(Atat?rk Savarona Yat?nda)
Hele o ilk y?llar Ankara's?nda deniz onulmaz bir s?la n?beti gibi s?k s?k teperdi. Ne kadar da gen?mi?iz: ?kide bir ?stanbul'a gelirdik. Yatakl? ve yemekli vagon yoktu. K?pr?ler ve yol bozuk oldu?undan seyahat yirmi d?rt saat s?rerdi. Polatl?'da trenden iner, istasyon lokantas?nda ??le yeme?ini yer, Eski?ehir'de yine iner, ak?am yeme?ini yerdik. Kompart?manlar tahtakurulu idi. Al???k olmayanlar uyuyamazd?k. Ve sabaha do?ru ?zmit'te deniz havas? al?nca hepsini unuturduk.
Atat?rk neden sonra yazlar? ?stanbul'a gelmeye karar vermi?ti. Ba?l?ca zevklerinden biri ?atana ile Bo?az gezintileri yapmakt?. Yal?lar? s?y?rarak ge?erdik. Atat?rk halk ile, kalabal?k i?inde ya?amak merakl?s? idi.
Halk?n e?lendi?ini g?rmekten zevklenirdi. Bazen, mesela Kalam?? koyunda, motoru kay?klar aras?nda durdurur, deniz seyranc?lar? ile ha??r ne?ir olurdu. Hen?z denize girmiyordu. Biraz y?zmeyi sonradan ??rendi. Bir g?n sormu?tum:
- Pa?am Selanik'te do?up b?y?d?n?z. Hi? denize girmez miydiniz?
- Aman ?ocu?um, o zaman soyunup denize girmek ne demekti, nas?l bakarlard? insana... demi?ti.
Atat?rk'?n ?stanbul bahtiyarl?klar?ndan biri Florya'y? ke?fetmesi olmu?tur. Birka? gidip gelmeden sonra plaj? canland?rmaya karar verdi. Deniz k??k?, alaturka deniz hamam? gibi bir ?eydir. Atat?rk denize o kadar ihtirasl? ba?lanm??t? ki y?llarca yaz aylar?n? adeta su i?inde ge?irirdi. Y?zme ve k?rek idmanlar? yapard?. Burada da halktan ayr?lmazd?. ?lk projeye g?re demir yolu geri al?nacakt?:
- Can?m, dedi. Ankara'da da? ba??nda ya??yorum. ?stanbul'da saraya hapsoluyorum. B?rak?n burada gelenleri gidenleri g?reyim: Hi? olmazsa tren g?r?lt?s? duyay?m.
Son zamanlarda ?ile'yi g?rm??, pek sevmi?ti. Ya?asayd? oras?n? da canland?racakt?.
B?y?k?e tekne olarak emrinde Ertu?rul yat? vard?. Marmara i?in yap?lm?? olan bu yatla bir defa Karadeniz'e ??km??t?. Sert bir havada yat az daha bat?yordu. Memleket k?y?lar?n? dola?mak ?zere ?stanbul'dan uzakla??nca denizyollar?n?n bir yolcu gemisini seferden al?koymak laz?m geliyordu. Atat?rk s?k s?k halk? ve memleketi g?rmedik?e rahat edemezdi Kara yollar?m?z yoktu. Ya tren, ya gemi ile dola?mak gerekiyordu. ??te Atat?rk'e yeni bir yat alma fikri bu ihtiya?tan do?mu?tur.
Amerika'l? bir milyoner kad?n?n yapt?rm?? oldu?u Savarona, galiba Amerika'ya sokulamad??? i?in, pek ucuz al?nm??t?r. Bu yat? Hitler de kendisi i?in istemi?ti. Fakat ilk g?r??meye giden biz oldu?umuz i?in Atat?rk'e b?rakt?.
Planlar?n? g?rm?? ve yat? pek be?enmi?ti. Ne kadar yaz?k ki yat geldi?i zaman Atat?rk ?l?m hastas? idi. Pek sevdi?i bu yatta ?ok zaman?n? yatakta ge?irdi. Bir hazin s?z? vard?r: "Bir ?ocuk oyunca??n? bekler gibi bu yat? beklemi?tim. Mezar?m m? olacak bu tekne benim?"
Atat?rk'? ?l?m yata??na Savarona'daki kamaras?ndan bir koltu?un i?inde ancak g?t?rebildiler. Yat Dolmabah?e saray? ?n?ne boynunu b?kerek Atat?rk'? bo?una bekledi.
Falih R?fk? ATAY, ?ANKAYA