Uluslararası Geochange Kurulu ve Ülkeler Deprem Kestirme Ağı Başkanı Prof. Dr. Elchin Khalilov’un “Yerkürede oluşacak olağanüstü değişimler” konulu raporundaki bazı öngörüler, 2011 başlar başlamaz doğru çıkmaya başladı.
Aynı zamanda Uluslararası Bilimsel Akademi Başkan Yardımcısı da olan Khalilov, BM Genel Sekreteri, Avrupa Komisyonu, AB liderlerine ve aralarında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün de bulunduğu 80’den fazla ülkenin cumhurbaşkanına sunduğu rapor hakkında Milliyet’e değerlendirmede bulundu.
Khalilov, 2011 yılının şiddetli depremlerle başladığını, raporda yer aldığı gibi 4 Ocak’ta İtalya’nın Etna yanardağının faaliyete geçtiğini, felaketlerin seller ve heyelanlarla devam ettiğini belirterek, “Maalesef raporda verilmiş olan kestirimler (tahminler) kendilerini doğruluyor” dedi.
2015 yılından sonra azalacak
Khalilov, Uluslararası Geochange Kurulu raporlarında sunulan araştırmalara dayanarak 2011 yılında sel, fırtına ve tornadoların yanı sıra deprem ve yanardağ patlamalarında da artış kaydedileceğini belirterek, “2011 yılı dünyanın sismik ve volkanik aktivitesinin doruğa ulaşacağı bir yıl olacaktır.
2010 yılında doğal afetler sonucunda oluşan zarar 2009 yılıyla kıyaslandığında yüzde 300 artış göstermekte. 2011’de doğal afetlerin yüzde 100 artışı sayesinde oluşacak finansal kayıplar bir öncekinden daha da şiddetli olacak” diye konuştu.
Felaketlerin 2011-2015 yılları arası devam edeceğini belirten Khalilov, “Bu tarihten sonra doğal afetlerin sayısı azalacak, fakat buzulların erimesiyle 2016 yılından itibaren de kıyı şehirlerinin sular altında kalması öngörülüyor. Yerkürenin ısınması nedeniyle orman yangınlarında da artış olacak” dedi.
Zarar 150 milyar doları bulacak
Khalilov’un verdiği bilgilere göre, 2011’de sel nedeniyle oluşacak ekonomik zarar 150 milyar dolardan fazla olacak; sel ve toprak kaymaları sonucunda hayatını kaybedecek insanların sayısı 20 bine ulaşacak. Selden 2011 yılında en çok etkilenecek ülkeler arasında Avrupa’da Almanya, Avusturya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Macaristan ve Fransa; Güney Amerika’da Brezilya, Meksika ve Kolombiya olacak. Türkiye’de beklenilen sellerin kapsadığı arazi 2010’la kıyaslandığında 1,5 kat daha fazla olacak. 2011’de büyük seller Kafkasya’da beklenmekte.
Yeni yıl doğal felaketlerle başladı
Khalilov afetlerle ilgili şu bilgileri verdi:
- Depremler: 2011 şiddetli depremlerle başladı. 1 Ocak’ta Şili’de 7; 2 Ocak’ta Şili’de 7.1; 10 Ocak’ta Şili sahillerinde 6; 12 Ocak’ta Japonya yakınlarında 6.5 büyüklüklerinde depremler raporda verilen kestirimleri doğruladı.
- Yanardağ: 4 Ocak tarihinde İtalya’nın en tehlikeli yanardağı Etna harekete geçti.
- Seller: Pakistan’dan sonra ikinci büyük sel felaketi Avustralya’da sürüyor. Aralık 2010’da başlayan seller 22 şehri sular altında bıraktı. Almanya’da sel felaketleri yaşandı. Brezilya’da aralıkta başlayan seller, ocakta şiddetlendi.
Rapor neleri öngörüyor?
- İtalya’nın en büyük volkanları olan Vezüv ve Etna’nın faal hale geçmesi söz konusu.
- Dünyadaki sismik aktif bölgelerin yüzde 70’inde sismik gerilim artıyor ve 2011-2015 yıllarında azami doruğa ulaşacak.
- Dünyanın sismik konusunda en aktif bölgesi olan “Ateş Çemberi” adlı bölge. Bu dönem içinde aktifliği artacak.
- Ateş Çemberi, volkanlardan ve tektonik yarıklardan oluşan Pasifik Okyanusu’ndan, Güney ve Kuzey Amerika’ya, Alaska’nın güney bölgelerine kadar uzanan, oradan da Japonya, Filipinler ve Endonezya’yı, Yeni Gine, Yeni Zelanda ve kuzey-batı Okyanusya bölgelerini kapsıyor. Deprem büyüklüğü 7’den fazla olacak büyük şehirler arasında San Fransisko, Los Angeles, Meksiko, Tokyo, Kyoto, Cakarta gibi şehirler yer alıyor.
- Sismik konuda en aktif ikinci bölge Alp-Himalaya sismik bölgesi. Bu bölge Avrupa’nın kuzey bölgeleri, Türkiye, Kafkasya ve Orta Asya’yı kapsamakta. 2011-2015 arasında Alp-Himalaya sismik bölgesinin yüzde 70’i faal hale gelecek ve doruğa ulaştığında buradaki depremlerin büyüklüğü 7’nin üzerinde olacaktır. Büyüklüğü 7 ve üzeri depremler İtalya, Yunanistan, Türkiye, Romanya, Kafkasya, İran, Kazakistan, Pakistan, Hindistan, Çin’de beklenmekte.