Bir "G?kdelen"in y?ksekli?ini "Barometre" ile nas?l ?l?ersiniz?
Bu soru Kopenhagen' daki bir ?niversitenin fizik s?nav?ndan al?nm??t?r: "Bir g?kdelenin y?ksekli?ini barometre ile nas?l bulursunuz, anlat?n?z."
??rencilerden birinin cevab?:
"Barometrenin ucuna bir ip ba?lars?n?z. sonra g?kdelenin tepesinden as?p sallars?n?z. Barometre yere de?di?inde ipin boyuyla barometrenin boyunun toplam? g?kdelenin y?ksekli?ini verecektir."
Bu olduk?a orjinal cevap, hocay? ?ileden ??kartmaya yetti ve ??renci dersten kald?. ??renci cevab?n?n do?rulu?u konusunda itirazda bulundu ve ?niversite durumu ??zmek i?in ba?ka bir hoca g?nderdi.
Bu noktada ??renci hakk?nda ne d???n?rd?n?z? Sizin karar?n?z ne olurdu? ?ocuk kalmal? m? ge?meli mi?
Yeni hoca, cevab?n asl?nda do?ru oldu?una fakat kayda de?er bir fizik bilgisinin varl???n? g?stermedi?ine karar verdi. Sorunu ??zmek ?zere ; ??rencinin en az?ndan asgari bir temel fizik bilgisi olup olmad???n? anlamak i?in ona alt? dakika vererek sorunun s?zl? cevab?n? vermesi karar?n? ald?. ?lk be? dakika gen? sessizli?e g?m?ld?. Aln? d???nceden k?r?? k?r?? olmu?tu. Hoca zaman?n t?kenmekte oldu?unu hat?rlatt???nda gen? ?esitli cevaplar?n?n oldu?unu fakat hangisini kullanaca??na karar veremedi?ini s?yledi. Tekrar acele etmesi tavsiye edilince gen? ??yle cevaplad?:
"?lk olarak, barometreyi g?kdelenin tepesine ??kart?p kenar?ndan a?a?? b?rak?p yere inene kadar ge?en s?reyi ?l?ersiniz. Binan?n y?ksekli?i (H==0.5 x g x t kare) form?l? uygulanarak hesaplanabilir. Fakat barometre i?in k?t? bir se?im..."
"Veya g?ne? parl?yorsa, barometrenin y?ksekli?ini ?l?ersiniz. Sonra onu bir yere dikip g?lge uzunlu?unu ve sonra da g?kdele - nin g?lge uzunlu?unu ?l?ebilirsiniz. Bundan sonras? basit bir orant?y? ??zmek olacakt?r"
"Fakat bu konuda ?ok bilimsel bir cevap istiyorsan?z barometrenin ucuna bir sicim ba?lay?p onu bir sarka? gibi salland?rabilirsiniz ; ?nce yer seviyesinde daha sonra da g?kdelenin tepesinde. Y?ksekli?i T==2 pi kare kvk (I/g) form?l?ndeki farktan yararlanarak bulabilirsiniz."
"Yahut da g?kdelenin d??ar?s?nda bir yang?n ??k?? merdiveni varsa barometreyi bir cetvel gibi kullanarak yukar?ya ??karken g?kdelenin boyunu barometre y?ksekli?i biriminden say?p bunlar? toplayabilirsiniz."
"E?er ille de s?k?c? ve ortodoks olmak istiyorsan?z, tabii ki barometre ile g?kdelenin tepesindeki ve yer seviyesindeki bas?nc? ?l?er milibar cinsinden ??kan fark? feet'e ?evirebilirsiniz ve y?ksekli?i bulursunuz."
"Ancak bizler daima zihnin ba??ms?zl??? ve bilimsel metodlar kullanma konusunda te?vik edildi?imiz i?indir ki en iyi yol ??phesiz hademenin kap?s?n? ?almak ve yeni bir barometre isteyip istemedi?ini sorarak g?kdelenin y?ksekli?ini s?ylemesi durumunda ona bu barometreyi verece?imizi s?ylemek olurdu."
?imdi genci dinledikten sonra hala ayn? ?eyi mi d???nuyorsunuz ? Ge?meli mi kalmal? m? ?
??rencinin ad? : Niels Bohr, Fizik'te nobel ?d?l? kazanan tek Danimarkal?
Bu soru Kopenhagen' daki bir ?niversitenin fizik s?nav?ndan al?nm??t?r: "Bir g?kdelenin y?ksekli?ini barometre ile nas?l bulursunuz, anlat?n?z."
??rencilerden birinin cevab?:
"Barometrenin ucuna bir ip ba?lars?n?z. sonra g?kdelenin tepesinden as?p sallars?n?z. Barometre yere de?di?inde ipin boyuyla barometrenin boyunun toplam? g?kdelenin y?ksekli?ini verecektir."
Bu olduk?a orjinal cevap, hocay? ?ileden ??kartmaya yetti ve ??renci dersten kald?. ??renci cevab?n?n do?rulu?u konusunda itirazda bulundu ve ?niversite durumu ??zmek i?in ba?ka bir hoca g?nderdi.
Bu noktada ??renci hakk?nda ne d???n?rd?n?z? Sizin karar?n?z ne olurdu? ?ocuk kalmal? m? ge?meli mi?
Yeni hoca, cevab?n asl?nda do?ru oldu?una fakat kayda de?er bir fizik bilgisinin varl???n? g?stermedi?ine karar verdi. Sorunu ??zmek ?zere ; ??rencinin en az?ndan asgari bir temel fizik bilgisi olup olmad???n? anlamak i?in ona alt? dakika vererek sorunun s?zl? cevab?n? vermesi karar?n? ald?. ?lk be? dakika gen? sessizli?e g?m?ld?. Aln? d???nceden k?r?? k?r?? olmu?tu. Hoca zaman?n t?kenmekte oldu?unu hat?rlatt???nda gen? ?esitli cevaplar?n?n oldu?unu fakat hangisini kullanaca??na karar veremedi?ini s?yledi. Tekrar acele etmesi tavsiye edilince gen? ??yle cevaplad?:
"?lk olarak, barometreyi g?kdelenin tepesine ??kart?p kenar?ndan a?a?? b?rak?p yere inene kadar ge?en s?reyi ?l?ersiniz. Binan?n y?ksekli?i (H==0.5 x g x t kare) form?l? uygulanarak hesaplanabilir. Fakat barometre i?in k?t? bir se?im..."
"Veya g?ne? parl?yorsa, barometrenin y?ksekli?ini ?l?ersiniz. Sonra onu bir yere dikip g?lge uzunlu?unu ve sonra da g?kdele - nin g?lge uzunlu?unu ?l?ebilirsiniz. Bundan sonras? basit bir orant?y? ??zmek olacakt?r"
"Fakat bu konuda ?ok bilimsel bir cevap istiyorsan?z barometrenin ucuna bir sicim ba?lay?p onu bir sarka? gibi salland?rabilirsiniz ; ?nce yer seviyesinde daha sonra da g?kdelenin tepesinde. Y?ksekli?i T==2 pi kare kvk (I/g) form?l?ndeki farktan yararlanarak bulabilirsiniz."
"Yahut da g?kdelenin d??ar?s?nda bir yang?n ??k?? merdiveni varsa barometreyi bir cetvel gibi kullanarak yukar?ya ??karken g?kdelenin boyunu barometre y?ksekli?i biriminden say?p bunlar? toplayabilirsiniz."
"E?er ille de s?k?c? ve ortodoks olmak istiyorsan?z, tabii ki barometre ile g?kdelenin tepesindeki ve yer seviyesindeki bas?nc? ?l?er milibar cinsinden ??kan fark? feet'e ?evirebilirsiniz ve y?ksekli?i bulursunuz."
"Ancak bizler daima zihnin ba??ms?zl??? ve bilimsel metodlar kullanma konusunda te?vik edildi?imiz i?indir ki en iyi yol ??phesiz hademenin kap?s?n? ?almak ve yeni bir barometre isteyip istemedi?ini sorarak g?kdelenin y?ksekli?ini s?ylemesi durumunda ona bu barometreyi verece?imizi s?ylemek olurdu."
?imdi genci dinledikten sonra hala ayn? ?eyi mi d???nuyorsunuz ? Ge?meli mi kalmal? m? ?
??rencinin ad? : Niels Bohr, Fizik'te nobel ?d?l? kazanan tek Danimarkal?