“Evde kalm??l?k” duygusu bayanlar? depresyona itiyor
“Niye evlenmiyorsun, evde mi kald?n?” s?zleri han?mlar? ?ok rahats?z ediyor. Evlili?i geciken bayanlar, evlenememe y?z?nden psikolojik sorunlarla u?ra??yor. Bunda ?evrenin etkisi de a??k?a g?r?l?yor.
Evlilikte ge? kalan gen? k?zlar?n ba?? psikolojik sorunlarla dertte. Toplum nazar?nda ‘evde kalm??’ muamelesi g?ren k?zlar horlan?yor. Maruz kald?klar? olumsuz muamele kar??s?nda kimi zaman yaln?zl??a maruz kalan gen? k?zlar, kimi zaman da istemedikleri ki?ilerle evlenmeye zorlan?yor. ?zellikle t?relerin g??l? oldu?u Do?u ve G?neydo?u’da bu uygulama a??rl???n? daha ?ok hissettiriyor. Evde kalma korkusu erken ya?ta evliliklerin de en b?y?k nedenlerinden biri. Erkekler de ayn? olumsuz bak?? tarz? ile kar?? kar??ya.
?ukurova ?niversitesi E?itim Fak?ltesi Sosyal Alanlar B?l?m? ??retim ?yesi Do?. Dr. Adnan G?m??, gen? k?zlar?n ya?ad??? bu durumu, kabile ve a?iret ili?kilerinin uzant?s? olarak de?erlendiriyor. G?m??, problemin sosyolojik tan?m?n? ise i? b?l?m?nde ‘ya?a’ g?re kad?n ve erke?e y?klenen roller ?eklinde ?zetliyor. Belli bir olgunluk evresinden sonra evlenemeyen erkek ve kad?nlar?n toplumda ‘fonksiyonu bozuk’ diye alg?land???n? belirten G?m??, geleneksel yap?da soyun devam?n?n cinsiyetteki i? payla??m?na ba?land???n? hat?rlat?yor. Bahsedilen rahats?zl???n zaman i?inde ‘anormaliteye’ d?nd???ne dikkat ?eken G?m??, d??lanan, bask?ya maruz kalan ve s?k s?k g?r?c?lerle muhatap kalan k?z veya erke?in sosyal ?areler aramaya ba?lad???n? kaydediyor. ??inden ??k?lmaz bir hale d??en k?z ve erke?in ?evrede sorunlu olarak g?r?lmesi y?z?nden ?zg?venlerini yitirdi?ini anlatan G?m??, “Sayg?nl??? kaybetme endi?esi, bireyi olumsuz etkiler. Depresyon gibi k?s?r bir d?ng?n?n i?ine sokar. Cinsiyet ve ya?a dayal? yarg?lar, ?ahs?n i?inde bulundu?u gruplara g?re yorumlanmas?n? gerektirir. Ama sosyal ger?eklik b?yle de?ildir. ?rne?in S?leyman Demirel’in, B?lent Ecevit’in ?ocuklar?n?n olmamas?, Devlet Bah?eli’nin evlenmemesi kimi zaman siyasi tart??ma konusu olmu?tur.” diyor. Meseleyi cinsiyete d?n?k yap?lanman?n somut bir g?stergesi olarak ele alan Do?. Dr. Adnan G?m??, ?lkede h?l? a?iret ve eski kabile ili?kilerinin devam etti?ine i?aret ediyor. G?m??, evlilikte geciken k?z ve erke?in toplumun di?er bireyleri ile e?it say?lmamas? psikolojik sonu?lar do?urabilece?ini s?zlerine ekliyor.
Adana Ruh Sa?l??? ve Hastal?klar? Hastanesi Psikiyatri Uzman? Eftale Yal??n, k?z ve erkeklerde evlilik ya??n?n b?lgeden b?lgeye de?i?ti?ini hat?rlatarak do?uda 20-25 aras?nda olan evlilik ?a??n?n bat?da 30-35’e kadar ??kabildi?ini vurguluyor. Evlili?in kad?nda sosyal kimlik ve dayanak olu?turdu?una de?inen Yal??n, e?itimli ve meslekleriyle ayaklar? ?zerinde durabilen bayanlar?n evlilikte toplumsal bask?ya daha fazla dayanabildi?ini dile getiriyor. Meselenin temelinde sosyal, ekonomik ve k?lt?rel fakt?rlerin yatt???n? s?yleyen Dr. Eftale Yal??n, do?u gelenek ve g?reneklerinde bayan?n ‘namus’ a??s?ndan evli ve belli bir erke?in korumas? alt?nda tercih edildi?ini aktar?yor. Bazen maddi imkanlar?n yeterli olu?u bahsedilen k?s?tlamay? ortadan kald?rmad???n? kaydeden Yal??n, modern ?lkelerde bile ekonomik ?zg?rl?klerin kad?nlar?n evlenmesinde belirleyici etken say?ld???n? an?msat?yor.
Yal??n, evlili?i geciken bayanlar?n ya?ad?klar? s?k?nt?lar? ?u ?ekilde a??kl?yor: “Niye evlenmiyorsun? sorusuyla ?ahs?n g?nleri ?ileye d?n???r. Bu davran?? psikolojik k?s?tlama ve bunal?m? beraberinde getirir. Birisi ile evlenmek ?o?u zaman be?enilmek anlam?na gelir. Bu duyguyu ya?amaman?n verdi?i bireysel problemler ortaya ??kar. Sonu?ta de?ersizlik ve yaln?zl?k duygusu depresyona sebep olabilir.”
‘Gururumuz inciniyor’
Evlenemedikleri i?in sorunlar ya?ayan bayanlar ba?ar?l? olduklar? alanlarda kendilerini g?stermeli. Uzmanlar han?mlara birtak?m sanatsal hobi ve bireysel kabiliyetlerini sergileyerek bu durumdan kurtulmalar?n? ?neriyor. S?rf evlenmek i?in yap?lan izdiva?lar, yeni meseleleri beraberinde getirebilir. ??nk? bo?anma halinde mal payla??m?, ?ocuk, ge?imsizlik ve ?iddet ki?ide onar?lmaz etkiler b?rakabiliyor.
De?i?ik nedenlerden evlili?ini geciktiren baz? bayanlar ise y?llar ge?tik?e ki?inin aday se?iminde zorland???n? anlat?yor. ?simlerini gizleyen k?zlar ?unlar? s?yl?yor: “Her g?n ?evrede olmad?k ele?tiriler al?yoruz. Bu kimi zaman s?zlerle kimi vakit espri yollu oluyor. S?rf evlendirmek i?in bazen k?r ve sa??r insanlar kap?m?za getiriliyor. Elbette ki bu engelli insanlar da evlenebilir. Fakat denklik diye bir ?ey var. Bazen a?a??lan?yoruz. ?o?u zaman ac?n?yoruz. B?t?n bu durumlardan gururumuz inciniyor.”
“Niye evlenmiyorsun, evde mi kald?n?” s?zleri han?mlar? ?ok rahats?z ediyor. Evlili?i geciken bayanlar, evlenememe y?z?nden psikolojik sorunlarla u?ra??yor. Bunda ?evrenin etkisi de a??k?a g?r?l?yor.
Evlilikte ge? kalan gen? k?zlar?n ba?? psikolojik sorunlarla dertte. Toplum nazar?nda ‘evde kalm??’ muamelesi g?ren k?zlar horlan?yor. Maruz kald?klar? olumsuz muamele kar??s?nda kimi zaman yaln?zl??a maruz kalan gen? k?zlar, kimi zaman da istemedikleri ki?ilerle evlenmeye zorlan?yor. ?zellikle t?relerin g??l? oldu?u Do?u ve G?neydo?u’da bu uygulama a??rl???n? daha ?ok hissettiriyor. Evde kalma korkusu erken ya?ta evliliklerin de en b?y?k nedenlerinden biri. Erkekler de ayn? olumsuz bak?? tarz? ile kar?? kar??ya.
?ukurova ?niversitesi E?itim Fak?ltesi Sosyal Alanlar B?l?m? ??retim ?yesi Do?. Dr. Adnan G?m??, gen? k?zlar?n ya?ad??? bu durumu, kabile ve a?iret ili?kilerinin uzant?s? olarak de?erlendiriyor. G?m??, problemin sosyolojik tan?m?n? ise i? b?l?m?nde ‘ya?a’ g?re kad?n ve erke?e y?klenen roller ?eklinde ?zetliyor. Belli bir olgunluk evresinden sonra evlenemeyen erkek ve kad?nlar?n toplumda ‘fonksiyonu bozuk’ diye alg?land???n? belirten G?m??, geleneksel yap?da soyun devam?n?n cinsiyetteki i? payla??m?na ba?land???n? hat?rlat?yor. Bahsedilen rahats?zl???n zaman i?inde ‘anormaliteye’ d?nd???ne dikkat ?eken G?m??, d??lanan, bask?ya maruz kalan ve s?k s?k g?r?c?lerle muhatap kalan k?z veya erke?in sosyal ?areler aramaya ba?lad???n? kaydediyor. ??inden ??k?lmaz bir hale d??en k?z ve erke?in ?evrede sorunlu olarak g?r?lmesi y?z?nden ?zg?venlerini yitirdi?ini anlatan G?m??, “Sayg?nl??? kaybetme endi?esi, bireyi olumsuz etkiler. Depresyon gibi k?s?r bir d?ng?n?n i?ine sokar. Cinsiyet ve ya?a dayal? yarg?lar, ?ahs?n i?inde bulundu?u gruplara g?re yorumlanmas?n? gerektirir. Ama sosyal ger?eklik b?yle de?ildir. ?rne?in S?leyman Demirel’in, B?lent Ecevit’in ?ocuklar?n?n olmamas?, Devlet Bah?eli’nin evlenmemesi kimi zaman siyasi tart??ma konusu olmu?tur.” diyor. Meseleyi cinsiyete d?n?k yap?lanman?n somut bir g?stergesi olarak ele alan Do?. Dr. Adnan G?m??, ?lkede h?l? a?iret ve eski kabile ili?kilerinin devam etti?ine i?aret ediyor. G?m??, evlilikte geciken k?z ve erke?in toplumun di?er bireyleri ile e?it say?lmamas? psikolojik sonu?lar do?urabilece?ini s?zlerine ekliyor.
Adana Ruh Sa?l??? ve Hastal?klar? Hastanesi Psikiyatri Uzman? Eftale Yal??n, k?z ve erkeklerde evlilik ya??n?n b?lgeden b?lgeye de?i?ti?ini hat?rlatarak do?uda 20-25 aras?nda olan evlilik ?a??n?n bat?da 30-35’e kadar ??kabildi?ini vurguluyor. Evlili?in kad?nda sosyal kimlik ve dayanak olu?turdu?una de?inen Yal??n, e?itimli ve meslekleriyle ayaklar? ?zerinde durabilen bayanlar?n evlilikte toplumsal bask?ya daha fazla dayanabildi?ini dile getiriyor. Meselenin temelinde sosyal, ekonomik ve k?lt?rel fakt?rlerin yatt???n? s?yleyen Dr. Eftale Yal??n, do?u gelenek ve g?reneklerinde bayan?n ‘namus’ a??s?ndan evli ve belli bir erke?in korumas? alt?nda tercih edildi?ini aktar?yor. Bazen maddi imkanlar?n yeterli olu?u bahsedilen k?s?tlamay? ortadan kald?rmad???n? kaydeden Yal??n, modern ?lkelerde bile ekonomik ?zg?rl?klerin kad?nlar?n evlenmesinde belirleyici etken say?ld???n? an?msat?yor.
Yal??n, evlili?i geciken bayanlar?n ya?ad?klar? s?k?nt?lar? ?u ?ekilde a??kl?yor: “Niye evlenmiyorsun? sorusuyla ?ahs?n g?nleri ?ileye d?n???r. Bu davran?? psikolojik k?s?tlama ve bunal?m? beraberinde getirir. Birisi ile evlenmek ?o?u zaman be?enilmek anlam?na gelir. Bu duyguyu ya?amaman?n verdi?i bireysel problemler ortaya ??kar. Sonu?ta de?ersizlik ve yaln?zl?k duygusu depresyona sebep olabilir.”
‘Gururumuz inciniyor’
Evlenemedikleri i?in sorunlar ya?ayan bayanlar ba?ar?l? olduklar? alanlarda kendilerini g?stermeli. Uzmanlar han?mlara birtak?m sanatsal hobi ve bireysel kabiliyetlerini sergileyerek bu durumdan kurtulmalar?n? ?neriyor. S?rf evlenmek i?in yap?lan izdiva?lar, yeni meseleleri beraberinde getirebilir. ??nk? bo?anma halinde mal payla??m?, ?ocuk, ge?imsizlik ve ?iddet ki?ide onar?lmaz etkiler b?rakabiliyor.
De?i?ik nedenlerden evlili?ini geciktiren baz? bayanlar ise y?llar ge?tik?e ki?inin aday se?iminde zorland???n? anlat?yor. ?simlerini gizleyen k?zlar ?unlar? s?yl?yor: “Her g?n ?evrede olmad?k ele?tiriler al?yoruz. Bu kimi zaman s?zlerle kimi vakit espri yollu oluyor. S?rf evlendirmek i?in bazen k?r ve sa??r insanlar kap?m?za getiriliyor. Elbette ki bu engelli insanlar da evlenebilir. Fakat denklik diye bir ?ey var. Bazen a?a??lan?yoruz. ?o?u zaman ac?n?yoruz. B?t?n bu durumlardan gururumuz inciniyor.”