Kırkkilit (Equisetum arvense), Atkuyruğu Otu, Zemberekotu, Çamotu, Kırkboğum, Tilkikuyruğu Otu ve Katırkuyruğu Otu olarak da tanınır. İlkbahar başlangıcında, derinlere kök salmış olan köksaptan, önce spor taşıyıcı kahverengi başak sapları çıkar. Düzgün yapılı küçük çam ağaçlarını andıran yeşil yaz kuyruğu ise daha sonra çıkar. Çok yıllık, otsu ve çiçeksiz bitkilerdir. Gövdesi silindir biçiminde, dallı veya dalsız, yeşil veya esmer-yeşil renkli, sert ve içi boştur. Yaprakları çok küçük, pul biçiminde ve sivri uçludur. Spor ile çoğalırlar. Spor keseleri verimli gövdelerinin uçlarında başak şeklinde toplanmışlardır. Türkiye'de 7 kadar türü yetişmektedir. Saponin, %60-70 silisilik asit (Silica), potasyum tuzları, tanen alkaloitler içerir. Toplanacak bitkiler, 25-60 cm boyunda ve sapı ince (3-6 mm civarında) olan türlerdir (Equisetum arvense) ve nemli topraklardan, tarla aralarından ve dere kıyılandan toplanır. Kırıkilit Otu Mayıs-Haziran döneminde, henüz canlı yeşil rengini korurken, sapın toprağa yakın bölümünden kesilir ve demetler halinde gölge ve havadar bir yere asılarak kurumaya bırakılır. İğne yapraklar gövdeden kolayca ayrıldığında kuruma tamamlanmış olur. 
Kullanım Biçimleri:
Çay Hazırlamak: Bir tatlı kaşığı kurutulmuş ve ince kıyılmış bitki (ince saplı olan 3-6 mm), orta boy bir su bardağı dolusu kaynar suyla demlenir, üstü kapalı olarak 10-15 dakika demlendikten sonra süzülür. Günde 2-4 bardak çay aç karnına veya öğün aralarında soğutulmadan içilebilir.
Oturma Banyoları: 200 gr taze bitki veya 100 gr kurutulmuş bitki, akşamdan 3-4 litre suya yatırılır. Ertesi gün kaynama derecisine kadar ısıtılır ve süzüldükten sonra küvet içindeki sıcak banyo suyuna eklenir. Banyo süresi 20 dakikadır. Banyo suyu seviyesi böbreklerin üstüne çıkmalıdır. Banyodan sonra kurulanılmamalı ve bir bornoza sarınarak yatakta bir süre dinlenilmelidir.
Kullanım Biçimleri:
Çay Hazırlamak: Bir tatlı kaşığı kurutulmuş ve ince kıyılmış bitki (ince saplı olan 3-6 mm), orta boy bir su bardağı dolusu kaynar suyla demlenir, üstü kapalı olarak 10-15 dakika demlendikten sonra süzülür. Günde 2-4 bardak çay aç karnına veya öğün aralarında soğutulmadan içilebilir.
Oturma Banyoları: 200 gr taze bitki veya 100 gr kurutulmuş bitki, akşamdan 3-4 litre suya yatırılır. Ertesi gün kaynama derecisine kadar ısıtılır ve süzüldükten sonra küvet içindeki sıcak banyo suyuna eklenir. Banyo süresi 20 dakikadır. Banyo suyu seviyesi böbreklerin üstüne çıkmalıdır. Banyodan sonra kurulanılmamalı ve bir bornoza sarınarak yatakta bir süre dinlenilmelidir.