TANIM:
Büyüme
hücre sayısı ve büyüklüğünün artışıyla vücut hacmi ve kitlesinin artışıdır. Gelişme ise hücre ve dokuların yapı ve içeriğinin değişimiyle bedensel olgunlaşmayı ifade eder.
Çocukluk çağı erkek ve dişi üreme hücrelerinin birleşmesi ile başlar ve ergenliğin tamamlanmasına kadar devam eder. Çoğunlukla bu iki kavram bir arada değerlendirilir. Çocukluk dönemini diğer dönemlerden ayıran en önemli özellik gebeliğin başlangıcından ergenliğin tamamlanmasına kadar devam eden bir büyüme ve gelişme süreci oluşudur. Büyüme ve gelişme bu evrede zaman zaman daha hızlı seyreder. Doğadaki diğer canlıların yaşam süreçleriyle karşılaştırıldığında çocukluk çağı insanda çok daha uzundur.
Çocuklar sürekli büyüyen ve gelişen organizmalar olmaları sebebiyle sağlık durumlarını bozan her türlü etken büyüme ve gelişme süreçlerini yavaşlatabilir hatta durdurabilir. 0 - 1 yaş ya da süt çocukluğu dönemi olarak ifade edilen devrede büyüme hızının belirgin olarak yüksek oluşu nedeniyle maruz kalınan etkenler büyüme ve gelişme sürecinde daha ağır ve kalıcı değişiklikler yaratır.
Normal büyümenin tarifi oldukça güçtür. Ancak kabaca hastalık belirtisi göstermeyen yaşına uygun bedensel büyüme ve olgunlaşma ruh ve zeka gelişimi sergileyen bir çocukta büyüme ve gelişmenin normal olduğunu söyleyebiliriz. Yaşa uygunluk toplumda daha önce sağlıklı çocuklarda yapılmış geniş çaplı araştırmalarla ortaya konmuş olan normal büyüme eğrilerine göre değerlendirilir. Büyüme ve gelişme durumunun yaşa göre normal geri ya da ileri olduğunun belirlenmesi çocuklarda klinik muayenenin en önemli bölümünü oluşturur.
ÇOCUKLUK DÖNEMLERİ
Çocuklar büyüme süreci içinde değişik dönemlerden geçerler. Her birinde farklı sorunların görülebildiği bu dönemler doğum öncesi ve doğum sonrası olmak üzere önce iki gruba ayrılır daha sonra kendi içinde alt gruplar halinde tasnif edilir (Tablo 1).
Tablo 1
Doğum Öncesi ( Anne karnında geçirilen ) Dönem
----------------------------------------------------------------------
Embriyonal Dönem ( 0 - 10 hafta )
Fetal Dönem ( 10 haftalıktan doğuma kadar )
Doğum Sonrası Dönem
-----------------------------------------------------------------------
Yeni doğan Dönemi ( 0 - 4 hafta )
Süt Çocukluğu Dönemi ( 1 ay - 12 ay )
Oyun Çocukluğu Dönemi ( 1 - 3 yaş )
Okul Öncesi Dönemi ( 4 - 5 yaş )
Okul Çocukluğu Dönemi( kızlarda 6-10 erkeklerde 6-12 yaş )
Ergenlik Dönemi ( kızlarda 10-18 yaş erkelerde 12-20 yaş )
Sevgili anne ve babalar Tablo 1'de gördüğünüz gebeliğin başlangıcından ergenliğin sonuna kadar olan evrelere ilgili bölümlerde ayrıntılı olarak değinilecektir. Kendine özgü karakteristikleri nedeniyle her dönemde fizyolojik ve patolojik bulguların sınırları birbirinden farklı olduğundan dönemlerin her biri kendi özellikleri çerçevesinde değerlendirilecektir.
İntrauterin Dönem
Günümüzde yaşamın döllenmeyle başladığı kabul edilmektedir. İntrauterin dönem dediğimiz gebelik süresi bebeğin doğumdan sonraki yaşam standardını belirleyen en önemli evredir.
Büyüme ve gelişme en hızlı seyrini anne karnındaki dönemde gösterir. Özellikle gebeliğin ikinci yarısında boy ve tartı artışı daha da belirgindir. 10. haftada bütün organ taslakları tamamlanmıştır. Grafik 1'de gebelik haftasına göre bebeklerin büyüme eğrilerinde görüldüğü gibi anne karnındaki 12 haftalık bir bebeğin ağırlığı 18 gram boyu 65 cm kadardır. 16. haftada ağırlık 135 gram boy 16 cm olur. Bundan sonra sırasıyla haftalara göre tartı / boy değerleri: 20. haftada 340 gr / 25 cm 24. haftada 570 gr / 33 cm 28. haftada 900-1000 gr / 37 cm 32. haftada 1600 gr / 405 cm 36. haftada 2500 gr / 46 cm 40. haftada 3400 gr / 51 cm kadardır.
Sevgili anne ve babalar çocuğunuzun büyüme ve gelişmesinin çeşitli faktörlerden etkilenebileceğini unutmamalısınız. Bebeğinizin büyüme ve gelişmesinde yavaşlama saptandığında daha sık ve yakın takibe girmeniz gerekmektedir. Günümüzde bebeğin gebelik evresi bir muamma olmaktan çıkmıştır. Yeni metodlarla bebeğinizin durumu belirlenebilmektedir.
Büyüme
hücre sayısı ve büyüklüğünün artışıyla vücut hacmi ve kitlesinin artışıdır. Gelişme ise hücre ve dokuların yapı ve içeriğinin değişimiyle bedensel olgunlaşmayı ifade eder.Çocukluk çağı
erkek ve dişi üreme hücrelerinin birleşmesi ile başlar ve ergenliğin tamamlanmasına kadar devam eder. Çoğunlukla bu iki kavram bir arada değerlendirilir. Çocukluk dönemini diğer dönemlerden ayıran en önemli özellik gebeliğin başlangıcından ergenliğin tamamlanmasına kadar devam eden bir büyüme ve gelişme süreci oluşudur. Büyüme ve gelişme bu evrede zaman zaman daha hızlı seyreder. Doğadaki diğer canlıların yaşam süreçleriyle karşılaştırıldığında çocukluk çağı insanda çok daha uzundur.Çocuklar sürekli büyüyen ve gelişen organizmalar olmaları sebebiyle
sağlık durumlarını bozan her türlü etken büyüme ve gelişme süreçlerini yavaşlatabilir hatta durdurabilir. 0 - 1 yaş ya da süt çocukluğu dönemi olarak ifade edilen devrede büyüme hızının belirgin olarak yüksek oluşu nedeniyle maruz kalınan etkenler büyüme ve gelişme sürecinde daha ağır ve kalıcı değişiklikler yaratır.Normal büyümenin tarifi oldukça güçtür. Ancak kabaca
hastalık belirtisi göstermeyen yaşına uygun bedensel büyüme ve olgunlaşma ruh ve zeka gelişimi sergileyen bir çocukta büyüme ve gelişmenin normal olduğunu söyleyebiliriz. Yaşa uygunluk toplumda daha önce sağlıklı çocuklarda yapılmış geniş çaplı araştırmalarla ortaya konmuş olan normal büyüme eğrilerine göre değerlendirilir. Büyüme ve gelişme durumunun yaşa göre normal geri ya da ileri olduğunun belirlenmesi çocuklarda klinik muayenenin en önemli bölümünü oluşturur.ÇOCUKLUK DÖNEMLERİ
Çocuklar büyüme süreci içinde değişik dönemlerden geçerler. Her birinde farklı sorunların görülebildiği bu dönemler
doğum öncesi ve doğum sonrası olmak üzere önce iki gruba ayrılır daha sonra kendi içinde alt gruplar halinde tasnif edilir (Tablo 1).Tablo 1
Doğum Öncesi ( Anne karnında geçirilen ) Dönem
----------------------------------------------------------------------
Embriyonal Dönem ( 0 - 10 hafta )
Fetal Dönem ( 10 haftalıktan doğuma kadar )
Doğum Sonrası Dönem
-----------------------------------------------------------------------
Yeni doğan Dönemi ( 0 - 4 hafta )
Süt Çocukluğu Dönemi ( 1 ay - 12 ay )
Oyun Çocukluğu Dönemi ( 1 - 3 yaş )
Okul Öncesi Dönemi ( 4 - 5 yaş )
Okul Çocukluğu Dönemi( kızlarda 6-10
erkeklerde 6-12 yaş )Ergenlik Dönemi ( kızlarda 10-18 yaş
erkelerde 12-20 yaş )Sevgili anne ve babalar
Tablo 1'de gördüğünüz gebeliğin başlangıcından ergenliğin sonuna kadar olan evrelere ilgili bölümlerde ayrıntılı olarak değinilecektir. Kendine özgü karakteristikleri nedeniyle her dönemde fizyolojik ve patolojik bulguların sınırları birbirinden farklı olduğundan dönemlerin her biri kendi özellikleri çerçevesinde değerlendirilecektir.İntrauterin Dönem
Günümüzde yaşamın döllenmeyle başladığı kabul edilmektedir. İntrauterin dönem dediğimiz gebelik süresi
bebeğin doğumdan sonraki yaşam standardını belirleyen en önemli evredir.Büyüme ve gelişme
en hızlı seyrini anne karnındaki dönemde gösterir. Özellikle gebeliğin ikinci yarısında boy ve tartı artışı daha da belirgindir. 10. haftada bütün organ taslakları tamamlanmıştır. Grafik 1'de gebelik haftasına göre bebeklerin büyüme eğrilerinde görüldüğü gibi anne karnındaki 12 haftalık bir bebeğin ağırlığı 18 gram boyu 65 cm kadardır. 16. haftada ağırlık 135 gram boy 16 cm olur. Bundan sonra sırasıyla haftalara göre tartı / boy değerleri: 20. haftada 340 gr / 25 cm 24. haftada 570 gr / 33 cm 28. haftada 900-1000 gr / 37 cm 32. haftada 1600 gr / 405 cm 36. haftada 2500 gr / 46 cm 40. haftada 3400 gr / 51 cm kadardır.Sevgili anne ve babalar
çocuğunuzun büyüme ve gelişmesinin çeşitli faktörlerden etkilenebileceğini unutmamalısınız. Bebeğinizin büyüme ve gelişmesinde yavaşlama saptandığında daha sık ve yakın takibe girmeniz gerekmektedir. Günümüzde bebeğin gebelik evresi bir muamma olmaktan çıkmıştır. Yeni metodlarla bebeğinizin durumu belirlenebilmektedir.