08-21-2006, Saat: 03:49 PM
ATAT?RK D?YOR K?!
Din ve L?iklik
Din vard?r ve l?z?md?r. Temeli ?ok sa?lam bir dinimiz var. Malzemesi iyi; fakat bina, uzun as?rlard?r ihmale u?ram??. Har?lar d?k?ld?k?e yeni har? yap?p binay? takviye etmek l?zumu hissedilmemi?. Aksine olarak bir?ok yabanc? unsur -tefsirler, hurafeler- binay? daha fazla h?rpalam??. Bug?n bu binaya dokunulamaz, tamir de edilemez. Ancak zamanla ?atlaklar derinle?ecek ve sa?lam temeller ?st?nde yeni bir bina kurmak l?zumu has?l olacakt?r.
Din, bir vicdan meselesidir. Herkes vicdan?n?n emrine uymakta serbesttir. Biz dine sayg? g?steririz. D???n??e ve d???nceye muhalif de?iliz. Biz sadece din i?lerini, millet ve devlet i?leriyle kar??t?rmama?a ?al???yor; kaste ve fiile dayanan taassupk?r hareketlerden sak?n?yoruz. Gericilere asla f?rsat vermeyece?iz. (Asaf ?lbay Anlat?yor, Yak?nlar?ndan Hat?ralar, S. 102-103)
Ey arkada?lar! Tanr? birdir, b?y?kt?r; tanr?sal inan??lar?n belirtilerine bakarak diyebiliriz ki: ?nsanlar iki s?n?fta, iki devirde m?tal?a olunabilir. ?lk devir insanl???n ?ocukluk ve gen?lik devridir. ?kinci devir, be?eriyetin erginlik ve olgunluk devridir.
?nsanl?k birinci devirde t?pk? bir ?ocuk gibi, t?pk? bir gen? gibi yak?ndan ve madda? vas?talarla kendisiyle me?gul olunmay? gerektirir. Allah, kullar?n?n l?z?m olan olgunla?ma noktas?na eri?inceye kadar i?lerinden vas?talarla dahi kullariyle me?gul olmay? tanr?l?k ?zelli?inin gereklerinden saym??t?r. Onlara Hazreti ?dem Aleyhissel?mdan itibaren bilinen ve bilinmeyen say?s?z denecek kadar ?ok nebiler, peygamberler ve el?iler g?ndermi?tir. Fakat Peygamberimiz vas?tasiyle en son din?, meden? ger?ekleri verdikten sonra art?k insanl?kla arac? ile temasta bulunma?a l?zum g?rmemi?tir. ?nsanl???n kavray?? derecesi, ayd?nlanma ve olgunla?mas? sayesinde her kulun do?rudan do?ruya tanr?sal d???ncelerle temas kabiliyetine eri?ti?ini kabul buyurmu?tur ve bu sebepledir ki, Cenab? Peygamber, peygamberlerin sonuncusu olmu?tur ve kitab?, en eksiksiz kitapt?r. 1922 (Nutuk III, S. 1241)
Muhammed'i bana, cezbeye tutulmu? s?n?k bir dervi? gibi tan?tt?rmak gayretine kap?lan bu gibi cahil adamlar, onun y?ksek ?ahsiyetini ve ba?ar?lar?n? asla kavrayamam??lard?r. Anlamaktan da ?ok uzak g?r?n?yorlar. Cezbeye tutulmu? bir dervi?, Uhud Muharebesinde en b?y?k bir komutan?n yapabilece?i bir pl?n? nas?l d???n?r ve tatbik edebilir?
Tarih, hakikatleri tahrif eden bir sanat de?il, belirten bir ilim olmal?d?r. Bu k???k harbte bile asker? deh?s? kadar siyas? g?r???yle de y?kselen bir insan?, cezbeli bir dervi? gibi tasvire yeltenen cahil serseriler, bizim tarih ?al??mam?za kat?lamazlar. Muhammed bu harb sonunda ?evresindekilerin direnmelerini yenerek ve kendisinin yaral? olmas?na bakmayarak, galip d??man? takibe kalk??mam?? olsayd?, bug?n yery?z?nde m?sl?manl?k diye bir varl?k g?r?lemezdi. (?emsettin G?naltay, ?lk? Dergisi, Cilt: 9, Say?: 100, 1945, S. 3)
Bizim dinimiz en m?kul ve en tabi? bir dindir. Ve ancak bundan dolay?d?r ki son din olmu?tur. Bir dinin tabi? olmas? i?in akla, fenne, ilme ve mant??a uymas? l?z?md?r. Bizim dinimiz bunlara tamamen uygundur. (1923)
B?y?k dinimiz ?al??mayan?n insanl?kla al?kas? olmad???n? bildiriyor. Baz? kimseler zaman?n yeniliklerine uymay? k?fir olmak san?yorlar. As?l k?f?r onlar?n bu zann?d?r. Bu yanl?? yorumu yapanlar?n amac?, ?sl?mlar?n k?firlere esir olmas?n? istemek de?il de nedir? Her sar?kl?y? hoca sanmay?n, hoca olmak sar?kla de?il, beyinledir. 1923 (Atat?rk'?n S.D. II, S. 128)
Bizim dinimiz, milletimize de?ersiz, miskin ve a?a?? olmay? tavsiye etmez. Aksine Allah da, Peygamber de insanlar?n ve milletlerin de?er ve ?erefini muhafaza etmelerini emrediyor. 1923 (Atat?rk'?n S.D. II, S. 92)
Bilhassa bizim dinimiz i?in herkesin elinde bir ?l?? vard?r. Bu ?l?? ile hangi ?eyin bu dine uygun olup olmad???n? kolayca takdir edebilirsiniz. Hangi ?ey ki akla, mant??a halk?n menfaatine uygundur; biliniz ki o bizim dinimize de uygundur. Bir ?ey ak?l ve mant??a, milletin menfaatine, isl?m?n menfaatine uygunsa kimseye sormay?n. O ?ey din?dir. E?er bizim dinimiz akl?n mant???n uydu?u bir din olmasayd? m?kemmel olmazd?, son din olmazd?. 1923 (Atat?rk'?n S.D. II, S. 127)
T?rk milleti daha dindar olmal?d?r, yani b?t?n sadeli?i ile dindar olmal?d?r demek istiyorum. Dinime, bizzat hakikate nas?l inan?yorsam buna da ?yle inan?yorum. ?uura ayk?r?, ilerlemeye m?ni hi?bir ?ey ihtiva etmiyor. (1923)
Milletimiz din ve dil gibi kuvvetli iki fazilete maliktir. Bu faziletleri hi?bir kuvvet, milletimizin kalb ve vicdan?ndan ?ekip alamam??t?r ve alamaz. 1923 (Atat?rk'?n S.D. II, S. 66-67)
Baylar ve ey millet, iyi biliniz ki, T?rkiye Cumhuriyeti ?eyhler, dervi?ler, m?ritler, mensublar memleketi olamaz. En do?ru ve en hakik? tarikat, medeniyet tarikat?d?r. 1925 (Atat?rk'?n B. N., S. 93)
Bizi yanl?? yola sevkeden soysuzlar bilirsiniz ki, ?ok kere din perdesine b?r?nm??ler, s?f ve temiz halk?m?z? hep din kurallar? s?zleriyle aldata gelmi?lerdir. Tarihimizi okuyunuz, dinleyiniz... G?r?rs?n?z ki milleti mahveden, esir eden, harabeden fenal?klar hep din ?rt?s? alt?ndaki k?f?r ve k?t?l?kten gelmi?tir. 1923 (Atat?rk'?n S.D. II, S. 127)
Din ve L?iklik
Din vard?r ve l?z?md?r. Temeli ?ok sa?lam bir dinimiz var. Malzemesi iyi; fakat bina, uzun as?rlard?r ihmale u?ram??. Har?lar d?k?ld?k?e yeni har? yap?p binay? takviye etmek l?zumu hissedilmemi?. Aksine olarak bir?ok yabanc? unsur -tefsirler, hurafeler- binay? daha fazla h?rpalam??. Bug?n bu binaya dokunulamaz, tamir de edilemez. Ancak zamanla ?atlaklar derinle?ecek ve sa?lam temeller ?st?nde yeni bir bina kurmak l?zumu has?l olacakt?r.
Din, bir vicdan meselesidir. Herkes vicdan?n?n emrine uymakta serbesttir. Biz dine sayg? g?steririz. D???n??e ve d???nceye muhalif de?iliz. Biz sadece din i?lerini, millet ve devlet i?leriyle kar??t?rmama?a ?al???yor; kaste ve fiile dayanan taassupk?r hareketlerden sak?n?yoruz. Gericilere asla f?rsat vermeyece?iz. (Asaf ?lbay Anlat?yor, Yak?nlar?ndan Hat?ralar, S. 102-103)
Ey arkada?lar! Tanr? birdir, b?y?kt?r; tanr?sal inan??lar?n belirtilerine bakarak diyebiliriz ki: ?nsanlar iki s?n?fta, iki devirde m?tal?a olunabilir. ?lk devir insanl???n ?ocukluk ve gen?lik devridir. ?kinci devir, be?eriyetin erginlik ve olgunluk devridir.
?nsanl?k birinci devirde t?pk? bir ?ocuk gibi, t?pk? bir gen? gibi yak?ndan ve madda? vas?talarla kendisiyle me?gul olunmay? gerektirir. Allah, kullar?n?n l?z?m olan olgunla?ma noktas?na eri?inceye kadar i?lerinden vas?talarla dahi kullariyle me?gul olmay? tanr?l?k ?zelli?inin gereklerinden saym??t?r. Onlara Hazreti ?dem Aleyhissel?mdan itibaren bilinen ve bilinmeyen say?s?z denecek kadar ?ok nebiler, peygamberler ve el?iler g?ndermi?tir. Fakat Peygamberimiz vas?tasiyle en son din?, meden? ger?ekleri verdikten sonra art?k insanl?kla arac? ile temasta bulunma?a l?zum g?rmemi?tir. ?nsanl???n kavray?? derecesi, ayd?nlanma ve olgunla?mas? sayesinde her kulun do?rudan do?ruya tanr?sal d???ncelerle temas kabiliyetine eri?ti?ini kabul buyurmu?tur ve bu sebepledir ki, Cenab? Peygamber, peygamberlerin sonuncusu olmu?tur ve kitab?, en eksiksiz kitapt?r. 1922 (Nutuk III, S. 1241)
Muhammed'i bana, cezbeye tutulmu? s?n?k bir dervi? gibi tan?tt?rmak gayretine kap?lan bu gibi cahil adamlar, onun y?ksek ?ahsiyetini ve ba?ar?lar?n? asla kavrayamam??lard?r. Anlamaktan da ?ok uzak g?r?n?yorlar. Cezbeye tutulmu? bir dervi?, Uhud Muharebesinde en b?y?k bir komutan?n yapabilece?i bir pl?n? nas?l d???n?r ve tatbik edebilir?
Tarih, hakikatleri tahrif eden bir sanat de?il, belirten bir ilim olmal?d?r. Bu k???k harbte bile asker? deh?s? kadar siyas? g?r???yle de y?kselen bir insan?, cezbeli bir dervi? gibi tasvire yeltenen cahil serseriler, bizim tarih ?al??mam?za kat?lamazlar. Muhammed bu harb sonunda ?evresindekilerin direnmelerini yenerek ve kendisinin yaral? olmas?na bakmayarak, galip d??man? takibe kalk??mam?? olsayd?, bug?n yery?z?nde m?sl?manl?k diye bir varl?k g?r?lemezdi. (?emsettin G?naltay, ?lk? Dergisi, Cilt: 9, Say?: 100, 1945, S. 3)
Bizim dinimiz en m?kul ve en tabi? bir dindir. Ve ancak bundan dolay?d?r ki son din olmu?tur. Bir dinin tabi? olmas? i?in akla, fenne, ilme ve mant??a uymas? l?z?md?r. Bizim dinimiz bunlara tamamen uygundur. (1923)
B?y?k dinimiz ?al??mayan?n insanl?kla al?kas? olmad???n? bildiriyor. Baz? kimseler zaman?n yeniliklerine uymay? k?fir olmak san?yorlar. As?l k?f?r onlar?n bu zann?d?r. Bu yanl?? yorumu yapanlar?n amac?, ?sl?mlar?n k?firlere esir olmas?n? istemek de?il de nedir? Her sar?kl?y? hoca sanmay?n, hoca olmak sar?kla de?il, beyinledir. 1923 (Atat?rk'?n S.D. II, S. 128)
Bizim dinimiz, milletimize de?ersiz, miskin ve a?a?? olmay? tavsiye etmez. Aksine Allah da, Peygamber de insanlar?n ve milletlerin de?er ve ?erefini muhafaza etmelerini emrediyor. 1923 (Atat?rk'?n S.D. II, S. 92)
Bilhassa bizim dinimiz i?in herkesin elinde bir ?l?? vard?r. Bu ?l?? ile hangi ?eyin bu dine uygun olup olmad???n? kolayca takdir edebilirsiniz. Hangi ?ey ki akla, mant??a halk?n menfaatine uygundur; biliniz ki o bizim dinimize de uygundur. Bir ?ey ak?l ve mant??a, milletin menfaatine, isl?m?n menfaatine uygunsa kimseye sormay?n. O ?ey din?dir. E?er bizim dinimiz akl?n mant???n uydu?u bir din olmasayd? m?kemmel olmazd?, son din olmazd?. 1923 (Atat?rk'?n S.D. II, S. 127)
T?rk milleti daha dindar olmal?d?r, yani b?t?n sadeli?i ile dindar olmal?d?r demek istiyorum. Dinime, bizzat hakikate nas?l inan?yorsam buna da ?yle inan?yorum. ?uura ayk?r?, ilerlemeye m?ni hi?bir ?ey ihtiva etmiyor. (1923)
Milletimiz din ve dil gibi kuvvetli iki fazilete maliktir. Bu faziletleri hi?bir kuvvet, milletimizin kalb ve vicdan?ndan ?ekip alamam??t?r ve alamaz. 1923 (Atat?rk'?n S.D. II, S. 66-67)
Baylar ve ey millet, iyi biliniz ki, T?rkiye Cumhuriyeti ?eyhler, dervi?ler, m?ritler, mensublar memleketi olamaz. En do?ru ve en hakik? tarikat, medeniyet tarikat?d?r. 1925 (Atat?rk'?n B. N., S. 93)
Bizi yanl?? yola sevkeden soysuzlar bilirsiniz ki, ?ok kere din perdesine b?r?nm??ler, s?f ve temiz halk?m?z? hep din kurallar? s?zleriyle aldata gelmi?lerdir. Tarihimizi okuyunuz, dinleyiniz... G?r?rs?n?z ki milleti mahveden, esir eden, harabeden fenal?klar hep din ?rt?s? alt?ndaki k?f?r ve k?t?l?kten gelmi?tir. 1923 (Atat?rk'?n S.D. II, S. 127)