NEDEN G?ZYA?I D?KER?Z?
Nedenleri cok degi?ik de olsa, gozlerden akan damlalar ruhsal bir bo?alma saglar. ?nsan aglad?kca a??l?r, ferahlar gibi g?r?n?r. Ancak g?zya??n?n arkas?ndaki psikolojik ve biyolojik mekanizma hala tam anla??lm?? degildir.
Aglama ?ekli insandan insana degistigi gibi, gozya?? dokmenin de degisik bicimleri vard?r. Asl?nda gozlerimize surekli gozya?? salg?lan?r. Bunlar goz k?rpmam?z sayesinde gozlerimizi korur ve nemli kalmalar?n? saglarlar.
Bundan ba?ka, sogan dograrken veya mangal yakarken duman?n gozumuze kacmas? sonucu olarak d?kt?g?m?z yak?c? g?zya?lar? vard?r.Son olarak da as?l konumuz olan, ?z?nt?, a??r? sevinc veya benzeri gerginliklerimize tepki olarak d?kt?g?m?z ruhsal g?zya?lar? vard?r.
Ruhsal aglama konusunu ilk inceleyen Darwin oldu. Tabii her ?eyde oldugu gibi bunu da evrim teorisine baglad?. Ona g?re ruhsal tepki ve aglama, bir davran?? ?eklinin t?m? idi. Evrim s?recinde bu tepki icinde anlams?z bir i?levi olan g?zya?? ?ne c?kt?. Bu teoriye kar?? c?kanlar, gerekce olarak yine Darwin in dogal secme ve ay?klama teorisini ileri s?rd?ler. Buna gore evrim icinde insan icin faydal? fonksiyonlar ?ne c?kmakta, digerleri k?relmekte ve g?zya?? anlams?z bir fonksiyon ise evrim s?reci icinde yok olmas? gerekirdi.
20.yuzy?l?n ortalar?nda ortaya at?lan bir diger teoriye gore ise, h?ck?rarak aglay?nca d?k?len g?zya?lar?n?n hastal?klara kar?? korunmam?za yard?m eden ya?amsal bir degeri vard?r. Gozyas? dokmeden h?ck?rarak aglarken nefes kesiliyor, burun ve bogazdaki koruyucu zarlar kuruyor ve bakterilerin istilas?na uygun bir ortam haline geliyorlar. Oysa aglarken burun pasaj?na akan gozya?lar? bu kurumaya mani oluyor.
Tabii bu teoriyi ileri s?renler herkesin h?ck?rarak aglad?g?n? varsay?yorlard?. Halbuki insanlar?n cogu h?ck?rmadan, sessizce aglarlar.
Pek akla yak?n gelmeyen bu iki teoriden sonra bir hipotez daha ileri suruldu. Buna gore de, ruhsal s?k?nt?lar s?ras?nda vucutta bir tak?m kimyasal maddeler olu?uyor, bunlar t?pk? , ter idar d??k? sayesinde toksik maddelerin d??ar? at?l???na benzer ?ekilde, gozya?? ile vucuttan uzakla?t?r?l?yorlard?.
Bu teori dogru ise, ruhsal gozya?lar? ile sogan dograrken akan g?zya?lar?n?n kimyasal yap?lar?n?n farkl? olmalar? gerekiyordu. Yap?lan deneyler sonucu goruldu ki, ruhsal gozya?lar?, sogan gozya?lar?ndan daha fazla protein icermektedir. Fakat henuz bu fark?n nedeninin ac?klayacak bir kan?t bulunabilmi? degildir. Sevinc ve uzuntu gozya?lar?n?n da aralar?nda kimyasal bir fark olup olmad?g? halen ara?t?r?lmaktad?r.
D?nyadaki yarat?klardan sadece insan ruhsal sebeplerle aglar. ?nsan? farkl? k?lan bu durum da ??phesiz ya?am tarihindeki evrimin bir sonucudur. Dogrudan g?z?m? rahats?z edecek bir ?ey olmazsa, yeni dogmu? bir bebek dogumundan bir kac hafta sonraya kadar, gozya?? dokmeksizin aglar..
Nedenleri cok degi?ik de olsa, gozlerden akan damlalar ruhsal bir bo?alma saglar. ?nsan aglad?kca a??l?r, ferahlar gibi g?r?n?r. Ancak g?zya??n?n arkas?ndaki psikolojik ve biyolojik mekanizma hala tam anla??lm?? degildir.
Aglama ?ekli insandan insana degistigi gibi, gozya?? dokmenin de degisik bicimleri vard?r. Asl?nda gozlerimize surekli gozya?? salg?lan?r. Bunlar goz k?rpmam?z sayesinde gozlerimizi korur ve nemli kalmalar?n? saglarlar.
Bundan ba?ka, sogan dograrken veya mangal yakarken duman?n gozumuze kacmas? sonucu olarak d?kt?g?m?z yak?c? g?zya?lar? vard?r.Son olarak da as?l konumuz olan, ?z?nt?, a??r? sevinc veya benzeri gerginliklerimize tepki olarak d?kt?g?m?z ruhsal g?zya?lar? vard?r.
Ruhsal aglama konusunu ilk inceleyen Darwin oldu. Tabii her ?eyde oldugu gibi bunu da evrim teorisine baglad?. Ona g?re ruhsal tepki ve aglama, bir davran?? ?eklinin t?m? idi. Evrim s?recinde bu tepki icinde anlams?z bir i?levi olan g?zya?? ?ne c?kt?. Bu teoriye kar?? c?kanlar, gerekce olarak yine Darwin in dogal secme ve ay?klama teorisini ileri s?rd?ler. Buna gore evrim icinde insan icin faydal? fonksiyonlar ?ne c?kmakta, digerleri k?relmekte ve g?zya?? anlams?z bir fonksiyon ise evrim s?reci icinde yok olmas? gerekirdi.
20.yuzy?l?n ortalar?nda ortaya at?lan bir diger teoriye gore ise, h?ck?rarak aglay?nca d?k?len g?zya?lar?n?n hastal?klara kar?? korunmam?za yard?m eden ya?amsal bir degeri vard?r. Gozyas? dokmeden h?ck?rarak aglarken nefes kesiliyor, burun ve bogazdaki koruyucu zarlar kuruyor ve bakterilerin istilas?na uygun bir ortam haline geliyorlar. Oysa aglarken burun pasaj?na akan gozya?lar? bu kurumaya mani oluyor.
Tabii bu teoriyi ileri s?renler herkesin h?ck?rarak aglad?g?n? varsay?yorlard?. Halbuki insanlar?n cogu h?ck?rmadan, sessizce aglarlar.
Pek akla yak?n gelmeyen bu iki teoriden sonra bir hipotez daha ileri suruldu. Buna gore de, ruhsal s?k?nt?lar s?ras?nda vucutta bir tak?m kimyasal maddeler olu?uyor, bunlar t?pk? , ter idar d??k? sayesinde toksik maddelerin d??ar? at?l???na benzer ?ekilde, gozya?? ile vucuttan uzakla?t?r?l?yorlard?.
Bu teori dogru ise, ruhsal gozya?lar? ile sogan dograrken akan g?zya?lar?n?n kimyasal yap?lar?n?n farkl? olmalar? gerekiyordu. Yap?lan deneyler sonucu goruldu ki, ruhsal gozya?lar?, sogan gozya?lar?ndan daha fazla protein icermektedir. Fakat henuz bu fark?n nedeninin ac?klayacak bir kan?t bulunabilmi? degildir. Sevinc ve uzuntu gozya?lar?n?n da aralar?nda kimyasal bir fark olup olmad?g? halen ara?t?r?lmaktad?r.
D?nyadaki yarat?klardan sadece insan ruhsal sebeplerle aglar. ?nsan? farkl? k?lan bu durum da ??phesiz ya?am tarihindeki evrimin bir sonucudur. Dogrudan g?z?m? rahats?z edecek bir ?ey olmazsa, yeni dogmu? bir bebek dogumundan bir kac hafta sonraya kadar, gozya?? dokmeksizin aglar..