YERALTI KENTLERİNİ KİM, NEDEN YAPTI? 85 M. DERİNLİK, ÇAÄžDAŞ BİR HAVALANDIRMA SİSTEMİ, BİNLERCE KİŞİNİN YAŞAYABİLECEÄžİ BİR KOMPLEKS, MÜKEMMEL BİR SAVUNMA SİSTEMİ; VE BUNLARIN NE ZAMAN, NİÇİN YAPILDIÄžI BELLİ DEÄžİL. ORTA ANADOLU´DA NEVŞEHİR, NİÄžDE AKSARAY YÖRELERİNDE YÜZE YAKIN YERALTI KENTİ, TÜNELLER VE MAÄžRALAR BULUNMAKTADIR. BU KENTLER ANCAK 1960´LARIN BAŞINDA FARKEDİLDİ.
YERALTI YERLEŞİMLERİNİN ÜST KATLARI DAHA KABA VE DÜZENSİZ, ALT KATLARA DOÄžRU DAHA DÜZENLİ VE İTİNALI OLDUÄžU BELİRGİNDİR. BU YERALTI YERLEŞİMLERİNDE NE KADAR KİŞİNİN YAŞADIÄžI HAKKINDA HENÜZ YETERLİ BİR BİLGİYE SAHİP DEÄžİLİZ.
YERALTI ŞEHİRLERİ AYNI ZAMANDA YÖREDE BULUNAN HEMEN HEMEN HER EVLE GİZLİ GEÇİTLERLE BAÄžLANTILIDIR.
YÜZLERCE ODADAN OLUŞAN YERALTI ŞEHİRLERİNDEKİ MEKANLAR, BİRBİRLERİNE UZUN GALERİLER VE LABİRENT GİBİ TÜNELLERLE BAÄžLANMIŞTIR.
KORİDORLARIN DUVARLARINA AYDINLATMAK MAKSADIYLA KANDİL VE MUM KOYMAK İÇİN KÜÇÜK OYUKLAR OYULMUŞTUR. KANDİLLERE KETEN TOHUMUNDAN ELDE EDİLEN ALTIN SARISI RENKTEKİ 'BEZİR' ADI VERİLEN YAÄžI KONULUYORDU. ŞİMDİYE KADAR HİÇ BİR YERALTI YERLEŞİMİNDE BEZİR YAÄžI ÜRETEN MEKANA RASTLANMAMIŞTIR. KANDİLLERDE YANAN BEZİR YAÄžINDAN YAYILAN ISI AYNI ZAMANDA ISINMA GEREKSİNMESİNİ DE KARŞILAMAKTAYDI.
KATLAR ARASINDA MEKANLARI BİRBİRİNDEN AYIRAN, SAVUNMA AMAÇLI SÜRGÜ TAŞLARI BULUNMAKTADIR. BU TAŞLARIN DIŞARIDAN AÇILMASI ASLA MÜMKÜN DEÄžİL. SADECE İÇERİDEN AÇILABİLİYOR. SÜRGÜ TAŞLARININ AÄžIRLIKLARI 200-500 KİLOGRAM. ORTALARINDA YER ALAN DELİK KAPIYI AÇIP KAPAMAYA YARADIÄžI GİBİ, ARKADAN GELEBİLECEK DÜŞMANI GÖRMEYE YARAMAKTADIR. YANİ MODERN ZAMANDAKİ KAPI DELİKLERİ GİBİ…
YERALTI ŞEHİRLERİNİN EN ESKİ KATLARI GENELDE GİRİŞ KATLARI OLUP, DAHA ZİYADE AHIR OLARAK KULLANILMIŞTIR. BUNUN NEDENİ DE HAYVANLARI DAHA AŞAÄžI KATLARA İNDİRMENİN ZORLUÄžUNDANDIR.
GEREK KIŞIN GEREKSE YAZIN ILIK OLAN YERALTI ŞEHİRLERİNDE ŞIRAHANELER VE MUTFAKLAR DA GENELDE ÜST KATLARDADIR. YÖREDEN ELDE EDİLEN ÜZÜMLERİN İŞLENEREK ŞARAP HALİNE GETİRİLDİÄžİ ŞIRAHANELER, ÜZÜMLERİN KOLAY TAŞINABİLMESİ İÇİN DAHA ÇOK ÜST KATLARA İNŞA EDİLMİŞLERDİR.
MUTFAK SAYILARI GÖZÖNÜNE ALINDIÄžINDA HER AİLENİN BİR MUTFAÄžI OLMADIÄžI, MUTFAKLARI ORTAKLAŞA KULLANDIKLARI ORTAYA ÇIKMAKTADIR. MUTFAKLARDA BUGÜN KAPADOKYA KASABA VE KÖYLERİNDE DE HALA KULLANILAN 'TANDIR' ADI VERİLEN YEMEK PİŞİRMEYE YARAYAN OCAKLAR BULUNMAKTADIR.
KATLAR ARASINDA ODALARIN TAVAN VE TABAN KISIMLARINDA İLETİŞİM MAKSADIYLA YAPILMIŞ, ÇAPI 5-LOCM Yİ GEÇMEYEN HABERLEŞME DELİKLERİ BULUNMAKTADIR. BU DELİKLER SAYESİNDE YERALTI ŞEHRİ HALKI UZUN YORUCU TÜNELLERDEN GEÇMEK ZORUNDA KALMAMAKTA, OLAÄžANÜSTÜ ZAMANLARDA İSE KOLAY VE ÇABUK BİR ŞEKİLDE SAVUNMA TEDBİRLERİNİ ALABİLMEKTEDİRLER.
TUVALET KONUSU HENÜZ TAM OLARAK AYDINLIÄžA KAVUŞMAMIŞTIR. SADECE TATLARIN VE GÜZELYURT (GELVERİ) YERALTI ŞEHİRLERİNDE TUVALET BULUNMUŞTUR.
BU YERLEŞİM YERLERİNDE -UZUN SÜREN OLAÄžANÜSTÜ ZAMANLARDA KULLANILMAK ÜZERE- OTURMA BİRİMLERİ, HATTA MEZARLIK ALANI BİLE BULUNMAKTADIR. BU MEZARLIKLARIN DİNİ GÖREVLİLERE VEYA ÖNEMLİ KİŞİLERE AİT OLUP OLMADIÄžI KONUSU HENÜZ AÇIKLIÄžA KAVUŞMAMIŞTIR.
YERALTI YERLEŞİMLERİ İÇİNDE HEM HAVALANDIRMA HEM DE HABERLEŞME MAKSADIYLA YAPILMIŞ, ÇOÄžU ZAMAN YERALTI YERLEŞİMİNİN TABANI İLE BAÄžLANTILI BACALAR BULUNMAKTADIR. BU HAVALANDIRMA BACALARI AYNI ZAMANDA SU KUYUSU OLARAK DA KULLANILMIŞTIR. BAZI SU KUYULARININ AÄžIZ KISIMLARI DÜŞMANIN SUYU ZEHİRLEMESİNİ ÖNLEMEK İÇİN YERYÜZÜ İLE BAÄžLANTISIZDIR.