07-31-2006, Saat: 08:17 PM
Tasavvufun resmini yapan adam
Gen? ya??nda New York Modern Sanatlar M?zesi’ne eseri giren ilk ve tek sanat??m?z Erol Akyava?, kendisi gibi b?y?k bir ustan?n at?lyesinde misafir ??renci olarak ba?lad??? sanat ya?am?n? vefat etti?i Nisan 1999 tarihine kadar aral?ks?z devam ettirdi.
?mr?n?n son y?llar?nda kanser oldu?unu ??renen Akyava? bir anlamda “?lmek i?in geldi?i” T?rkiye’de son arzusu olarak g?rd??? sergiyi a?amadan hayata veda etti. Onun sa?l???nda ger?ekle?tiremedi?i bu hayali nihayet ger?ek oldu ve kendisi ad?na Dolmabah?e K?lt?r Merkezi, Galeri Nev ve Bilgi At?lye 111’de ?? ayr? sergi d?zenleniyor.
Bilgi ?niversitesi’nin haz?rl?klar?n? y?r?tt??? sergilerde yer alan 350’ye yak?n ya?l?boya tablo T?rkiye’deki ?e?itli ?zel ve kurumsal koleksiyonlar?n yan?s?ra Abad ve ?svi?re ba?ta olmak ?zere, yurtd???ndaki ?e?itli koleksiyonlardan toplanm??. Akyava? koleksiyoneri 120 ki?iyle g?r???lm??. Galeri Nev Ankara’da ise “Mira?name” ba?l??? alt?nda ‘mira?’ ile ilgili eserlerini toplad??? dizisi, Bilgi At?lye 111’de afi?ler, foto?raflar, “Bosna ??leri” ve desenler sergileniyor. Yo?un ilgi nedeniyle Aral?k sonuna kadar uzat?lan Dolmabah?e K?lt?r Merkezi’ndeki sergi ?imdiye kadar 15 bin ki?i taraf?ndan izlendi.
Sanat ele?tirmeni ve serginin k?rat?rlerinden Beral Madra, Erol Akyava?’?n sa?l???nda retrospektifini yapma karar?n? birlikte verdi?i insanlardan biri; “Hastal??? s?ras?nda ?stanbul Bilgi ?niversitesi M?tevelli Heyeti Ba?kan? O?uz ?zerden b?yle bir serginin yap?lmas?n?n gereklili?ine inanarak sanat??n?n onay?n? ald?. Dolay?s?yla serginin ba?lang?? tarihi Nisan 1999’dur.”
DKM Akyava?’?n fikri...
Sergi k?rat?rleri Haldun Dosto?lu ve Beral Madra, sanat??n?n ?retiminin b?y?kl???n?n bilincinde olarak, bu t?r bir ?retimin kapsaml? bir sergi do?uraca??n? d???nm??ler. Madra, izleyici kitlesine bir d?zen i?inde verilmesinin d???n?ld???n? fakat bunun i?in ?stanbul’da donan?ml? bir mekan olmad???n?n da bilincinde olduklar?n? belirtiyor. Erol Akyava?’?n Dolmabah?e K?lt?r Merkezi’ni sa?l???nda be?endi?ini g?z ?n?nde bulundurarak, buray? Milli Saraylar Daire Ba?kanl???’ndan kiralam??lar. Eserlerin sergilenmesi i?in gereken asma sistem, mimarlarla yap?lan ortak bir ?al??ma sonucu olu?turulmu?. Beral Madra, teknik donan?m ve sergilenecek yap?tlar?n birbiriyle diyalog i?erisinde oldu?unu, bunun da ?rnek te?kil edebilece?ini s?yl?yor.
B?t?n?n par?alar? resimler...
“Ben Erol a?abeyi ?ok seviyordum. Do?rusu ressam olsayd?m onun yapt?klar?n? yapmak isterdim. Aksiyon’da yazd???m ilk portre onun portresidir.” Bu s?zler Be?ir Ayvazo?lu’na ait. 1980’de tan?d??? Akyava? ile ili?kileri zamanla dostlu?a d?n??m??: “Erol Akyava? ?????n do?udan geldi?ini Amerika’da farketti; o da bat?ya giderek do?uya ula?anlardand?. T?rk—?slam k?lt?r?n?n birikimiyle sa?l?kl? ili?kiler kurmak i?in g?sterdi?i samimi gayret, belki ba?lang??ta kolaj izlenimi veren ve postmodernizmin k?y?lar?nda dola?an denemelerle sonu?lanm??t?.”
Be?ir Ayvazo?lu, bizdeki ressam deyince akla gelen, nicedir i?inden ??kt??? toplumun de?erlerine kar?? fena halde k??k?rt?lm??, kafa yap?s?, k?l???, k?yafeti, ?ekli, ?emaili, k?saca her?eyi ile ‘yabanc?’ adamlar imaj?n? Akyava?’?n y?kt???n? ve ge?mi?i sadece etnografik malzeme deposu olarak g?rmedi?ini, i?ine dal?p bug?ne bir?eyler ta??d???n? d???n?yor. Ayn? zamanda Akyava?, modern bir ressam olarak, kendi ?a??n?n i?inden ve problemleri aras?ndan gelene?e bakarken, sanattan politikaya kadar her alanda g?sterilen putla?t?rma e?ilimine kar?? ??km?? bir sanat??. Akyava?’?n resimlerini bir fenomeni do?rudan dile getirmeyen ancak soyutlamaya dayal? , kavramsal g?ndermelerde bulunan modern yap?tlar olarak g?ren Ayvazo?lu ?nl? sanat??y?, ?? b?y?k dinde tasvir yasa??n?n derin anlam?n? ke?federek, evrensel bir dil haline getirmek isteyen ressam olarak niteliyor.
D?zene ba?kald?r?...
Beral Madra ise sanat??n?n T?rkiye modernizmi i?indeki yerini, daha ba?lang??tan d?zene ba?kald?rma olarak g?r?yor. “Soyut manzaralar, bi?im bozmalar?na u?ram?? fig?rler, kolajlar, metafizik mekan resimleri daha ?ok o d?nemin Avrupa modernizmindeki ?rneklerle benzerlik g?sterir. 80’li y?llar?n ba?lar?nda ise sanat?? gelenek—yenilik ?at??mas?nda gelene?in yeniden g?ndeme getirilmesini ?nermeye ba?lar ve bu gelenek inan?la ?rt???r.”
Akyava?’?n 80’li, 90’l? y?llarda T?rkiye’nin i?inde bulundu?u inan? bunal?m? ve k?ktendinci hareketin y?kseli?i s?ras?nda ?retimi ile topluma derin d???nme, uzla?ma ve bilgelik gibi mesajlar verdi?ini belirten Madra, bu mesajlar?n ba??nda, inanc?n siyasal ideolojik ama?lar i?in kullan?lmas?na bir kar?? koyu? oldu?unu d???n?yor. ?nanca ili?kin sorgulamalar?n yap?lmas? gerekti?ini d???nen Madra, sergilerin farkl? dinlerin bulundu?u ?lkelerde de a??lmas? gerekti?ini ??nk? sanat??n?n ?lkeler, dinler, ?rklarla s?n?rlanamayan bir d?nyaya hitap eden geni?likte sanata sahip oldu?unu ekliyor.
?slam inanc? ve felsefesi d?nyas?nda yaln?z bir yolculu?a ??kan ressam, resimlerinde k?lavuz olarak kendine tasavvufu alm??. Do?an?n mesajlar?n? kendi soyut anlat?m?yla sanatseverlere sunmu? ve T?rk insan? ?zerindeki topluma ayk?r?, toplumun geleneklerinden, inan?lar?ndan ba??ms?z ressam d???ncesini y?km??.
Gen? ya??nda New York Modern Sanatlar M?zesi’ne eseri giren ilk ve tek sanat??m?z Erol Akyava?, kendisi gibi b?y?k bir ustan?n at?lyesinde misafir ??renci olarak ba?lad??? sanat ya?am?n? vefat etti?i Nisan 1999 tarihine kadar aral?ks?z devam ettirdi.
?mr?n?n son y?llar?nda kanser oldu?unu ??renen Akyava? bir anlamda “?lmek i?in geldi?i” T?rkiye’de son arzusu olarak g?rd??? sergiyi a?amadan hayata veda etti. Onun sa?l???nda ger?ekle?tiremedi?i bu hayali nihayet ger?ek oldu ve kendisi ad?na Dolmabah?e K?lt?r Merkezi, Galeri Nev ve Bilgi At?lye 111’de ?? ayr? sergi d?zenleniyor.Bilgi ?niversitesi’nin haz?rl?klar?n? y?r?tt??? sergilerde yer alan 350’ye yak?n ya?l?boya tablo T?rkiye’deki ?e?itli ?zel ve kurumsal koleksiyonlar?n yan?s?ra Abad ve ?svi?re ba?ta olmak ?zere, yurtd???ndaki ?e?itli koleksiyonlardan toplanm??. Akyava? koleksiyoneri 120 ki?iyle g?r???lm??. Galeri Nev Ankara’da ise “Mira?name” ba?l??? alt?nda ‘mira?’ ile ilgili eserlerini toplad??? dizisi, Bilgi At?lye 111’de afi?ler, foto?raflar, “Bosna ??leri” ve desenler sergileniyor. Yo?un ilgi nedeniyle Aral?k sonuna kadar uzat?lan Dolmabah?e K?lt?r Merkezi’ndeki sergi ?imdiye kadar 15 bin ki?i taraf?ndan izlendi.
Sanat ele?tirmeni ve serginin k?rat?rlerinden Beral Madra, Erol Akyava?’?n sa?l???nda retrospektifini yapma karar?n? birlikte verdi?i insanlardan biri; “Hastal??? s?ras?nda ?stanbul Bilgi ?niversitesi M?tevelli Heyeti Ba?kan? O?uz ?zerden b?yle bir serginin yap?lmas?n?n gereklili?ine inanarak sanat??n?n onay?n? ald?. Dolay?s?yla serginin ba?lang?? tarihi Nisan 1999’dur.”
DKM Akyava?’?n fikri...
Sergi k?rat?rleri Haldun Dosto?lu ve Beral Madra, sanat??n?n ?retiminin b?y?kl???n?n bilincinde olarak, bu t?r bir ?retimin kapsaml? bir sergi do?uraca??n? d???nm??ler. Madra, izleyici kitlesine bir d?zen i?inde verilmesinin d???n?ld???n? fakat bunun i?in ?stanbul’da donan?ml? bir mekan olmad???n?n da bilincinde olduklar?n? belirtiyor. Erol Akyava?’?n Dolmabah?e K?lt?r Merkezi’ni sa?l???nda be?endi?ini g?z ?n?nde bulundurarak, buray? Milli Saraylar Daire Ba?kanl???’ndan kiralam??lar. Eserlerin sergilenmesi i?in gereken asma sistem, mimarlarla yap?lan ortak bir ?al??ma sonucu olu?turulmu?. Beral Madra, teknik donan?m ve sergilenecek yap?tlar?n birbiriyle diyalog i?erisinde oldu?unu, bunun da ?rnek te?kil edebilece?ini s?yl?yor.
B?t?n?n par?alar? resimler...
“Ben Erol a?abeyi ?ok seviyordum. Do?rusu ressam olsayd?m onun yapt?klar?n? yapmak isterdim. Aksiyon’da yazd???m ilk portre onun portresidir.” Bu s?zler Be?ir Ayvazo?lu’na ait. 1980’de tan?d??? Akyava? ile ili?kileri zamanla dostlu?a d?n??m??: “Erol Akyava? ?????n do?udan geldi?ini Amerika’da farketti; o da bat?ya giderek do?uya ula?anlardand?. T?rk—?slam k?lt?r?n?n birikimiyle sa?l?kl? ili?kiler kurmak i?in g?sterdi?i samimi gayret, belki ba?lang??ta kolaj izlenimi veren ve postmodernizmin k?y?lar?nda dola?an denemelerle sonu?lanm??t?.”
Be?ir Ayvazo?lu, bizdeki ressam deyince akla gelen, nicedir i?inden ??kt??? toplumun de?erlerine kar?? fena halde k??k?rt?lm??, kafa yap?s?, k?l???, k?yafeti, ?ekli, ?emaili, k?saca her?eyi ile ‘yabanc?’ adamlar imaj?n? Akyava?’?n y?kt???n? ve ge?mi?i sadece etnografik malzeme deposu olarak g?rmedi?ini, i?ine dal?p bug?ne bir?eyler ta??d???n? d???n?yor. Ayn? zamanda Akyava?, modern bir ressam olarak, kendi ?a??n?n i?inden ve problemleri aras?ndan gelene?e bakarken, sanattan politikaya kadar her alanda g?sterilen putla?t?rma e?ilimine kar?? ??km?? bir sanat??. Akyava?’?n resimlerini bir fenomeni do?rudan dile getirmeyen ancak soyutlamaya dayal? , kavramsal g?ndermelerde bulunan modern yap?tlar olarak g?ren Ayvazo?lu ?nl? sanat??y?, ?? b?y?k dinde tasvir yasa??n?n derin anlam?n? ke?federek, evrensel bir dil haline getirmek isteyen ressam olarak niteliyor.
D?zene ba?kald?r?...
Beral Madra ise sanat??n?n T?rkiye modernizmi i?indeki yerini, daha ba?lang??tan d?zene ba?kald?rma olarak g?r?yor. “Soyut manzaralar, bi?im bozmalar?na u?ram?? fig?rler, kolajlar, metafizik mekan resimleri daha ?ok o d?nemin Avrupa modernizmindeki ?rneklerle benzerlik g?sterir. 80’li y?llar?n ba?lar?nda ise sanat?? gelenek—yenilik ?at??mas?nda gelene?in yeniden g?ndeme getirilmesini ?nermeye ba?lar ve bu gelenek inan?la ?rt???r.”
Akyava?’?n 80’li, 90’l? y?llarda T?rkiye’nin i?inde bulundu?u inan? bunal?m? ve k?ktendinci hareketin y?kseli?i s?ras?nda ?retimi ile topluma derin d???nme, uzla?ma ve bilgelik gibi mesajlar verdi?ini belirten Madra, bu mesajlar?n ba??nda, inanc?n siyasal ideolojik ama?lar i?in kullan?lmas?na bir kar?? koyu? oldu?unu d???n?yor. ?nanca ili?kin sorgulamalar?n yap?lmas? gerekti?ini d???nen Madra, sergilerin farkl? dinlerin bulundu?u ?lkelerde de a??lmas? gerekti?ini ??nk? sanat??n?n ?lkeler, dinler, ?rklarla s?n?rlanamayan bir d?nyaya hitap eden geni?likte sanata sahip oldu?unu ekliyor.
?slam inanc? ve felsefesi d?nyas?nda yaln?z bir yolculu?a ??kan ressam, resimlerinde k?lavuz olarak kendine tasavvufu alm??. Do?an?n mesajlar?n? kendi soyut anlat?m?yla sanatseverlere sunmu? ve T?rk insan? ?zerindeki topluma ayk?r?, toplumun geleneklerinden, inan?lar?ndan ba??ms?z ressam d???ncesini y?km??.