02-11-2007, Saat: 10:02 PM
Tepkimenin suyla basliyor olmasi, deneyin ilgincligine ilginclik katiyor bence. Önce malzemeleri vereyim :
1. Zn tozu (Tozu olmali illaki, öyle kirintisi, parcaciklari filanla olmaz.)
2. NH4NO3
3. NH4Cl
4. Yanmaz catlamaz bir kap. Perselen havanlari öneririm.
Bu kez miktarlari vermedim, cünkü göz karari da yapilabilecek bir deney. Her üc kimyasal maddeden birer spatul (kasik) alinip porselen havanin (bunun özel bir adi vardi sanki ama simdi hatirlayamadim) icine konur. Söyle güzelce karistirilip, homojenize edilir. Sonra caktirmadan el birazcik suyla islatilir. Sonra, seyircilere (varsa tabi) ilginclik ve sebeklik olsun diye, abra kadabra, simdi senin yanmani istiyorum gibi sözlerle porselenle konusulur. Ve cümlenin sonunda, eldeki su damlaciklari, kabin icine dogru gözlüklü insanlarin gözlüklerini islatmak icin yapilan hareketin bir benzeri ile su püskürtülür. Ve birden karisim oldukca dumanli bir sekilde, yesilimsi bir alev ile yanmaya baslar. Dogal olarak, kabdaki maddeler bitene kadar devam eder.
Öncelikle birkac konuda uyarayim. Suyun miktarini abartmayiniz. Cok az bir su damlasi bile ise yarar normalde. Ikinci olarak da, ben daha fazla duman, alev istiyorum deyip madde miktarini abartmayiniz. Buluttan nem kapip tepkime baslarsa pek de hos olmayan sonuclar ortaya cikabilir. Tarihte örnekleri mevcuttur.(2002, ODTÜ Tanitim Fuari, Kültür Kongre Merkezi .Rivayete göre alevler fuayenin tavanina kadar cikmis, Uptown üc gün kapatilmis, olusan kokudan rahatsiz olan psikoloji bölümü, kimya standinin (ve ileride de bölümünün) kapatilmasini üniversite senatosuna önermistir..)
Peki burda ne oluyor da suyla tepkime basliyor? Aslinda, tepkime,asagida görüldügü üzere, cinko ile amonyum nitrat arasinda gerceklesen bir redoks tepkimesi :
Zn + NH4NO3----> ZnO + N2 (bazen NH3 olustugu da kokusundan dolayi gözlenmistir)(Denklestirmedim kusura bakmayin)
Cikan beyaz dumanin nedeni de ZnO`in ta kendisidir. Simdi bu tepkime tek basina öyle hadi biz yanyana geldik tepkimeye girelim diye olmuyor. Bunun baslamasi icin Cl- iyonlarina ihtiyac var. Bu tepkimenin katalizörü Cl- iyonu yani. NH4Cl konma amacini anlamissinizdir herhalde. Cl- iyonlarini tek basina koyamayacagimiza göre, NH4Cl halinde konuyor. Neden NH4Cl derseniz de, NH4+ tepkimeye girenler arasinda oldugu icin, o da bir nevi reaktif olmus oluyor. Damlatilan ya da püskürtülen su sayesinde, NH4Cl cözünüyor ve aciga cikan Cl- iyonlari tepkimenin baslamasina neden oluyor. Tepkime bir basladi mi zaten, durmak bilmiyor. Tekrar hatirlatayim, suyun miktarini abartmayin. Birkac su damlacigi yeter. Hadi kolay gelsin:yikildim: :yikildim: :yikildim:
1. Zn tozu (Tozu olmali illaki, öyle kirintisi, parcaciklari filanla olmaz.)
2. NH4NO3
3. NH4Cl
4. Yanmaz catlamaz bir kap. Perselen havanlari öneririm.
Bu kez miktarlari vermedim, cünkü göz karari da yapilabilecek bir deney. Her üc kimyasal maddeden birer spatul (kasik) alinip porselen havanin (bunun özel bir adi vardi sanki ama simdi hatirlayamadim) icine konur. Söyle güzelce karistirilip, homojenize edilir. Sonra caktirmadan el birazcik suyla islatilir. Sonra, seyircilere (varsa tabi) ilginclik ve sebeklik olsun diye, abra kadabra, simdi senin yanmani istiyorum gibi sözlerle porselenle konusulur. Ve cümlenin sonunda, eldeki su damlaciklari, kabin icine dogru gözlüklü insanlarin gözlüklerini islatmak icin yapilan hareketin bir benzeri ile su püskürtülür. Ve birden karisim oldukca dumanli bir sekilde, yesilimsi bir alev ile yanmaya baslar. Dogal olarak, kabdaki maddeler bitene kadar devam eder.
Öncelikle birkac konuda uyarayim. Suyun miktarini abartmayiniz. Cok az bir su damlasi bile ise yarar normalde. Ikinci olarak da, ben daha fazla duman, alev istiyorum deyip madde miktarini abartmayiniz. Buluttan nem kapip tepkime baslarsa pek de hos olmayan sonuclar ortaya cikabilir. Tarihte örnekleri mevcuttur.(2002, ODTÜ Tanitim Fuari, Kültür Kongre Merkezi .Rivayete göre alevler fuayenin tavanina kadar cikmis, Uptown üc gün kapatilmis, olusan kokudan rahatsiz olan psikoloji bölümü, kimya standinin (ve ileride de bölümünün) kapatilmasini üniversite senatosuna önermistir..)
Peki burda ne oluyor da suyla tepkime basliyor? Aslinda, tepkime,asagida görüldügü üzere, cinko ile amonyum nitrat arasinda gerceklesen bir redoks tepkimesi :
Zn + NH4NO3----> ZnO + N2 (bazen NH3 olustugu da kokusundan dolayi gözlenmistir)(Denklestirmedim kusura bakmayin)
Cikan beyaz dumanin nedeni de ZnO`in ta kendisidir. Simdi bu tepkime tek basina öyle hadi biz yanyana geldik tepkimeye girelim diye olmuyor. Bunun baslamasi icin Cl- iyonlarina ihtiyac var. Bu tepkimenin katalizörü Cl- iyonu yani. NH4Cl konma amacini anlamissinizdir herhalde. Cl- iyonlarini tek basina koyamayacagimiza göre, NH4Cl halinde konuyor. Neden NH4Cl derseniz de, NH4+ tepkimeye girenler arasinda oldugu icin, o da bir nevi reaktif olmus oluyor. Damlatilan ya da püskürtülen su sayesinde, NH4Cl cözünüyor ve aciga cikan Cl- iyonlari tepkimenin baslamasina neden oluyor. Tepkime bir basladi mi zaten, durmak bilmiyor. Tekrar hatirlatayim, suyun miktarini abartmayin. Birkac su damlacigi yeter. Hadi kolay gelsin:yikildim: :yikildim: :yikildim: