T.C.
SAÄžLIK BAKANLIÄžI
Temel Sağlık Hizmetleri
Genel Müdürlüğü
SAYI: B100TSH040002
KONU: Özürlü Kişilere Yönelik Sağlık Hizmetleri
TARİH: 04.12.02 * 17983
... VALİLİÄžİNE
(İl Sağlık Müdürlüğü)
GENELGE
2002 /128
Özürlüler konusunda dünyadaki gelişmelere paralel olarak ülkemizde yapılan düzenlemeler özürün önlenmesi sağlık eğitim istihdam toplumsal yaşama uyum fiziksel çevre hizmet ve yardımlar konusundaki politikaları ve çözümleri içermekte ise de uygulamada karşılaşılan sorunlar mevcut düzenlemelerin tam olarak uygulanamadığını hizmet sunumlarında farklılıklar olduğunu ve hedef kitleye yeterli şekilde ulaşılamadığını göstermektedir.
Ülkemizde hemen hemen tüm kurum ve kuruluşların görev alanına giren özürlülük konusu bu konuda dağınık bir mevzuat yapısı oluşmasına hizmetlerin iç içe geçmesine böylece görev ve yetki karmaşasına neden olmaktadır. Bu nedenle özürlülerle ilgili çeşitli düzenlemelerin Anayasa başta olmak üzere mevzuatımızda yer almasına karşın uygulamada çeşitli aksaklıklar yaşanmaktadır. Özürlü!erle ilgili tüm hizmetlerin ilgili bütün kurum ve kuruluşların ortak plan ve programlarla işbirliği ve koordinasyon sağlanarak gerçekleştirilmesi önem taşımaktadır.
Günün değişen koşularına göre uygun sağlık politikalarının geliştirilmesi bireylerin toplumun ve özel ihtiyaç grubunda yer alan kişilerin sağlık hizmetlerine taleplerinin beklentilerinin tam ve sürekli karşılanması sağlık hizmetlerini talep eden özürlü kişilerin bu ihtiyaçlarının durumlarına uygun ortamlarda hızlı verimli ve mağdur edilmeden karşılanarak sağlık bakım kalitesinin yükseltilebilmesi için tüm sağlık kurum ve kuruluşlarının multisektörel bir anlayışla birlikte hareket etmesi gerekmektedir. Sağlık hizmetlerinin koruyucu önleyici boyutundan başlayarak birinci ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmeti veren kuruluşlarımızın imkanları doğrultusunda;
-Özürlü sağlık kurulu raporlarının 18.3.1998 tarih ve 10746 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan ''Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulları Raporları Hakkında Yönetmelik'' gereği sadece yetki verilen sağlık kuruluşları tarafından düzenlenmesi gerekmektedir. Bu yetki değişiklikleri yalnızca Sağlık Bakanlığı tarafından resmi gazete de yayınlanarak yapılmaktadır. Yetkili olmayan sağlık kuruluşları tarafından verilen raporlar geçersizdir. Bu kapsamda yetkili olmayan sağlık kuruluşları tarafından özürlü sağlık kurulu raporu düzenlenmesinin önüne geçilmesi ve özürlü vatandaşlara yetkili sağlık kuruluşları hakkında yol gösterilerek mağduriyetlerin önlenmesi.
- Özürlü sağlık kurulu raporlarının yukarıda belirtilen yönetmelik ekinde yer alan rapor formuna ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak eksiksiz doğru olarak doldurulması ve ilgili mevzuat konusunda sağlık kurullarında yer alan tüm hekimlerin bilgilendirilmesi
- Özürlü sağlık kurulu raporlarının çalışma gücü kaybı oranının belirlenmesi sırasında bilimsel kriterler göz önünde bulundurularak yönetmelik ekinde yer alan çalışma gücü cetveline uyulması
[“Çalışabilir” “Çalışamaz” satırlarında özürlünün Çalışma Gücü Kaybı Derecesine göre çalışıp çalışamayacağı tespit edilecektir. Çalışma Gücü Kaybı derecesine göre “Çalışamaz” denen bir özürlünün özür grubunun gerektirdiği işlerde çalışamayacağı anlaşılacaktır. Örnek % 65 Çalışma Gücü Kaybı derecesi ile değerlendirilmiş olan ortopedik özürlüye çalışamaz denmiş ise bu özürlünün bedenen yapabileceği işleri kapsar. Yine her iki gözü görmeyen veya bir gözü görmeyen özürlü için verilen % 100 çalışma gücü kaybı oranı bu özürlünün hiçbir işte hiçbir şekilde çalışamayacağı anlamına gelse de; esasen buradan özürlünün görmeye dayalı işleri yapamayacağı anlaşılacaktır.
“Çalıştırılamayacağı iş alanları” satırında ise; özürlünün özürü nedeniyle yapmaması/yaptırılmaması gereken iş alanları mutlaka belirtilecektir. Örnek; özür grubuna göre “Ayakta Durmayı gerektiren İşlerde” “Görmeyi Gerektiren işlerde” çalışamaz şeklinde ifade edilecektir. Bu satırda özürlünün özür durumuna göre çalışamaz denen bir işte çalışması önlenecek ve sağlık durumunun daha kötü olmaması sağlanacaktır. Ayrıca; özürlü işçilerin iş güvenliği ve işçi sağlığının korunması da amaçlanmaktadır. Böylece özürlünün bu konudaki mağduriyeti giderilmiş olacaktır. (Genelge: SAYI: B100THG0100000 / 162 04-01-2001)]
- Özürlüler için kimlik kartı yönetmeliğinin 6. maddesi gereğince özürlü sağlık kurulu raporu düzenleyen sağlık kurulunda psikolog veya sosyal çalışmacı tarafından doldurulması zorunlu olan «Özürlü Bilgi Formu» doldurularak düzenlenen sağlık kurulu raporu ile birllikte verilmesinin sağlanması
- Sağlık hizmetlerinin verildiği mekanların çevresel ve mimari açıdan özürlülerin kullandıkları araç-gereçlerle rahat hareket etmelerini sağlayacak bir şekilde düzenlenmesinin sağlanması
- Özürlü kişilere randevu muayene ve diğer hizmet birimlerinde öncelik verilmesi hastanelerde bekletilmemeleri gerekli hallerde özel bir günde sağlık kurulunun toplanmasının sağlanması ayrıca Eğitim Ve Arştırma hastanelerimizde ''Özürlü Polikliniklerinin'' ihtiyaçlara göre yeniden düzenlenmesi
- Sağlık güvencesi olmayan ve muhtaç durumdaki özürlü kişilerin tesbit edilerek yeşil kart kapsamına alınması için gerekli bilgilendirmelerin yapılması ve başvuru işlemlerinde yardımcı olunması
- Özürlü kişilerin sağlık kurulu raporlarında bağış ve evrak parası adı altında para talep edilmemesi
- Tüm sağlık hizmeti veren kuruluşlarımızda toplumun bilgilendirilmesi amacıyla özürlülüğün önlenmesinden başlayarak özürlü bireylerin özürlülüğüyle kaliteli bir yaşam sürdürebilmeleri ve ailelerin bilgilendirilmesi konularında eğitimlerin planlanması ve düzenli olarak yapılmasının sağlanması gerekmektedir.
Özürlü bireylere sağlık hizmeti veren tüm kuruluşlarımızda özel durumlarına uygun olarak mağduriyetlerine meydan verilmeden her türlü tedbirin alınması hususunda gereğini ônemle rica ederim.
Prof. Dr. Recep AKDAÄž Sağlık Bakanı
SAÄžLIK BAKANLIÄžI
Temel Sağlık Hizmetleri
Genel Müdürlüğü
SAYI: B100TSH040002
KONU: Özürlü Kişilere Yönelik Sağlık Hizmetleri
TARİH: 04.12.02 * 17983
... VALİLİÄžİNE
(İl Sağlık Müdürlüğü)
GENELGE
2002 /128
Özürlüler konusunda dünyadaki gelişmelere paralel olarak ülkemizde yapılan düzenlemeler özürün önlenmesi sağlık eğitim istihdam toplumsal yaşama uyum fiziksel çevre hizmet ve yardımlar konusundaki politikaları ve çözümleri içermekte ise de uygulamada karşılaşılan sorunlar mevcut düzenlemelerin tam olarak uygulanamadığını hizmet sunumlarında farklılıklar olduğunu ve hedef kitleye yeterli şekilde ulaşılamadığını göstermektedir.
Ülkemizde hemen hemen tüm kurum ve kuruluşların görev alanına giren özürlülük konusu bu konuda dağınık bir mevzuat yapısı oluşmasına hizmetlerin iç içe geçmesine böylece görev ve yetki karmaşasına neden olmaktadır. Bu nedenle özürlülerle ilgili çeşitli düzenlemelerin Anayasa başta olmak üzere mevzuatımızda yer almasına karşın uygulamada çeşitli aksaklıklar yaşanmaktadır. Özürlü!erle ilgili tüm hizmetlerin ilgili bütün kurum ve kuruluşların ortak plan ve programlarla işbirliği ve koordinasyon sağlanarak gerçekleştirilmesi önem taşımaktadır.
Günün değişen koşularına göre uygun sağlık politikalarının geliştirilmesi bireylerin toplumun ve özel ihtiyaç grubunda yer alan kişilerin sağlık hizmetlerine taleplerinin beklentilerinin tam ve sürekli karşılanması sağlık hizmetlerini talep eden özürlü kişilerin bu ihtiyaçlarının durumlarına uygun ortamlarda hızlı verimli ve mağdur edilmeden karşılanarak sağlık bakım kalitesinin yükseltilebilmesi için tüm sağlık kurum ve kuruluşlarının multisektörel bir anlayışla birlikte hareket etmesi gerekmektedir. Sağlık hizmetlerinin koruyucu önleyici boyutundan başlayarak birinci ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmeti veren kuruluşlarımızın imkanları doğrultusunda;
-Özürlü sağlık kurulu raporlarının 18.3.1998 tarih ve 10746 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan ''Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulları Raporları Hakkında Yönetmelik'' gereği sadece yetki verilen sağlık kuruluşları tarafından düzenlenmesi gerekmektedir. Bu yetki değişiklikleri yalnızca Sağlık Bakanlığı tarafından resmi gazete de yayınlanarak yapılmaktadır. Yetkili olmayan sağlık kuruluşları tarafından verilen raporlar geçersizdir. Bu kapsamda yetkili olmayan sağlık kuruluşları tarafından özürlü sağlık kurulu raporu düzenlenmesinin önüne geçilmesi ve özürlü vatandaşlara yetkili sağlık kuruluşları hakkında yol gösterilerek mağduriyetlerin önlenmesi.
- Özürlü sağlık kurulu raporlarının yukarıda belirtilen yönetmelik ekinde yer alan rapor formuna ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak eksiksiz doğru olarak doldurulması ve ilgili mevzuat konusunda sağlık kurullarında yer alan tüm hekimlerin bilgilendirilmesi
- Özürlü sağlık kurulu raporlarının çalışma gücü kaybı oranının belirlenmesi sırasında bilimsel kriterler göz önünde bulundurularak yönetmelik ekinde yer alan çalışma gücü cetveline uyulması
[“Çalışabilir” “Çalışamaz” satırlarında özürlünün Çalışma Gücü Kaybı Derecesine göre çalışıp çalışamayacağı tespit edilecektir. Çalışma Gücü Kaybı derecesine göre “Çalışamaz” denen bir özürlünün özür grubunun gerektirdiği işlerde çalışamayacağı anlaşılacaktır. Örnek % 65 Çalışma Gücü Kaybı derecesi ile değerlendirilmiş olan ortopedik özürlüye çalışamaz denmiş ise bu özürlünün bedenen yapabileceği işleri kapsar. Yine her iki gözü görmeyen veya bir gözü görmeyen özürlü için verilen % 100 çalışma gücü kaybı oranı bu özürlünün hiçbir işte hiçbir şekilde çalışamayacağı anlamına gelse de; esasen buradan özürlünün görmeye dayalı işleri yapamayacağı anlaşılacaktır.
“Çalıştırılamayacağı iş alanları” satırında ise; özürlünün özürü nedeniyle yapmaması/yaptırılmaması gereken iş alanları mutlaka belirtilecektir. Örnek; özür grubuna göre “Ayakta Durmayı gerektiren İşlerde” “Görmeyi Gerektiren işlerde” çalışamaz şeklinde ifade edilecektir. Bu satırda özürlünün özür durumuna göre çalışamaz denen bir işte çalışması önlenecek ve sağlık durumunun daha kötü olmaması sağlanacaktır. Ayrıca; özürlü işçilerin iş güvenliği ve işçi sağlığının korunması da amaçlanmaktadır. Böylece özürlünün bu konudaki mağduriyeti giderilmiş olacaktır. (Genelge: SAYI: B100THG0100000 / 162 04-01-2001)]
- Özürlüler için kimlik kartı yönetmeliğinin 6. maddesi gereğince özürlü sağlık kurulu raporu düzenleyen sağlık kurulunda psikolog veya sosyal çalışmacı tarafından doldurulması zorunlu olan «Özürlü Bilgi Formu» doldurularak düzenlenen sağlık kurulu raporu ile birllikte verilmesinin sağlanması
- Sağlık hizmetlerinin verildiği mekanların çevresel ve mimari açıdan özürlülerin kullandıkları araç-gereçlerle rahat hareket etmelerini sağlayacak bir şekilde düzenlenmesinin sağlanması
- Özürlü kişilere randevu muayene ve diğer hizmet birimlerinde öncelik verilmesi hastanelerde bekletilmemeleri gerekli hallerde özel bir günde sağlık kurulunun toplanmasının sağlanması ayrıca Eğitim Ve Arştırma hastanelerimizde ''Özürlü Polikliniklerinin'' ihtiyaçlara göre yeniden düzenlenmesi
- Sağlık güvencesi olmayan ve muhtaç durumdaki özürlü kişilerin tesbit edilerek yeşil kart kapsamına alınması için gerekli bilgilendirmelerin yapılması ve başvuru işlemlerinde yardımcı olunması
- Özürlü kişilerin sağlık kurulu raporlarında bağış ve evrak parası adı altında para talep edilmemesi
- Tüm sağlık hizmeti veren kuruluşlarımızda toplumun bilgilendirilmesi amacıyla özürlülüğün önlenmesinden başlayarak özürlü bireylerin özürlülüğüyle kaliteli bir yaşam sürdürebilmeleri ve ailelerin bilgilendirilmesi konularında eğitimlerin planlanması ve düzenli olarak yapılmasının sağlanması gerekmektedir.
Özürlü bireylere sağlık hizmeti veren tüm kuruluşlarımızda özel durumlarına uygun olarak mağduriyetlerine meydan verilmeden her türlü tedbirin alınması hususunda gereğini ônemle rica ederim.
Prof. Dr. Recep AKDAÄž Sağlık Bakanı