[INDENT]Böceklerin çoğunluğunda dişi
hayat süresi ne kadar uzun olursa olsun yalnız bir kere çiftleşir. Bir kovanın veya termit yuvasının kraliçesinde bu böyledir. Daha ender vakalarda aynı dişi çeşitli erkeklerle defalarla çiftleşmektedirler. Meselâ «cırcır böcekleri» nin dişilerinin her yumurtlayıştan önce çiftleşmeleri lâzımdır.
Erkeklerin ayrı dişilerle defalarca çiftleştikleri muhakkaktır. Eşek arıları'nda kelebeklerde sineklerde ve gül bitleri'nde bu böyledir. Çiftleşme erkekler için ancak eşleri tarafından yenilmeleri halinde ölümle sonuçlanmaktadır.
Çiftleşme en çok toprağın ya da bir bitkinin üzerinde olagelmektedir. Fakat «su böcekleri» çok kere yüzerken karıncalar anlar ve termitler ise zifaf uçuşu esnasında çiftleşmektedirler.
Bazı türler için en elverişli zaman günün en ışıklı saatleri daha başkaları için güneşin batma sıraları daha başkaları için zifir gibi karanlıktır.
Çiftleşme süresi de farklıdır. Sineklerle kelebeklerin çiftleşme süresi hemen hemen farkedilmeyecek kadar kısadır. Arınmki on beş dakika ipek böceği kelebeği'ninki ise birkaç saat sürer.
Birçok hayvanlardaki gibi böceklerde de çiftleşmenin olması için tarafların önce birbirlerini bulmaları lâzımdır. Bunda ise koku alma duygusu büyük rol oynar. Dişilerden çıkan belli bir koku erkeklerin duyargaları tarafından bazen bir kilometre uzaklıktan alınır. Ses ve ışık organlarının da eşeylerin buluşmasında rolü vardır.
Döliemsiz Çoğalma: Bazı böcek dişileri erkek istemeyip partenogenetik olmuştur. Partenogenez veya öbür adiyle döllemsiz çoğalmanın çeşitleri vardır.
• Arzuya Bağlı Döllemsiz Çoğalma: Bir an kovanının kraliçesi hayatında yalnız bir kere zifaf uçuşunda çiftleşir ve özel kesesinde sperma gözeleri birikir. Yumurtalar yumurtlanmaları sırasında döllenmiş olur veya olmayabilirler. Döllenmiş olurlarsa içlerinden dişiler çıkar. Döllenmemiş olurlarsa içlerinden erkekler çıkacaktır. Bu da erkek anların anne ırkının özelliklerini muhafaza etmelerini izah eder. Kromozomlarının sayısı dişilerinkinden az olduğundan hayatiyetleri de daha azdır ve kovanda pasif bir rol oynarlar.turkeyarena.com
• Coğrafyaya Bağlı Döllemsiz Çoğalma: Bazı böceklerin erkeklerinin bir bölgede az sayıda bulundukları ve buralarda döllemsiz çoğalma olageldiği daha güneysel bölgelerde ise erkeklerin de dişiler kadar kalabalık oldukları görülmektedir.
• Mevsime Bağlı Döllemsiz Çoğalma: Gül bitleri'nden yazın doğanlar doliemsiz çoğalmayla üremiş kanatsız dişilerdir. Sonbaharda beliren kanatlı erkekler kanatsız dişilerle
çiftleşirler. Döllenmiş yumurtalar kışı geçirdikten sonra ilkbaharda içlerinden yeni partenogenetik dişiler çıkar. [/INDENT]
hayat süresi ne kadar uzun olursa olsun yalnız bir kere çiftleşir. Bir kovanın veya termit yuvasının kraliçesinde bu böyledir. Daha ender vakalarda aynı dişi çeşitli erkeklerle defalarla çiftleşmektedirler. Meselâ «cırcır böcekleri» nin dişilerinin her yumurtlayıştan önce çiftleşmeleri lâzımdır.Erkeklerin ayrı dişilerle defalarca çiftleştikleri muhakkaktır. Eşek arıları'nda
kelebeklerde sineklerde ve gül bitleri'nde bu böyledir. Çiftleşme erkekler için ancak eşleri tarafından yenilmeleri halinde ölümle sonuçlanmaktadır.Çiftleşme en çok toprağın
ya da bir bitkinin üzerinde olagelmektedir. Fakat «su böcekleri» çok kere yüzerken karıncalar anlar ve termitler ise zifaf uçuşu esnasında çiftleşmektedirler.Bazı türler için en elverişli zaman günün en ışıklı saatleri
daha başkaları için güneşin batma sıraları daha başkaları için zifir gibi karanlıktır.Çiftleşme süresi de farklıdır. Sineklerle kelebeklerin çiftleşme süresi hemen hemen farkedilmeyecek kadar kısadır. Arınmki on beş dakika
ipek böceği kelebeği'ninki ise birkaç saat sürer.Birçok hayvanlardaki gibi
böceklerde de çiftleşmenin olması için tarafların önce birbirlerini bulmaları lâzımdır. Bunda ise koku alma duygusu büyük rol oynar. Dişilerden çıkan belli bir koku erkeklerin duyargaları tarafından bazen bir kilometre uzaklıktan alınır. Ses ve ışık organlarının da eşeylerin buluşmasında rolü vardır.Döliemsiz Çoğalma: Bazı böcek dişileri erkek istemeyip partenogenetik olmuştur. Partenogenez veya öbür adiyle döllemsiz çoğalmanın çeşitleri vardır.
• Arzuya Bağlı Döllemsiz Çoğalma: Bir an kovanının kraliçesi hayatında yalnız bir kere
zifaf uçuşunda çiftleşir ve özel kesesinde sperma gözeleri birikir. Yumurtalar yumurtlanmaları sırasında döllenmiş olur veya olmayabilirler. Döllenmiş olurlarsa içlerinden dişiler çıkar. Döllenmemiş olurlarsa içlerinden erkekler çıkacaktır. Bu da erkek anların anne ırkının özelliklerini muhafaza etmelerini izah eder. Kromozomlarının sayısı dişilerinkinden az olduğundan hayatiyetleri de daha azdır ve kovanda pasif bir rol oynarlar.turkeyarena.com• Coğrafyaya Bağlı Döllemsiz Çoğalma: Bazı böceklerin erkeklerinin bir bölgede az sayıda bulundukları ve buralarda döllemsiz çoğalma olageldiği
daha güneysel bölgelerde ise erkeklerin de dişiler kadar kalabalık oldukları görülmektedir.• Mevsime Bağlı Döllemsiz Çoğalma: Gül bitleri'nden yazın doğanlar
doliemsiz çoğalmayla üremiş kanatsız dişilerdir. Sonbaharda beliren kanatlı erkekler kanatsız dişilerleçiftleşirler. Döllenmiş yumurtalar kışı geçirdikten sonra
ilkbaharda içlerinden yeni partenogenetik dişiler çıkar. [/INDENT]