.
Sex Pistols'?n canl? yay?ndaki k?f?r ?ovu
M?zik tarihinde t?m zamanlar?n belki de en ?ok edici an?na Sex Pistols gibi ?nc? bir grubun imza atm?? olmas? gerekiyordu elbette. Sex Pistols'?n varolu?u zaten ba?l? ba??na bir sansasyondu asl?nda, bu sebeple yapt?klar? tek bir ?ey de?il pek ?ok ?ey m?zi?in gidi?at?n? de?i?tirmi? ve al???lm?? de?erleri alt ?st etmi?ti. Ama 1976'da meydana gelen bir olay?n sadece m?zi?i de?il d?nyay? da de?i?tirdi?i s?ylenir hala. O y?llarda punk diye bir ?eyin ortaya ??kt??? ve kendilerine Sex Pistols diyen bir grup manya??n da s?z konusu harekete ?nc?l?k etti?i biliniyordu ama hen?z ortada d?nyay? sarsacak t?rde bir sansasyon yoktu. Sex Pistols'?n menajerli?ini ?stlenen Malcolm McLaren ise umutluydu, eninde sonunda ses getireceklerdi. Ama galiba o bile yaratt??? grubun hi?bir ?eyi iplemeyecek kadar 'punk' oldu?unun fark?nda de?ildi. ??te 1976'da Sex Pistols ?ngiliz tv'sinin hatr? say?l?r ?ov programlar?ndan biri olan Today Show'a konuk oldu. Grup ?yeleri yerlerinde ?ylece oturuyorlard?, program?n me?hur sunucusu Bill Grundy ise grup ?yelerinin kendilerini rezil edecekleri an? kolluyor ve sa?ma sapan sorular?yla onlar? gaza getirmeye ?al???yordu. Kendine ?ok g?venen Grundy program?n sonunda "Hala bir on saniyeniz var, hadi ??yle olay yaratacak bir ?ey s?yleyin" dedi Sex Pistols ?yelerine, kimlerle u?ra?t???n?n hi? de fark?nda olmadan. Cevap Sex Pistols gitaristi Steve Jones'dan geldi ve tv tarihinde ilk kez bir canl? yay?n b?ylesine bir k?f?r bombard?man? ile kar??la?t?. Steve Jones'un sakin ve umursamaz tavr? ise Sex Pistols'?n ne oldu?unu izah etmeye yetiyordu. Bill Grundy olay akabinde i?inden at?ld?, ?ngiltere ise yeni g?ne 'The Filth and the Fury' man?etiyle merhaba dedi. Art?k herkes punk'?n anlam?n? ve Sex Pistols'?n kim oldu?unu biliyordu.
Tupac Shakur cinayeti
Sansasyon ve rap'i birbirinden ayr? d???nmek biraz zor hatta imkans?z gibi. Rap camias? her daim b?y?k sansasyonlara ?ahit olmu?tur fakat s?z konusu vukuatlardan bir tanesi m?zik tarihinde ?ok edici bir an olarak yer edecek boyutlara ula?m??t?r. Tupac Shakur'un ?ok edici ?l?m? rap camias?nda gangster filmlerindekinden de beter bir mafyac?l?k oyunu d?nd???n? g?zler ?n?ne sermi?ti. Olay?n ??k?? noktas? gangsta rap'e ev sahipli?i yapan Death Row adl? bir plak ?irketi. Eski bir bodyguard olan ve daha sonralar? uyu?turucu ticaretinden indirdi?i paralarla Death Row'u kuran Marion 'Suge' Knight ise trajedinin ba?rol?nde yer alan isimlerden biri. Dr Dre ve Snoop Dogg'u b?nyesinde bar?nd?ran ?irket rivayete g?re ?iddet kullanmak suretiyle pek ?ok yeni ismi b?nyesine ge?iriyordu. Dre ve Snoop Dogg Death Row'dan ayr?ld???nda ?irketin tek y?ld?z ismi Tupac olmu?tu. Bu s?rada Do?u Yakas?'nda ise Sean Puffy Combs (P Diddy) Bad Boy Records'? hayata ge?irmi?ti, onun bir numaral? y?ld?z? ise 'Biggie' Smalls, yani nam-? di?er Notorious B.I.G. idi. Rap camias?ndaki do?u-bat? sava??n?n en belirgin ?rne?i olan Death Row-Bad Boy Records kap??mas? ilerleyen zamanda iki rapper'?n ?l?m?ne sebep oldu. Soyguna u?rayan ve vurulan Tupac ba??na gelenlerden Puff Daddy ve Notorious B.I.G.'yi sorumlu tuttu. Kar?? taraf ise cevap vermekte gecikmedi, Tupac Eyl?l 96'da izlemeye gitti?i bir Mike Tyson ma??ndan sonra vuruldu ve be? g?n sonra hayata veda etti. Fakat hikaye burada son bulmad?. 1997'de, bir rap dergisinin verdi?i partiden ??k?p evine gitmek ?zere yol alan Notorious B.I.G. kimli?i tespit edilemeyen biri taraf?ndan vurularak ?ld?r?ld?. Olaylarla ba?lant?s? bulundu?u d???n?len Suge Knight ise o s?ralar zaten hapisteydi.
Madonna'n?n 'Like A Prayer' klibi ve 'Sex' kitab?
Art?k bir ikon olarak an?lan Madonna m?zik tarihinde birden fazla vukuata imza atm??, her hareketiyle sansasyon yaratmay? ba?arm?? nadir y?ld?zlardan biri olarak g?sterilebilir. ?lk ?ocu?unu do?urduktan sonra ruhani alemlere dal?p ortamlardan elini aya??n? ?ekmi? olabilir fakat Madonna her zaman o en c?retkar halleriyle hat?rlanacak ??phesiz. Bir y?ld?z olmadan ?nce ?ektirdi?i ??plak foto?raflar?, ??lg?n sahne ?ovlar?, ili?kileri ve beyanlar?yla ?zellikle 80'li ve 90'l? y?llarda tam anlam?yla 'esen' Madonna'n?n m?zik tarihinde yer eden ?ok edici ilk an? ??phesiz ki 'Like A Prayer' i?in ?ekti?i video oldu. Mart 1989'da MTV'de pr?miyerini yapan video klibe y?nelik ilk tepki ?talya'dan, katolik bir gruptan geldi. S?z konusu grup Madonna'y? dini suistimal etmekle su?lad? ve klip yay?ndan kald?r?lmad??? takdirde yasal i?lem ba?lat?laca??n? iddia etti. Amerikan Aile Birli?i ise ayn? gerek?eyle Madonna'n?n 1989 y?l?n?n ilk ay?nda Pepsi ile yapt??? be? milyon dolarl?k anla?may? zora soktu. S?z konusu komite, Madonna ile yap?lan anla?ma feshedilmedi?i takdirde t?m Pepsi ?r?nlerini bir y?l s?resince boykot edece?ini a??klad?. Nisan ay?nda yap?lan a??klamayla Pepsi, anla?may? bozdu?unu ve Madonna ile ?ekilen reklamlar?n yay?ndan kald?r?laca??n? a??klad?. Bu tip olaylar Madonna'y? durdurmak i?in yeterli olmad? elbette. Sansasyonel y?ld?z en c?retkar anlar?n? g?zler ?n?ne seren 'Sex' adl? kitab?n? 1992'de yay?nlad?. 128 sayfadan olu?an bu kitap Madonna'n?n foto?raf?? Steven Meisel taraf?ndan yakalanan en mahrem pozlar?ndan olu?uyordu. Piyasaya s?r?ld??? g?n Amerika'da 150 bin satan kitab?n d?nya ?ap?nda ula?t??? sat?? rakam? ise 1,5 milyon oldu. 'Sex' Japonya'da yasakland? ve Madonna'n?n ba??na yasal anlamda pek ?ok bela da a?t?. Madonna 92'de People dergisi taraf?ndan y?l?n en sansasyonel 25 ki?isinden biri olarak g?sterildi, ?ngiliz m?zik yay?n? NME'nin okuyucular? ise 'Sex'i y?l?n en hip olay? olarak yorumlad?. Piyasaya ??kt???nda 45 dolara sat?lan 'Sex' adl? bu kitab? ?imdilerde bulmak ise imkans?z. Piyasaya ??kt??? y?l t?kenen ve yeniden bas?lmayan 'Sex' ?u s?ralar sadece ebay ?zerinden bulunabiliyor. Sat?? fiyat? ise 400-500 $ aras?nda gidip geliyor.
Ozzy Osbourne'un yarasa av?
Black Sabbath y?llar?nda uyu?turucu ve alkol?n de b?y?k etkisiyle t?rl? ??lg?nl?klara imza atan Ozzy Osbourne'un m?zik tarihinde yer eden en ?ok edici vukuat? art?k bir efsaneye d?n??en 'yarasa' operasyonu olmu?tur. Black Sabbath'?n 20 Ocak 1982'de Des Moines'de verdi?i bir konserde bir fan taraf?ndan sahneye f?rlat?lan yarasay? tutup, a?z?yla kafas?n? kopartan Ozzy Osbourne, b?ylelikle metal m?zi?in d?? d?nya taraf?ndan alg?lan?? bi?imini de de?i?tirmi?tir (metalciler kafa kopar?r, civciv ezer efsaneleri gibi). S?z konusu efsanenin g?z ard? edilen bir ba?ka boyutu daha var elbette. Ozzy Osbourne sahneye at?lan yarasan?n plastik, yani oyuncak bir yarasa oldu?unu d???nd???n? -o s?rada kafas?n?n epey iyi oldu?unu da unutmayal?m- ve bu sebeple kafas?n? koparmaya yeltendi?ini a??klay?p bu deneyimi hayat?n?n 'en korkun?, en ac?' an? olarak yorumlad? sonradan. Ozzy Osbourne'un en az yarasa facias? kadar efsanele?mi? bir ba?ka vukuat? ise CBS Records ile yapt??? toplant? esnas?nda ger?ekle?en 'g?vercin' operasyonudur. S?ylentiye g?re plak ?irketinin Los Angeles'da d?zenledi?i bas?n toplant?s?nda fazlas?yla s?k?lan Ozzy, beyaz bir g?vercinin kafas?n? da a?z?yla kopar?p atm??t?. CBS taraf?ndan da onaylanan bu bomba olay -Ozzy'nin s?z konusu hareketi bilin?li olarak yapt??? da d???n?lecek olursa- yarasa efsanesini ezip ge?er.
Dimebag Darrell cinayeti
Metal camias?nda "Rock m?zi?in 11 Eyl?l'?" olarak an?lan 'Dimebag cinayeti' m?zik tarihinin ?ahit oldu?u en trajik anlardan da biri ayn? zamanda. Olay?n merkezinde yer alan Damageplan, ex-Pantera gitaristi Dimebag Darrell taraf?ndan, Pantera sayfas? kapand?ktan sonra hayata ge?irilmi? bir gruptu. 8 Aral?k 2004'te Ohio'daki Alrosa Villa adl? bir kul?pte sahne alan Damageplan hen?z ilk ?ark?s?n? bile tamamlamam??ken sahneye atlayan bir gencin silahl? sald?r?s?na u?ram??, olay sonras?nda Dimebag'in de dahil oldu?u d?rt ki?i hayat?n? kaybetmi?ti. Tan?klar?n verdi?i ifadeye g?re sald?r?y? ba?latan gencin hedef ald??? ki?i do?rudan Dimebag'di. Polis taraf?ndan vurularak durdurulabilen sald?rgan?n kimli?i olay sonras?nda tespit edildi. 25 ya??ndaki Nathan Gale annesinin verdi?i ifadeye g?re paranoyak ?izofren te?hisiyle tedavi g?rmekte olan bir ak?l hastas?yd? fakat son zamanlarda ila? tedavisini b?rakm??t?. Polisin yapt??? ara?t?rmalar Nathan Gale'?n Dimebag Darrell'? ?ld?rme sebebinin Pantera fanatikli?iyle ilgili olmad???n? g?sterse de m?zik d?nyas?nda cinayetle ilgili say?s?z teori ?retildi do?al olarak. Damageplan ?yeleri, grubun tur g?revlileri ve ?zellikle de fanlar, cinayeti Pantera fanatikli?inin motive etti?i konusunda hemfikir. Pantera'n?n da??lmas? ve Phil Anselmo ile Dimebag aras?ndaki sorunlar da Nathan Gale'i tetiklemi? olabilir deniyor.
Jarvis Cocker'?n Michael Jackson protestosu
Amerika'n?n Grammy'siyle e? tutulan ?ngiliz Brit ?d?lleri 1996'da m?zik tarihinde yer edecek t?rde sansasyonel bir ana ?ahitlik etti. Brit ?d?lleri'nin o y?lki en ?nemli konu?u t?ren s?ras?nda b?y?k bir ?ova imza atmaya haz?rlanan Michael Jackson'd?. Sahnede 'Earth Song'u yorumlayacak olan Jackson ?ark?n?n temas?na uygun bir ?ov ve kareograf haz?rlam??t? tahmin edilebilece?i ?zere, bir Michael Jackson performans? asla 's?radan' olmamal?yd? ayr?ca. ??te ne olduysa da s?z konusu performans s?ras?nda oldu zaten. Kurtar?c? rol?n? ?stlenen Jackson sahneye masumiyeti temsil eden bir s?r? ?ocukla ??kt? ve 'Earth Song' ?ovu ba?lad?. O s?ralar 'Different Class' alb?m?yle anavatan?nda y?kseli?te olan Pulp'?n nevi ?ahs?na m?nhas?r lideri Jarvis Cocker ise ortaya koyulan parodiden, asl?nda Jackson'?n kendi kendisine y?kledi?i y?ce rolden rahats?zl?k duymu?tu. Sessiz kalmak yerine tepkisini g?stermeyi tercih eden Cocker, Jackson'?n ?ovu devam etmekteyken bir anda sahneye f?rlad? ve Jackson'? i?aret ederek poposunu g?sterdi, birazc?k dans etti ve sahneden indi. Herkes ?oktayd? tabii. T?ren esnas?nda olaya m?dahele edilmedi fakat akabinde ger?ekle?en partide Jarvis Cocker tutukland?. Ertesi g?n yap?lan a??klamada Cocker'?n k???k ?ocuklara 'hakaret' etti?i gerek?esiyle tutukland??? beyan edildi, Jackson cephesinden ise herhangi bir a??klama gelmedi. Jarvis Cocker'?n bu protestosu ?ngiltere'de tepki g?rmedi hatta takdir bile edildi. ??in ironik k?sm? ise malumunuz, Michael Jackson k???k ?ocuklar? taciz etmekle su?lan?p yarg?land?.
Janet Jackson'?n Superbowl performans?
Yak?n bir tarihte ger?ekle?mi? olmas?na ra?men t?m zamanlar?n en ?ok edici m?zik anlar?ndan biri olarak kabul g?ren bir sansasyon daha 'Jackson' imzas?n? ta??yor. Amerikan halk?n? her y?l ekrana kilitleyen futbol ?ampiyonas? Superbowl, 2004'te ger?ekle?en final ?ovunun bir benzerine daha kolay kolay ?ahit olamayacak muhtemelen. CBS kanal? taraf?ndan canl? olarak verilen Superbowl final gecesinde sahne alan Janet Jackson ve Justin Timberlake, yay?n? izlemekte olan 100 milyon seyirciyi ?oka sokan bir performans sergilemi?ti hat?rlayacak olursan?z. Janet Jackson, Justin Timberlake'in 'Rock Your Body' adl? ?ark?s?n? seslendirdikleri s?rada k?yafetinin ?st k?sm?n? a?mas? y?n?nde Justin'i komuta etmi?, ortaya ??kan s?rpriz ise birka? saniye i?inde CBS telefonlar?n?n kilitlenmesine yol a?m??t?. Olay akabinde bir a??klama yapan CBS, ?ovun ?nceki provalar?nda canl? yay?ndaki gibi bir kareograf?n yer almad???n? s?yleyip Amerikan halk?ndan ?z?r dilemi?ti, Timberlake ve Janet Jackson da benzer bir savunma yapm??lard?. Daha sonra ise s?z konusu ?ovu organize eden MTV'nin b?yle bir sansasyondan haberdar oldu?u s?ylendi, zira MTV ?ovdan g?nler ?ncesinde 'bomba etkisi yaratacak bir performans' ?eklinde reklamlar veriyordu. Janet Jackson'?n g??s?n?n ucunda yer alan g?ne? ?eklindeki metal cisim de bunun planl? bir hareket oldu?unu d???nd?r?yordu elbet. Bir di?er ayr?nt? ise Jackson'?n g??s?n?n a??kta kald??? anda 'Rock Your Body'nin "bu ?ark?n?n sonunda seni soymu? olaca??m" ?eklindeki s?zlerinin s?yleniyor olmas?yd?. Bunlar?n hepsi birer varsay?m olabilir ama kesin olan tek ?ey MTV'nin bir daha herhangi bir Superbowl organizasyonuna imza atamayacak olu?u. Janet Jackson ise bundan sonra yeni alb?m?n?n reklam?n? yapmak i?in ba?ka yollar denemek durumunda kalacak tabii.
Jim Morrison'un 'ahlaks?z' sahne ?ovu
60'l? y?llar?n en ayk?r? fig?r? ??phesiz Jim Morrison'd?. The Doors ??lg?nl???n?n had safhada oldu?u o d?nemlerde Morrison da sansasyonlar?yla g?ndemin tepesinden inmek bilmiyordu. Morrison ?zellikle grubun konserlerinde sergiledi?i sahne performans? ve s?z konusu performanslar? izleyen anlardaki ta?k?nl?klar?yla g?venlik g?revlilerine zor anlar ya?at?yordu. 1967'de bir fan? tartaklayan polis memuruna sald?rd??? i?in tutuklanan Morrison'?n m?zik tarihinde yer eden as?l vukuat? ise The Doors'un 1969'taki Miami konserinde vuku bulmu?tu. Sahneye ??kt???nda -her zamanki gibi- k?rk?t?k sarho? olan Morrison daha fazla i?ki istiyor, seyirciyi de kendisine e?lik etmeleri y?n?nde ikna etmeye ?al???p, '?zg?r a?k'a davet ediyordu. Seyircinin ?a?k?na d?nd???n? g?ren Morrison kar??la?t??? tepkisizli?e cevap vermekte gecikmeyecekti elbet. Penisini ??karaca??n? anons eden Morrison pantolonunu indirmeye kalkt??? anda tutukland? ve kendisini ahlaks?z bir ?ekilde sergiledi?i gerek?esiyle yarg?land?. Morrison, m?zik tarihinin ?ok edici anlar?ndan biri olarak kabul g?ren bu olaydan iki y?l sonra ise, Paris'te, kald??? evin k?vetinde ?l? bulundu.
Richey James'in '4 Real' an?
Manic Street Preachers ?imdilerde ya??n? ba??n? alm??, i?i ge?mi? bir grup olarak kabul g?r?yor olabilir ama unutmay?n ki herkesin gen? ve de asi oldu?u zamanlar vard?r, ?zellikle de rock y?ld?zlar?n?n. Manics'in hen?z ses getirmeye ba?lad??? ve leopar desenli k?rkler giyip bol makyajla dola?t??? zamanlar da b?yle zamanlard? i?te. Grup o d?nemde kaydade?er bir fan kitlesine sahipti fakat bas?n onlar? idol belledikleri gruplar? (Guns'n Roses) taklit eden bir avu? sahte y?ld?z olarak kabul etmekteydi. Manics'in ?ark? s?z? yazar? ve gitaristi Richey (James) Edwards ise gazetelerde ve m?zik yay?nlar?nda grubuyla ilgili yaz?lan s?z konusu yorumlara tahamm?l edemez olmu?tu. Kendisini ve grubunu daha iyi ifade etmek isteyen Richey bu konuda kiminle muhattap olaca??na karar verdi ve 15 May?s 1991'de Norwich Sanat Merkezi'nde verdikleri bir konser sonras?nda harekete ge?ti. Richey'nin hedefi NME yazar? Steve Lamacq (Lmacq ?imdilerde BBC Radio 1'da kendi ad?n? ta??yan bir ?ov haz?rlay?p sunuyor) idi. Konser sonras?nda Lamacq'? bir k??eye ?eken Richey ona Manics'in ger?ek bir grup oldu?unu anlatmak i?in epey bir ?aba sarfetti. Konu?mas? bitti?inde ise i?i bir ad?m ileri g?t?rd? ve eline ald??? bir jiletle koluna '4 Real' (ger?ek) laf?n? kaz?d?. Deh?ete d??en Lamacq hemen bir ambulans ?a??rd?. Koluna 17 diki? at?lan Richey Edwards ise ertesi g?n NME'yi arad? ve Lamacq'a zarar vermek istemedi?ini, sadece Manic Street Preachers'a inanmas?n? sa?lamak i?in b?yle bir ?ey yapmak zorunda kald???n? s?yledi. ?lk etapta haberi yay?nlama konusunda teredd?te d??en NME ilerleyen y?llarda bu an? bir efsaneye d?n??t?rd?, hatta Richey'nin '4 Real' yaz?l? kanl? kolunu g?sterdi?i pozu poster olarak bile kulland?. Richey ise 1 ?ubat 1995'te kay?plara kar??t? ve bir daha ortaya ??kmad?. ?imdilerde resmi olarak ?l? kabul ediliyor