[COLOR="Blue"]KLASİK VE AKUSTİK GİTARLAR
Klasik ile akustik gitar arasındaki temel fark tellerindedir. Klasik gitarda ince teller naylon (misina) dan yapılmıştır. Kalın teller ise sargılıdır. pek üzerine çelik sarımlıdırlar. Akustik gitarda ise teller tamamen çelikten yapılmıştır. Tel takımının inceliğine kalınlığına göre bazen değişse de genel olarak kalın 4 tel çelik üzerine çelik sarmal, ince 2 tel ise sarimsiz çeliktir.
Modern gitarı ''8'' şekline benzetebiliriz. Gövde ile saptaki köprü arası tel uzunluğunun yarısı olup bir oktavdır. 12 perde vardır.Gitarın gövdesinin ön tarafındaki ''ses tablası'' da denilen ahşap kısım çam ağacından yapılır. Çam cinslerinden Sedir yada Ladin olabilir. Gövdenin yan ve arka kısımları gül ağacından yapılır. Sapının ön kısmı çok sert bir ağaç olan Abanozdan arka kısmı ise Maun ağacından yapılır
Teknik olarak klasik gitarlar parmaklarla, daha doğrusu tırnaklarla, akustik gitarlar ise pena ile çalınırlar. Ancak bu bir kural değildir. Bazı gitaristler klasik gitarı penayla, akustik gitarı parmakla çalarlar. Her iki gitarın da klavye düzenleri aynıdır, yani notalar aynı şekilde dizilmişlerdir.
Klasik ve akustik gitarlar tarz olarak da oldukça farklıdırlar. Genelde klasik gitarla klasik gitar için yazılmış parçalar çalınır. Klasik gitarın kullanıldığı diğer tarz ise flamenko'dur. Akustik gitarlar genelde rock, blues, jazz ve bunların türevleri müziklerin harmonik yapılarında yer alırlar. Yani akorlardan sorumludurlar. Tabi bu arada basta fill'ler (doldurmalar) olmak üzere solo gitar olarak da çokça kullanılırlar. Bunun yanında akustik gitar için pek çok teknik de geliştirilmiştir.
ELEKTRO GİTAR
Elektro gitar çok basit bir tanımla tellerin titreşimini gövdesinde bulunan manyetikler sayesinde elektriğe çeviren ve böylece amplifikatöre bağlandığında yüksek miktarda ses alınabilen gitardır. Diğer gitarlar gibi elektro gitarlar da sap, gövde ve bas olmak üzere üç ana bölümden oluşur. Bu arada bazı elektro gitarlarda bas bulunmayabilmektedir. Gitarda gövde, manyetikleri, sesin tonu ve seviyesini ayarlayan kontrol devrelerini içeren ve tellerin bir ucunun bağlandığı bölümdür. Teller, köprü ad verilen metal bir donanım üstünden geçerek ya gövdeye doğrudan yada köprünün kendisine bağlanmaktadır. Tellerin hemen altında, köprüyle sap arasında yer alan, tellerin mekanik titreşimini elektriğe çeviren manyetikler, gövdenin içine yerleştirilen elektronik ses-ton kontrol devresine bağlıdır.
Bu devre, manyetiklerden gelen sinyalin, amplifikatöre gitmeden önce tonunda ve ses seviyesinde değişiklik yapmak için kullanılır. Ayrıca yine gövdedeki manyetik seçici anahtar, sesin rengini değiştirmek için istenilen manyetik veya manyetiklerin seçilmesini sağlar. Gövdenin sapla birleştiği yerin alt taraf, sapın gövde içindeki perdelerine kolay ulaşılması için, içeri doğru oyuk olarak yapılabilir (Single Cutaway). Bazı gitarlarda bu oyuk hem altta hem de üstte olabilmektedir (Double cutaway). Gövdenin sekli, gitar oturarak veya ayakta çalınırken en iyi dengeyi sağlayacak şekilde tasarlanır.
BAS GİTAR
Kısaca tarihine de göz atalım; 1940'lı yıllarda orkestralarda bas gitarcılar kontra bas isimli ve keman ailesinden gelen bir enstrümanı çalıyorlardı; bu enstrüman çalındığı pozisyon ile ilgili olarak upright veya double bass adı altında bilinir. O yıllarda orkestralara davulun ve gitar gibi bir çok enstrumanın girmesi ile duyumu ve duyulabilirliği zayıflayan kontra basscıların imdadına gitar ve bass gitarın babası olarak bildiğimiz; Büyük Mucit; Clarence Leo Fender yetişti ve 1951 yılında adı Presicion Bass olan ilk bas gitarı üretti ve o günden bugüne bass gitarın simgesi haline geldi Fender basları.
Precision Bass, gitar gövdesine sahip ama keman ailesinden gelen kontra bass ile benzer özellikler içeren bir enstrumandı. Sanki gitarın oktav olarak babası gibiydi. Precision Bass, aynı kontra bass gibi E_A_D_G olarak akortlanıyordu ve gitarın B ve e tellerinin çıkartılmış hali gibiydi.Başlangıcını Clarence Leo Fender 'in yaptığı ve o günlerde basscılar tarafından devrim olarak adlandırılan bu keşif sayesinde basscılar aletlerini kolayca taşıyabiliyorlar ve bir amflikatör sayesinde herkese rahatça duyurabiliyorlardı.
İlk zamanlarında Duane Eddy,Patsy Cline ve Jerry Lee Lewis gibi sanatçıların müziklerlerinde yer verdiği bu enstruman;daha sonraları Monk Montgomery ve Chuck Rainey ile Jazz müziğinde de popüler oldu. 1960'larda başlayan Pop ve Rock akımında önemli bir yere sahip olan bass gitar; Beatles,Rolling Stones gibi isimler ile yerini sağlamlaştırmış oldu.Şimdi hemen hemen her türde rastladığımız bas gitarın yolculuğu Dünya durdukça devam edecek...
GİTARİN BAKIMI
*Gitarınızın gövdesini nemden uzak tutmalısınız.
*Temizlemek için deterjan ve başka malzemeler kullanmayınız. Yumuşak bir bez ve müzik mağazalarından alacağınız özel temizleyicileri kullanınız.
*Gitarınızın gövdesini asla ama asla boyamayınız. Aksi taktirde sesi bozulabilir. Bunun nedeni gövdenin yapıldığı ağacın cinsinden kalınlığına kadar her şey gitarınızın sesinin karakterini belirler. İnanmak zor ama ayni ağacın farklı yerlerinden yapılan iki gitar, farklı tınılara sahiptir.
*Gitarınızın tellerini değiştireceğiniz zaman bütün telleri birden çıkarmayın. Tellerin klavyeye yaptığı yüksek basınç birden kalkarsa gitarınızın sapında eğilme olabilir. Bu da sap ayarı yaptırmanız anlamına gelir. Bu nedenle çıkardığınız telin yenisini hemen takın ve diğer teli öyle çıkarın. Bu klavyedeki basınç farkını en aza indirecektir.
GİTARIN YAPISI VE AKSESUARLAR
AKORT ALETI : Gitarınızı Standard ölçülerde akort etmek için gerekli bir alettir.
KAPO : Kapoyla çaldığınız parçanın pozisyonunu bozmadan başka bir tona aktarabilirsiniz. Bu durumda kapo sadece transpoze aletidir demek yanlış olur..!
TEMİZLEYİCİ : Özellikle elektro gitarın sap hariç diğer kısımlarının temizliği için gereklidir.
MINI-AMFI : Eğer elektro gitarınızı rahatça her yerde çalmak istiyorsanız siz de bir mini-amfi edinin (Tasima kolayligi açisindan).
AYAKLIK : Gitarına özen gösterenler için.
PENA : Daha çok elektro ve akustik gitar çalanların kullandığı bir tur mizrapadir. Pena ne kadar sert olursa o kadar iyidir.
GİTARA BAŞLANGIÇ
Gitarın nasıl tutulması gerektiği birçok gitar meraklısının ve hatta yıllarca gitar çalışmış olan birçok gitaristin aklına takılmıştır. Çoğu kez de bir sonuca ulaşamamışlardır. Bu aslında hiçte şaşırtıcı değildir. Zira tutuşun kesin kalıplara oturtulması mümkün değildir. En azından insanın anatomik yapısının bir çok farklılıklara yol açacağının düşünülmesi gerekir. Ayrıca bu; boy, kol, bacak uzunluğundan tutunuzda; tırnak yapısına kadar birçok değişkene göre başkalaşım gösterir. Genelde bir çözüm getirmek gereği duyulduğunda tavsiyem mümkün olduğunca doğala sadık kalmak gerekliliğidir. Tüm kaslar rahat olduğunu hissetmelidir. Bunun yanı sıra gitarı istenilen pozisyonda tutabilmek için de fazladan bir gayret sarf edilmemelidir.
Biraz soyutlamaya gidildiğinde gitarı;uzayda hareketsiz durması gereken bir cisim olarak görebiliriz. ''Aşağı yukarı'' ''Yanlara'' yada ''Öne arkaya'' hareket etmesini kontrol edebilmemiz gerekir. Genelde göğüs bacaklar ve sağ kolun dirseği tüm bu hareketsizliği kolaylıkla sağlar. Bunu en kolay ve rahat şekilde kullanmak; uzun defalarca yapılan özgün deneyimler sonucu gerçekleşebilir.
Teknik çok önemlidir. Parmakları istenilen şekilde, istenilen süratte ve duyarlılıkta hareket ettirebilme; kontrol edebilme ise amaç olmalıdır. Bunun için kişi kendisini son derece rahat hissetmelidir. Gerek sol, gerekse sağ elin parmak uçları ile ilişki sağlanmalıdır. Sol kol dirseği gövdeye olabildiğince yakın; mümkün olduğunca rahat; omuza dik sarkıtılır. Bu durum, kolun üst kısmı için kuvvet gerekliliğini ortadan kaldırır. Aynı durum sağ kol içinde geçerlidir. İyi bir çalış pozisyonunun bütün amacı çalana gevşek ve uyanık bir pozisyon; emin ve kesin bir uygulama olanağı vermektedir...
GİTAR YAKININIZDA OLSUN
Evde veya müsait olduğunuz her yerde, gitarı elinizden bırakmamaya çalışın. Eğer sağ elinizi kullanıyorsanız, sağ elinizle vuruş, sol elinizle tutuş yapacaksınız. Yani akorlari ve tek sesli melodileri sol eliniz belirlerken, sağ eliniz bu notaları sese dönüştüren vuruşları yapacak. Gitara yeni baslarken sol el parmaklarınız acıyabilir fakat zamanla alışacaksınız.
BAS PARMAÄžINIZDAN GÜÇ ALIN
Akorlari basarken, sol elinizin parmak uçlarını güçlü bastırmalısınız. Böylece daha temiz ve tinlayan bir ses alabilirsiniz. Bunu yaparken, yine ayni elinizin bas parmağından güç almalısınız. Bas parmağınızı, gitar klavyesinin arka kısmına ne kadar sert bastırsanız o kadar temiz ses alırsınız.
BİLEÄžİNİZİ GİTARDAN OLABİLDİÄžİNCE UZAK TUTUN
Bileğinizi gitar klavyesinden uzak tutmak, size parmaklarınız daha rahat kullanma olanak verecektir. Bununla beraber, tellere basan parmaklarınız daha dik ve sert olacak için yine daha temiz ve tını ses almanız sağlayacaktır.
BAŞPARMAÄžINIZ GİTAR KLAVYESİNE TAŞMAMALI
e kadar televizyonda yada konserlerde bunu yapan gitaristler görseniz de, başlangıçta baş parmağınız klavyenin üstüne taşırmamalısınız. Bu hareket, gitar örenmenizdeki en büyük düşmanınızdır; çünkü bu şekilde ne tellere sert basabilirsiniz, ne de hız kazanabilirsiniz.
SOL ELİN KULLANILIŞI
Sol elin içerisindedir küre olduğunu düşünerek dört parmaktan en uzununu, diğer parmaklara göre saptan uzak tutmak; buna karşılık serçe parmağını da diğer parmaklara göre daha yakın tutmak mümkündür. Tabii ki bu tüm ve tek çözüm değildir. Fakat denilebilir ki uygun bir çözüme ulaşabilmek için iyi bir hareket noktasıdır
SAÄž ELİN KULLANILIŞI
Sağ el tekniğinin en önemli özelliklerinden birini oluşturur. Uzatılan tırnaklar sesin daha kuvvetli çıkmasını sağlar. Parmakların aktif hareket etmeleri önemlidir. Tellerle ilişkinin çok duyarlı olması gerekir. Parmaklar telleri çekmek yerine onlara vurmalıdır. Parmakların birbirinin hareketini engellememeleri için doğrultularını çok iyi düzenlemek gerekir. Bunun için başparmak doğrultusu ile diğer parmakların doğrultularını birbirine dik iki ayrı doğrultu olarak kabul edebiliriz...
BİLEK VE PARMAKLAR
Bir klasik gitaristin çalgısının tutuşunun doğruluğu, gitarın klavyesini herhangi bir şekilde sol elle desteklemesi gereksinimini ortadan kaldırır.
Parmaklar tellerden minimum yükseklikte tutulmalıdır. Parmakların doğal olarak hareket kabiliyeti, gerek boy, gerekse kütle dengesizlikleri vardır. Asıl olan bu dengesizlikleri en aza indirgeyip mümkün olduğunca eşit şartlara getirmektir.
Mümkün ise parmak ve bileklerinizde az da olsa ağırlık bulundurmayınız. (yüzük, saat, bilezik...)
SAÄž EL BAŞ PARMAÄžI TEKNİÄžİ
Başparmağın doğru kullanımı en önemli teknik özelliklerden biridir. Kötü kullanılan bir başparmak yalnız kendisinin değil, aynı zamanda diğer parmakların serbest hareketine de önemli miktarda engel olur. Daha da kötüsü, ele salınım vererek elin emniyetini bozar. El mümkün olduğu kadar sabit olmalıdır. Hareket bilekten olup, kolun pozisyonunu bozmadan yalnız başparmak ve parmakların hareketine izin vermelidir
GİTAR TELLERİ
• En iyi sonucu almak için teller doğru takılmış ve iyi durumda olmalı, gitar ve gitarist için uygun şekilde seçilmelidir. Zayıf entonasyon, akort zorlukları, çınlama ve cızırtılar, ses ile esnekliğin kaybolması gibi pek çok problem eski veya aşınmış tellerle çalmaktan kaynaklanabilir. Teller, kullanım miktarı ve koşullarına uygun şekilde yenilenmelidir. Ter ve kir tellerin ömrünü süratle azaltacaktır. Telleri kullanımdan hemen sonra kuru ve tüy bırakmayan bir bez ile temizlemek bunu engellediği gibi perde ile klavyenin ömrünü de uzatacaktır. Tel yağları paslanmayı önleyerek tellerin ömrünü uzatabilir ancak kullanıldıktan sonra fazlası dikkatle alınmalıdır. Tel yağları naylon tellerde kesinlikle kullanılmamalıdır.
ÖNEMLİ BİR AÇIKLAMA
**BERLİN (AA) - Bilim adamları, beyinlerinde hasar meydana gelebileceği gerekçesiyle solakların sağ ellerini kullanmaya alıştırılmaması uyarısında bulundu. Almanya'da solaklar için ilk danışma merkezini kuran psikolog Johanna Barbara Sattler, Almanların yaklaşık yarısının solak olduğunu, ancak çoğunun bunu bilmediğini ifade ederek ''Solaklık, beynin sağ yarısının daha baskın olmasından kaynaklanır. Solak bir çocuğunuzu sağ ele alıştırmaya çalışırsanız, bu hafıza kaybına yol açabilir'' dedi.
GİTARIN BÖLÜMLERİ
KULAKLAR: Gitar klavyesinin yada sapının en ucunda bulunan bölüm. Gitar tellerinin bir ucu bu bölüme, diğer ucu ise gitarın "köprü" denen bölümüne bağlanır. Kulaklar, gitarınızı akort etmenize yarar.
KÖPRÜ: Gövde üzerinde bulunur. Tellerin bağlandığı yerdir. Teller, köprüye, küçük topuzlarla tutturulur.
KLAVYE: Gitarın sap kısmına denir. Eğer sağ elinizi kullanıyorsanız, klavyeyi sol elinizle tutacaksınız demektir. Akorlar ve notalar klavye üzerinde basılır.
PERDE: Klavye üzerinde "fred" yada "perde" denilen, kısa ve ince demirler bulunur. Her gitarda ortalama 21-24 perde bulunur. Perdeler notaları belirler.
PERDE İŞARETLER: Çoğu gitarda, 3.-5.-7.-9.-12.-15.-17. ve 19. perdelerde bulunur. 12. perde her telin 1 oktav incesini verir.
SES DELİÄžİ: Gövde üzerinde bulunan büyük deliktir. Akustik ve Klasik gitarlarda bulunur. Herhangi bir ses düzenine bağlanmayan gitarlarda, ses bu delikten alınır.
GÖVDE: Gitarın en büyük ve ana bölümüdür. Gövde, gitarınızdan çıkacak sesin tınısını belirler. "Köprü" ve "Ses Deliği" gibi bölümler gövde üzerindedir. Elektro ve başlanabilir diğer gitarlarda, gövde üzerinde bas, tiz ve mid'i belirleyen ayar düğmeleri de bulunur.
TEMEL GİTAR BİLGİLERİ
Gitar telleri üstten aşağıya doru ve kalından inceye Mi-La-Re-Sol-Si-Mi olarak dizilir. 6. tel (en üst tel), en kalın teldir. 1. tel (en alt tel), en ince teldir. 12. Perde, her telin 1 oktav incesini verir.
Tüm enstrümanlar için müzik teorisi aynıdır. Öncelikle bilmeniz gereken nota yapısıdır. Tüm müzikte, toplam 12 nota vardır. Bunların 7si doğal notalardır. Do, Re, Mi, Fa, Sol, La ve Si. Bu notalar sırası ile su harflerle gösterilirler: C, D, E, F, G, A, B. Geriye kalan 5 nota ise ara notalar, yani diyez ve bemollerdir. Diyez #, Bebol de b ile gösterilir. Diyez, önünde bulunduğu notanın bir perde incesini temsil eder. Bemol ise önünde bulunduğu notanın bir perde kalındır. C ve D arası tam perdedir (2 nota arasında bir perde vardır) ve bu iki nota arasında kalan nota C# yada Db olarak gösterilir.
C ve D arası tam perde olduğu gibi, D ve E arası, F ve G arası, G ve A arası ve A ve B arası da tam perdedir. Fakat E ve F arası yarım perde olduğundan "E#" yada "Fb" diye bir nota yoktur. Ayni şekilde B ve C arası da yarim perdedir ve "B#" yada "Cb" diye bir nota da yoktur.
Gitar Alınırken Dikkat Edilecek Hususlar
Elbette öncelikle sesinden hoşlanacağınız bir enstrüman seçmelisiniz. Sesini duymadan müzik aleti satın almak büyük bir hatadır. Aynı marka iki enstrüman arasında dahi ses farklılığı olacaktır.
Yapısal olarak iyi bir gitarın, ağacı-malzemesi-işçiliği ile birlikte dikkat edilmesi gereken ana özellikler.
a) Telleri klavyesinden çok uzak olmamalı, perdelere rahatlıkla basılabilmeli.
b) En ince perdelerine kadar net bir tını vermeli, parazitli-cızırtılı sesler olmamalı.
c) Her perde vermesi gereken standart notayı (entonans) verebilmeli.
d) Akort anahtarları, köprüleri ve varsa kilit sistemleri düzgün ve verimli çalışmalı.
Gitar Alırken
Öncelikle gitarla nasıl bir müzik yapacağınıza karar vermeniz önemli. Çünkü değişik gitar çeşitleri var. Başlıcaları 'klasik gitar' 'akustik gitar' 'bas gitar' elektro gitar' gibi... Haluk Levent, Yaşar, Kıraç gibi müzisyenlerin parçalarını çalacağım diyorsanız klasik gitarı tavsiye ediyorum, onunla hem ritm tutabilir, hem de sola çalabilirsiniz, Eğer soloya ağırlık veriyorsanız ve rock müzik soloları sizin zevkinize hitap ediyorsa kesinlikle önce akustik gitarla başlamalısınız.
Şöyle bir soru duyar gibiyiz. Peki bu gitarlar arasında nasıl bir fark var. Klasik gitar altı telli bir çalgı, üstteki üç kalın tel ipek üzerine sarılmış çelik tellerden, alttaki ince teller ise misine den yapılıyor. Şu soruyu çok geliyor, satıcının bana gösterdiği gitarın bazı telleri naylondu, bu adi bir gitar mıdır? Kesinlikle hayır İşte bu klasik gitardır. Bu gitar sağ el tırnakları ile çalınır.
Akustik gitarda da altı tel var ve bu tellerin hepsi metalden yapılır. Pena ile çalınır. (saz için mızrap diyorlar). Dediğim gibi ona bence solo daha çok yakışıyor.
Fiyat konusuna gelince 50 dolarda başlıyor ve sonu yok, milyarlara kadar yükseliyor. Benim tavsiyem 100 milyon civarı da bir gitar sizin işinize yarar. Yeni başlıyorsanız zenginim ben en iyisini alacağım demeyin. Çünkü gitar çalmaya başlayan kişi öğrenirken farkında olmadan onu yıpratır. Birde zamana karşı dayanma süresi var tabii. Teller klavyeye sürekli basınç yaptığı için sap atması dediğimiz olayda gerçekleşecek. En iyisi öğrenince iyi bir gitar alın.
Peki alırken nelere dikkat edeyim?100 milyon civarında öğrenci gitarları kontraplaktan yapılıyor, ve üzerine parlak vernik atılıyor, ve boyanınca ışıl ışıl oluyor. Ama iyi bir gitar alayım derseniz öncelikle gövdenin ses tablası denilen ön kısmı çam cinslerinden sedir yada ladin den yapılıyor. Gövdenin yan ve arka kısımları gül ağacından yapılıyor.Sapının ön kısmı çok sert bir ağaç olan abonozdan, arka kısmı ise maun ağacından yapılıyor . Bu bahsettiklerim klasik gitar için geçerli, tabiiki yanınızda gitar çalan birinin olması sesi dinleyerek daha iyi bir seçim yapmanızı sağlar. Çünkü aynı model ve parada iki gitarda bile ses farkı olabilir.
Gitarımızı Kendimiz Nasıl Akort Edebiliriz?
Başlangıç 5.Tel La
Genelde akort etmeye 5.tel la dan başlanır. Telefondaki çevir sesi la dır. Yada herhangi bir gitar shop tan la düdüğü alabilirsiniz. Referans olarak la sesini dinledikten sonra 5. tel bu sese uygun akort edilir. Burada müzik kulağı devreye giriyor.
4. Tel Re
Sıra 4.tel re telinde. la teli yani beşinci telin beşinci perdesine bastığımızda re sesini alırız. Bu sesle aynı olacak şekilde re teli de akort edilir.
3. Tel Sol
Re telinin beşinci perdesi sol sesi verir. Bu sese uygun olarak sol teli akort edilir.
2.Tel Si
Sol telinin dördüncü perdesi si sesi verir. Bu sese uygun olarak si telimizde akort edilir.
1.Tel Mi
Si telinin beşinci perdesi mi sesi verir. Bu teli de bu sesle aynı olacak şekilde akort ediyoruz.
6.Tel Kalın Mi
İstersek ince mi teline uygun olarak akort ederiz. aynı zamanda kalın mi telinin 5. perdesi la sesi olacak şekilde de akort işlemini tamamlarız. [/COLOR]
Klasik ile akustik gitar arasındaki temel fark tellerindedir. Klasik gitarda ince teller naylon (misina) dan yapılmıştır. Kalın teller ise sargılıdır. pek üzerine çelik sarımlıdırlar. Akustik gitarda ise teller tamamen çelikten yapılmıştır. Tel takımının inceliğine kalınlığına göre bazen değişse de genel olarak kalın 4 tel çelik üzerine çelik sarmal, ince 2 tel ise sarimsiz çeliktir.
Modern gitarı ''8'' şekline benzetebiliriz. Gövde ile saptaki köprü arası tel uzunluğunun yarısı olup bir oktavdır. 12 perde vardır.Gitarın gövdesinin ön tarafındaki ''ses tablası'' da denilen ahşap kısım çam ağacından yapılır. Çam cinslerinden Sedir yada Ladin olabilir. Gövdenin yan ve arka kısımları gül ağacından yapılır. Sapının ön kısmı çok sert bir ağaç olan Abanozdan arka kısmı ise Maun ağacından yapılır
Teknik olarak klasik gitarlar parmaklarla, daha doğrusu tırnaklarla, akustik gitarlar ise pena ile çalınırlar. Ancak bu bir kural değildir. Bazı gitaristler klasik gitarı penayla, akustik gitarı parmakla çalarlar. Her iki gitarın da klavye düzenleri aynıdır, yani notalar aynı şekilde dizilmişlerdir.
Klasik ve akustik gitarlar tarz olarak da oldukça farklıdırlar. Genelde klasik gitarla klasik gitar için yazılmış parçalar çalınır. Klasik gitarın kullanıldığı diğer tarz ise flamenko'dur. Akustik gitarlar genelde rock, blues, jazz ve bunların türevleri müziklerin harmonik yapılarında yer alırlar. Yani akorlardan sorumludurlar. Tabi bu arada basta fill'ler (doldurmalar) olmak üzere solo gitar olarak da çokça kullanılırlar. Bunun yanında akustik gitar için pek çok teknik de geliştirilmiştir.
ELEKTRO GİTAR
Elektro gitar çok basit bir tanımla tellerin titreşimini gövdesinde bulunan manyetikler sayesinde elektriğe çeviren ve böylece amplifikatöre bağlandığında yüksek miktarda ses alınabilen gitardır. Diğer gitarlar gibi elektro gitarlar da sap, gövde ve bas olmak üzere üç ana bölümden oluşur. Bu arada bazı elektro gitarlarda bas bulunmayabilmektedir. Gitarda gövde, manyetikleri, sesin tonu ve seviyesini ayarlayan kontrol devrelerini içeren ve tellerin bir ucunun bağlandığı bölümdür. Teller, köprü ad verilen metal bir donanım üstünden geçerek ya gövdeye doğrudan yada köprünün kendisine bağlanmaktadır. Tellerin hemen altında, köprüyle sap arasında yer alan, tellerin mekanik titreşimini elektriğe çeviren manyetikler, gövdenin içine yerleştirilen elektronik ses-ton kontrol devresine bağlıdır.
Bu devre, manyetiklerden gelen sinyalin, amplifikatöre gitmeden önce tonunda ve ses seviyesinde değişiklik yapmak için kullanılır. Ayrıca yine gövdedeki manyetik seçici anahtar, sesin rengini değiştirmek için istenilen manyetik veya manyetiklerin seçilmesini sağlar. Gövdenin sapla birleştiği yerin alt taraf, sapın gövde içindeki perdelerine kolay ulaşılması için, içeri doğru oyuk olarak yapılabilir (Single Cutaway). Bazı gitarlarda bu oyuk hem altta hem de üstte olabilmektedir (Double cutaway). Gövdenin sekli, gitar oturarak veya ayakta çalınırken en iyi dengeyi sağlayacak şekilde tasarlanır.
BAS GİTAR
Kısaca tarihine de göz atalım; 1940'lı yıllarda orkestralarda bas gitarcılar kontra bas isimli ve keman ailesinden gelen bir enstrümanı çalıyorlardı; bu enstrüman çalındığı pozisyon ile ilgili olarak upright veya double bass adı altında bilinir. O yıllarda orkestralara davulun ve gitar gibi bir çok enstrumanın girmesi ile duyumu ve duyulabilirliği zayıflayan kontra basscıların imdadına gitar ve bass gitarın babası olarak bildiğimiz; Büyük Mucit; Clarence Leo Fender yetişti ve 1951 yılında adı Presicion Bass olan ilk bas gitarı üretti ve o günden bugüne bass gitarın simgesi haline geldi Fender basları.
Precision Bass, gitar gövdesine sahip ama keman ailesinden gelen kontra bass ile benzer özellikler içeren bir enstrumandı. Sanki gitarın oktav olarak babası gibiydi. Precision Bass, aynı kontra bass gibi E_A_D_G olarak akortlanıyordu ve gitarın B ve e tellerinin çıkartılmış hali gibiydi.Başlangıcını Clarence Leo Fender 'in yaptığı ve o günlerde basscılar tarafından devrim olarak adlandırılan bu keşif sayesinde basscılar aletlerini kolayca taşıyabiliyorlar ve bir amflikatör sayesinde herkese rahatça duyurabiliyorlardı.
İlk zamanlarında Duane Eddy,Patsy Cline ve Jerry Lee Lewis gibi sanatçıların müziklerlerinde yer verdiği bu enstruman;daha sonraları Monk Montgomery ve Chuck Rainey ile Jazz müziğinde de popüler oldu. 1960'larda başlayan Pop ve Rock akımında önemli bir yere sahip olan bass gitar; Beatles,Rolling Stones gibi isimler ile yerini sağlamlaştırmış oldu.Şimdi hemen hemen her türde rastladığımız bas gitarın yolculuğu Dünya durdukça devam edecek...
GİTARİN BAKIMI
*Gitarınızın gövdesini nemden uzak tutmalısınız.
*Temizlemek için deterjan ve başka malzemeler kullanmayınız. Yumuşak bir bez ve müzik mağazalarından alacağınız özel temizleyicileri kullanınız.
*Gitarınızın gövdesini asla ama asla boyamayınız. Aksi taktirde sesi bozulabilir. Bunun nedeni gövdenin yapıldığı ağacın cinsinden kalınlığına kadar her şey gitarınızın sesinin karakterini belirler. İnanmak zor ama ayni ağacın farklı yerlerinden yapılan iki gitar, farklı tınılara sahiptir.
*Gitarınızın tellerini değiştireceğiniz zaman bütün telleri birden çıkarmayın. Tellerin klavyeye yaptığı yüksek basınç birden kalkarsa gitarınızın sapında eğilme olabilir. Bu da sap ayarı yaptırmanız anlamına gelir. Bu nedenle çıkardığınız telin yenisini hemen takın ve diğer teli öyle çıkarın. Bu klavyedeki basınç farkını en aza indirecektir.
GİTARIN YAPISI VE AKSESUARLAR
AKORT ALETI : Gitarınızı Standard ölçülerde akort etmek için gerekli bir alettir.
KAPO : Kapoyla çaldığınız parçanın pozisyonunu bozmadan başka bir tona aktarabilirsiniz. Bu durumda kapo sadece transpoze aletidir demek yanlış olur..!
TEMİZLEYİCİ : Özellikle elektro gitarın sap hariç diğer kısımlarının temizliği için gereklidir.
MINI-AMFI : Eğer elektro gitarınızı rahatça her yerde çalmak istiyorsanız siz de bir mini-amfi edinin (Tasima kolayligi açisindan).
AYAKLIK : Gitarına özen gösterenler için.
PENA : Daha çok elektro ve akustik gitar çalanların kullandığı bir tur mizrapadir. Pena ne kadar sert olursa o kadar iyidir.
GİTARA BAŞLANGIÇ
Gitarın nasıl tutulması gerektiği birçok gitar meraklısının ve hatta yıllarca gitar çalışmış olan birçok gitaristin aklına takılmıştır. Çoğu kez de bir sonuca ulaşamamışlardır. Bu aslında hiçte şaşırtıcı değildir. Zira tutuşun kesin kalıplara oturtulması mümkün değildir. En azından insanın anatomik yapısının bir çok farklılıklara yol açacağının düşünülmesi gerekir. Ayrıca bu; boy, kol, bacak uzunluğundan tutunuzda; tırnak yapısına kadar birçok değişkene göre başkalaşım gösterir. Genelde bir çözüm getirmek gereği duyulduğunda tavsiyem mümkün olduğunca doğala sadık kalmak gerekliliğidir. Tüm kaslar rahat olduğunu hissetmelidir. Bunun yanı sıra gitarı istenilen pozisyonda tutabilmek için de fazladan bir gayret sarf edilmemelidir.
Biraz soyutlamaya gidildiğinde gitarı;uzayda hareketsiz durması gereken bir cisim olarak görebiliriz. ''Aşağı yukarı'' ''Yanlara'' yada ''Öne arkaya'' hareket etmesini kontrol edebilmemiz gerekir. Genelde göğüs bacaklar ve sağ kolun dirseği tüm bu hareketsizliği kolaylıkla sağlar. Bunu en kolay ve rahat şekilde kullanmak; uzun defalarca yapılan özgün deneyimler sonucu gerçekleşebilir.
Teknik çok önemlidir. Parmakları istenilen şekilde, istenilen süratte ve duyarlılıkta hareket ettirebilme; kontrol edebilme ise amaç olmalıdır. Bunun için kişi kendisini son derece rahat hissetmelidir. Gerek sol, gerekse sağ elin parmak uçları ile ilişki sağlanmalıdır. Sol kol dirseği gövdeye olabildiğince yakın; mümkün olduğunca rahat; omuza dik sarkıtılır. Bu durum, kolun üst kısmı için kuvvet gerekliliğini ortadan kaldırır. Aynı durum sağ kol içinde geçerlidir. İyi bir çalış pozisyonunun bütün amacı çalana gevşek ve uyanık bir pozisyon; emin ve kesin bir uygulama olanağı vermektedir...
GİTAR YAKININIZDA OLSUN
Evde veya müsait olduğunuz her yerde, gitarı elinizden bırakmamaya çalışın. Eğer sağ elinizi kullanıyorsanız, sağ elinizle vuruş, sol elinizle tutuş yapacaksınız. Yani akorlari ve tek sesli melodileri sol eliniz belirlerken, sağ eliniz bu notaları sese dönüştüren vuruşları yapacak. Gitara yeni baslarken sol el parmaklarınız acıyabilir fakat zamanla alışacaksınız.
BAS PARMAÄžINIZDAN GÜÇ ALIN
Akorlari basarken, sol elinizin parmak uçlarını güçlü bastırmalısınız. Böylece daha temiz ve tinlayan bir ses alabilirsiniz. Bunu yaparken, yine ayni elinizin bas parmağından güç almalısınız. Bas parmağınızı, gitar klavyesinin arka kısmına ne kadar sert bastırsanız o kadar temiz ses alırsınız.
BİLEÄžİNİZİ GİTARDAN OLABİLDİÄžİNCE UZAK TUTUN
Bileğinizi gitar klavyesinden uzak tutmak, size parmaklarınız daha rahat kullanma olanak verecektir. Bununla beraber, tellere basan parmaklarınız daha dik ve sert olacak için yine daha temiz ve tını ses almanız sağlayacaktır.
BAŞPARMAÄžINIZ GİTAR KLAVYESİNE TAŞMAMALI
e kadar televizyonda yada konserlerde bunu yapan gitaristler görseniz de, başlangıçta baş parmağınız klavyenin üstüne taşırmamalısınız. Bu hareket, gitar örenmenizdeki en büyük düşmanınızdır; çünkü bu şekilde ne tellere sert basabilirsiniz, ne de hız kazanabilirsiniz.
SOL ELİN KULLANILIŞI
Sol elin içerisindedir küre olduğunu düşünerek dört parmaktan en uzununu, diğer parmaklara göre saptan uzak tutmak; buna karşılık serçe parmağını da diğer parmaklara göre daha yakın tutmak mümkündür. Tabii ki bu tüm ve tek çözüm değildir. Fakat denilebilir ki uygun bir çözüme ulaşabilmek için iyi bir hareket noktasıdır
SAÄž ELİN KULLANILIŞI
Sağ el tekniğinin en önemli özelliklerinden birini oluşturur. Uzatılan tırnaklar sesin daha kuvvetli çıkmasını sağlar. Parmakların aktif hareket etmeleri önemlidir. Tellerle ilişkinin çok duyarlı olması gerekir. Parmaklar telleri çekmek yerine onlara vurmalıdır. Parmakların birbirinin hareketini engellememeleri için doğrultularını çok iyi düzenlemek gerekir. Bunun için başparmak doğrultusu ile diğer parmakların doğrultularını birbirine dik iki ayrı doğrultu olarak kabul edebiliriz...
BİLEK VE PARMAKLAR
Bir klasik gitaristin çalgısının tutuşunun doğruluğu, gitarın klavyesini herhangi bir şekilde sol elle desteklemesi gereksinimini ortadan kaldırır.
Parmaklar tellerden minimum yükseklikte tutulmalıdır. Parmakların doğal olarak hareket kabiliyeti, gerek boy, gerekse kütle dengesizlikleri vardır. Asıl olan bu dengesizlikleri en aza indirgeyip mümkün olduğunca eşit şartlara getirmektir.
Mümkün ise parmak ve bileklerinizde az da olsa ağırlık bulundurmayınız. (yüzük, saat, bilezik...)
SAÄž EL BAŞ PARMAÄžI TEKNİÄžİ
Başparmağın doğru kullanımı en önemli teknik özelliklerden biridir. Kötü kullanılan bir başparmak yalnız kendisinin değil, aynı zamanda diğer parmakların serbest hareketine de önemli miktarda engel olur. Daha da kötüsü, ele salınım vererek elin emniyetini bozar. El mümkün olduğu kadar sabit olmalıdır. Hareket bilekten olup, kolun pozisyonunu bozmadan yalnız başparmak ve parmakların hareketine izin vermelidir
GİTAR TELLERİ
• En iyi sonucu almak için teller doğru takılmış ve iyi durumda olmalı, gitar ve gitarist için uygun şekilde seçilmelidir. Zayıf entonasyon, akort zorlukları, çınlama ve cızırtılar, ses ile esnekliğin kaybolması gibi pek çok problem eski veya aşınmış tellerle çalmaktan kaynaklanabilir. Teller, kullanım miktarı ve koşullarına uygun şekilde yenilenmelidir. Ter ve kir tellerin ömrünü süratle azaltacaktır. Telleri kullanımdan hemen sonra kuru ve tüy bırakmayan bir bez ile temizlemek bunu engellediği gibi perde ile klavyenin ömrünü de uzatacaktır. Tel yağları paslanmayı önleyerek tellerin ömrünü uzatabilir ancak kullanıldıktan sonra fazlası dikkatle alınmalıdır. Tel yağları naylon tellerde kesinlikle kullanılmamalıdır.
ÖNEMLİ BİR AÇIKLAMA
**BERLİN (AA) - Bilim adamları, beyinlerinde hasar meydana gelebileceği gerekçesiyle solakların sağ ellerini kullanmaya alıştırılmaması uyarısında bulundu. Almanya'da solaklar için ilk danışma merkezini kuran psikolog Johanna Barbara Sattler, Almanların yaklaşık yarısının solak olduğunu, ancak çoğunun bunu bilmediğini ifade ederek ''Solaklık, beynin sağ yarısının daha baskın olmasından kaynaklanır. Solak bir çocuğunuzu sağ ele alıştırmaya çalışırsanız, bu hafıza kaybına yol açabilir'' dedi.
GİTARIN BÖLÜMLERİ
KULAKLAR: Gitar klavyesinin yada sapının en ucunda bulunan bölüm. Gitar tellerinin bir ucu bu bölüme, diğer ucu ise gitarın "köprü" denen bölümüne bağlanır. Kulaklar, gitarınızı akort etmenize yarar.
KÖPRÜ: Gövde üzerinde bulunur. Tellerin bağlandığı yerdir. Teller, köprüye, küçük topuzlarla tutturulur.
KLAVYE: Gitarın sap kısmına denir. Eğer sağ elinizi kullanıyorsanız, klavyeyi sol elinizle tutacaksınız demektir. Akorlar ve notalar klavye üzerinde basılır.
PERDE: Klavye üzerinde "fred" yada "perde" denilen, kısa ve ince demirler bulunur. Her gitarda ortalama 21-24 perde bulunur. Perdeler notaları belirler.
PERDE İŞARETLER: Çoğu gitarda, 3.-5.-7.-9.-12.-15.-17. ve 19. perdelerde bulunur. 12. perde her telin 1 oktav incesini verir.
SES DELİÄžİ: Gövde üzerinde bulunan büyük deliktir. Akustik ve Klasik gitarlarda bulunur. Herhangi bir ses düzenine bağlanmayan gitarlarda, ses bu delikten alınır.
GÖVDE: Gitarın en büyük ve ana bölümüdür. Gövde, gitarınızdan çıkacak sesin tınısını belirler. "Köprü" ve "Ses Deliği" gibi bölümler gövde üzerindedir. Elektro ve başlanabilir diğer gitarlarda, gövde üzerinde bas, tiz ve mid'i belirleyen ayar düğmeleri de bulunur.
TEMEL GİTAR BİLGİLERİ
Gitar telleri üstten aşağıya doru ve kalından inceye Mi-La-Re-Sol-Si-Mi olarak dizilir. 6. tel (en üst tel), en kalın teldir. 1. tel (en alt tel), en ince teldir. 12. Perde, her telin 1 oktav incesini verir.
Tüm enstrümanlar için müzik teorisi aynıdır. Öncelikle bilmeniz gereken nota yapısıdır. Tüm müzikte, toplam 12 nota vardır. Bunların 7si doğal notalardır. Do, Re, Mi, Fa, Sol, La ve Si. Bu notalar sırası ile su harflerle gösterilirler: C, D, E, F, G, A, B. Geriye kalan 5 nota ise ara notalar, yani diyez ve bemollerdir. Diyez #, Bebol de b ile gösterilir. Diyez, önünde bulunduğu notanın bir perde incesini temsil eder. Bemol ise önünde bulunduğu notanın bir perde kalındır. C ve D arası tam perdedir (2 nota arasında bir perde vardır) ve bu iki nota arasında kalan nota C# yada Db olarak gösterilir.
C ve D arası tam perde olduğu gibi, D ve E arası, F ve G arası, G ve A arası ve A ve B arası da tam perdedir. Fakat E ve F arası yarım perde olduğundan "E#" yada "Fb" diye bir nota yoktur. Ayni şekilde B ve C arası da yarim perdedir ve "B#" yada "Cb" diye bir nota da yoktur.
Gitar Alınırken Dikkat Edilecek Hususlar
Elbette öncelikle sesinden hoşlanacağınız bir enstrüman seçmelisiniz. Sesini duymadan müzik aleti satın almak büyük bir hatadır. Aynı marka iki enstrüman arasında dahi ses farklılığı olacaktır.
Yapısal olarak iyi bir gitarın, ağacı-malzemesi-işçiliği ile birlikte dikkat edilmesi gereken ana özellikler.
a) Telleri klavyesinden çok uzak olmamalı, perdelere rahatlıkla basılabilmeli.
b) En ince perdelerine kadar net bir tını vermeli, parazitli-cızırtılı sesler olmamalı.
c) Her perde vermesi gereken standart notayı (entonans) verebilmeli.
d) Akort anahtarları, köprüleri ve varsa kilit sistemleri düzgün ve verimli çalışmalı.
Gitar Alırken
Öncelikle gitarla nasıl bir müzik yapacağınıza karar vermeniz önemli. Çünkü değişik gitar çeşitleri var. Başlıcaları 'klasik gitar' 'akustik gitar' 'bas gitar' elektro gitar' gibi... Haluk Levent, Yaşar, Kıraç gibi müzisyenlerin parçalarını çalacağım diyorsanız klasik gitarı tavsiye ediyorum, onunla hem ritm tutabilir, hem de sola çalabilirsiniz, Eğer soloya ağırlık veriyorsanız ve rock müzik soloları sizin zevkinize hitap ediyorsa kesinlikle önce akustik gitarla başlamalısınız.
Şöyle bir soru duyar gibiyiz. Peki bu gitarlar arasında nasıl bir fark var. Klasik gitar altı telli bir çalgı, üstteki üç kalın tel ipek üzerine sarılmış çelik tellerden, alttaki ince teller ise misine den yapılıyor. Şu soruyu çok geliyor, satıcının bana gösterdiği gitarın bazı telleri naylondu, bu adi bir gitar mıdır? Kesinlikle hayır İşte bu klasik gitardır. Bu gitar sağ el tırnakları ile çalınır.
Akustik gitarda da altı tel var ve bu tellerin hepsi metalden yapılır. Pena ile çalınır. (saz için mızrap diyorlar). Dediğim gibi ona bence solo daha çok yakışıyor.
Fiyat konusuna gelince 50 dolarda başlıyor ve sonu yok, milyarlara kadar yükseliyor. Benim tavsiyem 100 milyon civarı da bir gitar sizin işinize yarar. Yeni başlıyorsanız zenginim ben en iyisini alacağım demeyin. Çünkü gitar çalmaya başlayan kişi öğrenirken farkında olmadan onu yıpratır. Birde zamana karşı dayanma süresi var tabii. Teller klavyeye sürekli basınç yaptığı için sap atması dediğimiz olayda gerçekleşecek. En iyisi öğrenince iyi bir gitar alın.
Peki alırken nelere dikkat edeyim?100 milyon civarında öğrenci gitarları kontraplaktan yapılıyor, ve üzerine parlak vernik atılıyor, ve boyanınca ışıl ışıl oluyor. Ama iyi bir gitar alayım derseniz öncelikle gövdenin ses tablası denilen ön kısmı çam cinslerinden sedir yada ladin den yapılıyor. Gövdenin yan ve arka kısımları gül ağacından yapılıyor.Sapının ön kısmı çok sert bir ağaç olan abonozdan, arka kısmı ise maun ağacından yapılıyor . Bu bahsettiklerim klasik gitar için geçerli, tabiiki yanınızda gitar çalan birinin olması sesi dinleyerek daha iyi bir seçim yapmanızı sağlar. Çünkü aynı model ve parada iki gitarda bile ses farkı olabilir.
Gitarımızı Kendimiz Nasıl Akort Edebiliriz?
Başlangıç 5.Tel La
Genelde akort etmeye 5.tel la dan başlanır. Telefondaki çevir sesi la dır. Yada herhangi bir gitar shop tan la düdüğü alabilirsiniz. Referans olarak la sesini dinledikten sonra 5. tel bu sese uygun akort edilir. Burada müzik kulağı devreye giriyor.
4. Tel Re
Sıra 4.tel re telinde. la teli yani beşinci telin beşinci perdesine bastığımızda re sesini alırız. Bu sesle aynı olacak şekilde re teli de akort edilir.
3. Tel Sol
Re telinin beşinci perdesi sol sesi verir. Bu sese uygun olarak sol teli akort edilir.
2.Tel Si
Sol telinin dördüncü perdesi si sesi verir. Bu sese uygun olarak si telimizde akort edilir.
1.Tel Mi
Si telinin beşinci perdesi mi sesi verir. Bu teli de bu sesle aynı olacak şekilde akort ediyoruz.
6.Tel Kalın Mi
İstersek ince mi teline uygun olarak akort ederiz. aynı zamanda kalın mi telinin 5. perdesi la sesi olacak şekilde de akort işlemini tamamlarız. [/COLOR]