Kefen s?yr?ld? ve...
?zel sol?syonla ?slat?lm?? pamuk kitlesi kald?r?l?nca
Ata'n?n
y?z? ortaya ??kt?. Derisi kahverengi bir hal alm??, ama hatlar?
bozulmam??t?.Sanki uyuyordu...
8 Kas?m 1953 Pazar gecesi saat 23.00'da Prof. Dr. Kamile
?evki
Mutlu'nun ev telefonu ?ald?. Prof. Mutlu, Ankara T?p Fak?ltesi
Histoloji ve Ambriyoloji K?rs?s? Ba?kan?'yd?.Patalogdu. Arayan
ise
Ankara Valisi Kemal Ayg?n'd?...
Ayg?n, "Hocam" dedi, "10 Kas?m g?n? Atam?z?n naa??n?
An?tkabir'e ta??yaca??z. Bunun i?in bir komite kurduk. Naa??
geleneklere uygun olarak topra?a defnedece?iz. Ancak bozulmadan
korundu?unu belgelemek i?in muayene etmenizi rica
ediyoruz."Prof. Mutlu
?nce reddetti. Mutlu, o s?rada 40 derece ate?le yat?yordu.
Hastal???n?
gerek?e g?stererek bu g?revi bir ba?ka meslekta??n?n yapmas?n?
rica
etti.Ancak Vali Ayg?n ?srarc?yd?: "Ben sizi sarar sarmalar
g?t?r?r?m,
bu tarihi bir g?rev" dedi. Mutlu kabul etti ve 9 Kas?m sabah?
Etnografya M?zesi'ne gitti. Ba?bakan Adnan Menderes oradayd?.
Meclis
Ba?kan? Refik Koraltan ve eski ba?kan Abd?lhalik Renda
da...Mutlu,
g?revden aff?n? istemekle ne b?y?k hata etti?ini o zaman anlad?.
Ger?ekten
tarihi bir tan?kl?kt? bu...
Ata'n?n g?l a?ac?ndan tabutu, 4 Kas?m g?n?, ge?ici
kabrinden
??kar?l?p m?zenin hol?ndeki mermer katafalka konulmu?tu. Bir
hafta
boyunca s?rayla ??renciler, subaylar ve generaller katafalk
ba??nda
n?bet tutmu?tu. Nihayet tabutun a??lma g?n? gelip de komite
?yeleri
tamam olunca Prof. Kamile Mutlu "Ba?lay?n" talimat?n? verdi.
Bunun
?zerine tabutun vidalar? s?k?ld?. Tahta tabutun i?inde madeni
bir
sanduka bulunuyordu. Bu sandukada gaz birikmi? olma ihtimali
d???n?lerek ?nce bir burgu ile delik a??ld?. Gaz ya da koku
??kmad?.Sanduka
tala? doluydu.
Sandukan?n i?i, muhafaza sol?syonu ile ?slat?lm?? tahta tala??
doluydu.
Bu tala?, naa??n ayak y?n?ne do?ru topland?. Tala??n aras?nda,
a?z?
kapal? ve i?i s?v? dolu bir ?i?e bulundu. Bu,cesedi muhafaza
i?in
kullan?lan sol?syondan bir numuneydi. ?zerinde terkibi
yaz?l?yd?.Ata'n?n naa?? beyaz kefene sar?lm??, sonra kahverengi
bir
mu?ambayla kaplanm??t?.Sarg?lar? a?maya ba?lad?lar. Herkes
nefesini
tutmu?tu. ??nk?, "Naa? ??r?y?p bozulmu?, ??kan gazlar tabutu
patlatm??,
n?bet?i er, kokudan bay?lm??" diye bir s?r? s?ylenti
geziniyordu. Ve 15
y?l sonra ilk kez Ata'n?n y?z?n? g?receklerdi.Kefenin sarg?lar?
aralan?nca Prof. Kamile ?evki Mutlu, orada bulunanlar?n
yard?m?yla
katafalka ??kt? ve Atat?rk'?n y?z?ne bakt?. Ata'n?n derisi
kahverengi
bir hal alm??, ama y?z hatlar? bozulmam??t?. Menderes sapsar?
olmu?tu
Prof. Mutlu, g?rd??? tabloyu daha sonra ??yle
anlatacakt?:"Y?z?n? ?rten
?slak pamuk kitlesi kald?r?l?nca Ata'n?n heykel gibi duran y?z?
ile
kar??la?t?m. Uzun sar? sa?lar?ndan ince bir tutam, sol g?z
kapa??n?n
?zerine d??m??t?. Atat?rk, Dolmabah?e Saray?'ndaki yata??nda
uyuyor
gibiydi."
Prof. Mutlu, kenarda bekleyen komite ?yelerini tabutun
ba??na
?a??rd?. Onlar da tek tek tabutun i?ine bakt?lar.En ba?ta
Ba?bakan
Adnan Menderes vard?. Koyu renk tak?m elbisesi i?indeki Menderes
de
yan?ndakilerin yard?m?yla katafalka ??kt?,?rkek bir ?ekilde
a?a??,
tabuta do?ru bakt?. O an ne oldu?unu Prof. Kamile Mutlu'dan
aktaral?m: "Menderes ?ok heyecanland?.Rengi sapsar? oldu. Bir de
bakt?m
ki, m?zenin kap?s?na do?ru gidiyor. Atat?rk'?n y?z?ne bakmad?.
Tahmin
ediyorum, kendinde o kuvveti bulamad?. En sona Abd?lhalik Renda
kalm??t?. O da Ata'yla kar?? kar??ya gelir gelmez tabutun yan?na
y???l?verdi.
Salondaki herkes Atat?rk'? tek tek g?rd?kten sonra naa?,
tekrar
sol?syonla ?slat?ld?. Ata'n?n ba?? pamuklarla ?rt?ld? ve v?cudu
beyaz
kefenle sar?ld?. Bu s?rada bir komiser,orada g?revli adli t?p
do?enti Dr.
Cahit ?zen'in yan?na yakla??p avucunda ta??d??? bir k???d?
g?sterdi ve
??yle dedi:"Bu k???d?,Atat?rk'?n hem?iresi Makbule Han?m
g?nderdi.Kefenin i?ine Atat?rk'?n g??s? ?st?nekonmas?n?
istiyor."Do?.
?zen, k???da bir g?z att?. Eski T?rk?e bir ?eyler yaz?l?yd?.
"B?yle bir
k???d? Atat?rk kabul etmez. Bize k?zar, dar?l?r" dedi.Komiser
k???d?
katlay?p cebine koydu ve uzakla?t?. B?t?n i?lemler bittikten
sonra
salonda bulunanlar naa??n iki yan?ndan ge?ip hep bir a??zdan
besmele
?ektiler ve cesedi yeni tabuta yerle?tirdiler. Bu tabut da 15
y?l
i?inde yatt??? b?y?k g?l a?ac? tabutun i?ine konuldu. ?zeri
bayrakla
?rt?ld?kten sonra kapa?? kapat?ld?.
Ve 10 Kas?m sabah?, Ata'n?n naa?? 15 y?l ?nce onu
Dolmabah?e'den Ankara'ya ta??yan top arabas?na yerle?tirilip son
dura??
olacak An?tkabir'e ta??nd?. Art?k ebediyen orada kalacakt?...
Atat?rk'?n tabutu, Menderes'in huzurunda a??lm??t?
Ata'n?n 15 y?l Etnografya M?zesi'nde bekletilen naa??,12
askerin
omuzlar? ?zerinde oradan al?nm?? ve 136 aste?menin ?ekti?i bir
top
arabas? ve matem mar?? e?li?inde An?tkabir'e ta??nm??t?.Radyodan
naklen
yay?mlanan o g?rkemli t?ren, en az 15 y?l ?nceki kadar
h?z?nl?d?r.Ancak
o t?renden hemen ?nce ya?ananlar, tarih?ilerin pek ilgisini
?ekmemi?tir. Bilindi?i gibi, An?tkabir yap?lana dek, Atat?rk'?n
naa??n?n korunabilmesi i?in "tahnit" denilen bir i?lem
yap?lm??t?.
G?lhane Patolojik Anatomi profes?r? Dr. L?tfi Aksu taraf?ndan
ger?ekle?tirilen bu i?lem s?ras?nda naa?a, ??r?ngayla ?zel bir
form?l
enjekte edilmi? ve ?zerine form?llerin yap??t?r?ld??? iki k???k
ila?
?i?esi, Ata'n?n koltuk altlar?na yerle?tirilmi?ti. Bu i?lem
sayesinde
Ata'n?n naa?? da -diyelim bug?n Lenin'in mozolesinde oldu?u gibi
-
?ld??? g?nk? haliyle korunabilirdi. Ancak ?slam dini, ?l?n?n
defnini
?art ko?tu?undan,ge?ici tahnitin bozulmas? ?artt?.
Nakilden ?nce, bu i?lem i?in bir komite kuruldu. O
komite,t?renden bir g?n ?nce, Ba?bakan Adnan Menderes'in
huzurunda
Atat?rk'?n tabutunun a??lmas?n? kararla?t?rd?.Tabut a??l?nca
tahnit
bozulacak ve ceset ??r?meye ba?layacakt?.Bir ba?ka deyi?le
Atat?rk'?n
(mumyalanm?? gibi) korunmu? naa??n? son g?renler, o t?rene
kat?lanlar
olacakt?. Atat?rk'le ilgili belgesel ?al??malar? s?ras?nda o
t?rene
kat?lanlar?n bir k?sm?yla konu?mu?tuk.Bu yaz?da yer alan
bilgilerin bir
k?sm? o tan?kl?klara, ?nemli bir b?l?m? ise de?erli Atat?rk
ara?t?rmac?s? Prof. Dr. Utkan Kocat?rk'?n, Prof.Dr. Kamile ?evki
Mutlu
ile yapt??? sohbetten aktard?klar?na dayan?yor.
Ata'n?n yar?m as?r ?nceki son yolculu?u, san?r?m bu
ayr?nt?larla
daha da ilgin? bir boyut kazan?yor.
Atat?rk'? son g?renler anlat?yor:
'Y?z?nde iki g?nl?k sakal vard?'
Osman Ersoy ve Halide ?ntepe, 10 Kas?m 1953'te
Etnografya
M?zesi'nde asistan olarak ?al???yorlard?. O y?zden 50 y?l ?nceki
o
t?reni ve tabutun i?indeki Atat?rk'? son kez g?rme f?rsat?
buldular.
?zlenimlerini ??yle anlatt?lar:
• OSMAN ERSOY: "Sa?l???nda g?rmemi?tim Atat?rk'?... Korkun?
heyecanl?yd?m. Biz ?al??anlar, asistanlar, memurlar s?ra ile
katafalka
??kt?k. Olduk?a sararm?? ve k???lm?? bir ?ehre... 1 - 2 g?nl?k
sakal?
vard?. Ka?lar? fevkalade iyi ?ekilde fark ediliyordu."
' G?zleri aral?kt?'
• HAL?DE ?NTEPE: "Tabut kapanmadan en son gittim bakt?m.
Ba?? yana
do?ru e?ikti. Y?z? hi? bozulmam??t?. Az?c?k sakallar? ??km??t?.
Hani
insan hasret giderek ?l?rse, g?zleri aral?k kal?rm?? ya, ?yle
aral?kt?
g?zleri... Ama bir ?l? y?z? yoktu. Uyuyor gibiydi."
Nefeslerin tutuldu?u an...
Tarih: 10 Kas?m 1953. Mermer lahit s?k?lm??, betonlar k?r?lm??, tabutu kald?racak zincirli makaralar lahit salonunun tavan?na yerle?tirilmi?ti. Cumhurba?kan? Celal Bayar, Meclis Ba?kan? Refik Koraltan, Ba?bakan Adnan Menderes ve devletin en ?st d?zeyi, tabutun ?evresindeler...
K?z karde?inin g?zya?lar?
Atat?rk'?n k?zkarde?i Makbule Atadan, ba??n? tabuta day?yor ve dakikalarca ?yle kal?yordu. Belki ?ok uzaklarda, Selanik'te kalan g?nleri y?d ediyor; belki de a?abeyinin ruhuna dualar g?nderiyordu.
Tabut ortaya ??k?yor
Lahtin ?zeri tamamen a??lm??, Atat?rk'?n cenazesini 15 y?ldan beri muhafaza eden kur?un tabut ortaya ??km??t?
Dinler, An?tkabir yolunda...
T?rkiye'deki b?t?n dini cemaatlerin temsilcileri cenaze arabas?n? takip ediyorlar. Ermeni, Yahudi, Katolik ve Rum temsilcilerle beraber zaman?n Diyanet ??leri Ba?kan? kortejle y?r?yor.
Atat?rk'?n tabutu birazdan salona ??kart?lm?? olacak.
Cumhurba?kan? Cel?l Bayar, Meclis Ba?kan? Refik Koraltan, Ba?bakan Adnan Menderes ve devletin en ?st d?zeyi tabutun ?evresindeler...
Tabut salonun zeminine yerle?tiriliyor.
Adnan Menderes birazdan 'Han?mefendi, buyurunuz' diyecek ve Atat?rk'?n k?zkarde?i Makbule Atadan'? tabutun yan?na g?t?recek...
Mermer l?hid s?k?l?yor.
Sonra betonlar k?r?l?yor ve tabutu kald?racak olan makaralar l?hit salonunun tavan?na yerle?tiriliyor.
Makbule Han?m h??k?r?klar i?inde takip ediyor.
Etnografya M?zesi'nden An?tkabir'e do?ru yol alan korteji, Makbule Han?m h??k?r?klar i?inde takip ediyor.
Son sayg? duru?u
?niversite gen?li?i, Atat?rk'?n Etnografya M?zesi'nde son sayg? duru?unu yap?yor.
?zel sol?syonla ?slat?lm?? pamuk kitlesi kald?r?l?nca
Ata'n?n
y?z? ortaya ??kt?. Derisi kahverengi bir hal alm??, ama hatlar?
bozulmam??t?.Sanki uyuyordu...
8 Kas?m 1953 Pazar gecesi saat 23.00'da Prof. Dr. Kamile
?evki
Mutlu'nun ev telefonu ?ald?. Prof. Mutlu, Ankara T?p Fak?ltesi
Histoloji ve Ambriyoloji K?rs?s? Ba?kan?'yd?.Patalogdu. Arayan
ise
Ankara Valisi Kemal Ayg?n'd?...
Ayg?n, "Hocam" dedi, "10 Kas?m g?n? Atam?z?n naa??n?
An?tkabir'e ta??yaca??z. Bunun i?in bir komite kurduk. Naa??
geleneklere uygun olarak topra?a defnedece?iz. Ancak bozulmadan
korundu?unu belgelemek i?in muayene etmenizi rica
ediyoruz."Prof. Mutlu
?nce reddetti. Mutlu, o s?rada 40 derece ate?le yat?yordu.
Hastal???n?
gerek?e g?stererek bu g?revi bir ba?ka meslekta??n?n yapmas?n?
rica
etti.Ancak Vali Ayg?n ?srarc?yd?: "Ben sizi sarar sarmalar
g?t?r?r?m,
bu tarihi bir g?rev" dedi. Mutlu kabul etti ve 9 Kas?m sabah?
Etnografya M?zesi'ne gitti. Ba?bakan Adnan Menderes oradayd?.
Meclis
Ba?kan? Refik Koraltan ve eski ba?kan Abd?lhalik Renda
da...Mutlu,
g?revden aff?n? istemekle ne b?y?k hata etti?ini o zaman anlad?.
Ger?ekten
tarihi bir tan?kl?kt? bu...
Ata'n?n g?l a?ac?ndan tabutu, 4 Kas?m g?n?, ge?ici
kabrinden
??kar?l?p m?zenin hol?ndeki mermer katafalka konulmu?tu. Bir
hafta
boyunca s?rayla ??renciler, subaylar ve generaller katafalk
ba??nda
n?bet tutmu?tu. Nihayet tabutun a??lma g?n? gelip de komite
?yeleri
tamam olunca Prof. Kamile Mutlu "Ba?lay?n" talimat?n? verdi.
Bunun
?zerine tabutun vidalar? s?k?ld?. Tahta tabutun i?inde madeni
bir
sanduka bulunuyordu. Bu sandukada gaz birikmi? olma ihtimali
d???n?lerek ?nce bir burgu ile delik a??ld?. Gaz ya da koku
??kmad?.Sanduka
tala? doluydu.
Sandukan?n i?i, muhafaza sol?syonu ile ?slat?lm?? tahta tala??
doluydu.
Bu tala?, naa??n ayak y?n?ne do?ru topland?. Tala??n aras?nda,
a?z?
kapal? ve i?i s?v? dolu bir ?i?e bulundu. Bu,cesedi muhafaza
i?in
kullan?lan sol?syondan bir numuneydi. ?zerinde terkibi
yaz?l?yd?.Ata'n?n naa?? beyaz kefene sar?lm??, sonra kahverengi
bir
mu?ambayla kaplanm??t?.Sarg?lar? a?maya ba?lad?lar. Herkes
nefesini
tutmu?tu. ??nk?, "Naa? ??r?y?p bozulmu?, ??kan gazlar tabutu
patlatm??,
n?bet?i er, kokudan bay?lm??" diye bir s?r? s?ylenti
geziniyordu. Ve 15
y?l sonra ilk kez Ata'n?n y?z?n? g?receklerdi.Kefenin sarg?lar?
aralan?nca Prof. Kamile ?evki Mutlu, orada bulunanlar?n
yard?m?yla
katafalka ??kt? ve Atat?rk'?n y?z?ne bakt?. Ata'n?n derisi
kahverengi
bir hal alm??, ama y?z hatlar? bozulmam??t?. Menderes sapsar?
olmu?tu
Prof. Mutlu, g?rd??? tabloyu daha sonra ??yle
anlatacakt?:"Y?z?n? ?rten
?slak pamuk kitlesi kald?r?l?nca Ata'n?n heykel gibi duran y?z?
ile
kar??la?t?m. Uzun sar? sa?lar?ndan ince bir tutam, sol g?z
kapa??n?n
?zerine d??m??t?. Atat?rk, Dolmabah?e Saray?'ndaki yata??nda
uyuyor
gibiydi."
Prof. Mutlu, kenarda bekleyen komite ?yelerini tabutun
ba??na
?a??rd?. Onlar da tek tek tabutun i?ine bakt?lar.En ba?ta
Ba?bakan
Adnan Menderes vard?. Koyu renk tak?m elbisesi i?indeki Menderes
de
yan?ndakilerin yard?m?yla katafalka ??kt?,?rkek bir ?ekilde
a?a??,
tabuta do?ru bakt?. O an ne oldu?unu Prof. Kamile Mutlu'dan
aktaral?m: "Menderes ?ok heyecanland?.Rengi sapsar? oldu. Bir de
bakt?m
ki, m?zenin kap?s?na do?ru gidiyor. Atat?rk'?n y?z?ne bakmad?.
Tahmin
ediyorum, kendinde o kuvveti bulamad?. En sona Abd?lhalik Renda
kalm??t?. O da Ata'yla kar?? kar??ya gelir gelmez tabutun yan?na
y???l?verdi.
Salondaki herkes Atat?rk'? tek tek g?rd?kten sonra naa?,
tekrar
sol?syonla ?slat?ld?. Ata'n?n ba?? pamuklarla ?rt?ld? ve v?cudu
beyaz
kefenle sar?ld?. Bu s?rada bir komiser,orada g?revli adli t?p
do?enti Dr.
Cahit ?zen'in yan?na yakla??p avucunda ta??d??? bir k???d?
g?sterdi ve
??yle dedi:"Bu k???d?,Atat?rk'?n hem?iresi Makbule Han?m
g?nderdi.Kefenin i?ine Atat?rk'?n g??s? ?st?nekonmas?n?
istiyor."Do?.
?zen, k???da bir g?z att?. Eski T?rk?e bir ?eyler yaz?l?yd?.
"B?yle bir
k???d? Atat?rk kabul etmez. Bize k?zar, dar?l?r" dedi.Komiser
k???d?
katlay?p cebine koydu ve uzakla?t?. B?t?n i?lemler bittikten
sonra
salonda bulunanlar naa??n iki yan?ndan ge?ip hep bir a??zdan
besmele
?ektiler ve cesedi yeni tabuta yerle?tirdiler. Bu tabut da 15
y?l
i?inde yatt??? b?y?k g?l a?ac? tabutun i?ine konuldu. ?zeri
bayrakla
?rt?ld?kten sonra kapa?? kapat?ld?.
Ve 10 Kas?m sabah?, Ata'n?n naa?? 15 y?l ?nce onu
Dolmabah?e'den Ankara'ya ta??yan top arabas?na yerle?tirilip son
dura??
olacak An?tkabir'e ta??nd?. Art?k ebediyen orada kalacakt?...
Atat?rk'?n tabutu, Menderes'in huzurunda a??lm??t?
Ata'n?n 15 y?l Etnografya M?zesi'nde bekletilen naa??,12
askerin
omuzlar? ?zerinde oradan al?nm?? ve 136 aste?menin ?ekti?i bir
top
arabas? ve matem mar?? e?li?inde An?tkabir'e ta??nm??t?.Radyodan
naklen
yay?mlanan o g?rkemli t?ren, en az 15 y?l ?nceki kadar
h?z?nl?d?r.Ancak
o t?renden hemen ?nce ya?ananlar, tarih?ilerin pek ilgisini
?ekmemi?tir. Bilindi?i gibi, An?tkabir yap?lana dek, Atat?rk'?n
naa??n?n korunabilmesi i?in "tahnit" denilen bir i?lem
yap?lm??t?.
G?lhane Patolojik Anatomi profes?r? Dr. L?tfi Aksu taraf?ndan
ger?ekle?tirilen bu i?lem s?ras?nda naa?a, ??r?ngayla ?zel bir
form?l
enjekte edilmi? ve ?zerine form?llerin yap??t?r?ld??? iki k???k
ila?
?i?esi, Ata'n?n koltuk altlar?na yerle?tirilmi?ti. Bu i?lem
sayesinde
Ata'n?n naa?? da -diyelim bug?n Lenin'in mozolesinde oldu?u gibi
-
?ld??? g?nk? haliyle korunabilirdi. Ancak ?slam dini, ?l?n?n
defnini
?art ko?tu?undan,ge?ici tahnitin bozulmas? ?artt?.
Nakilden ?nce, bu i?lem i?in bir komite kuruldu. O
komite,t?renden bir g?n ?nce, Ba?bakan Adnan Menderes'in
huzurunda
Atat?rk'?n tabutunun a??lmas?n? kararla?t?rd?.Tabut a??l?nca
tahnit
bozulacak ve ceset ??r?meye ba?layacakt?.Bir ba?ka deyi?le
Atat?rk'?n
(mumyalanm?? gibi) korunmu? naa??n? son g?renler, o t?rene
kat?lanlar
olacakt?. Atat?rk'le ilgili belgesel ?al??malar? s?ras?nda o
t?rene
kat?lanlar?n bir k?sm?yla konu?mu?tuk.Bu yaz?da yer alan
bilgilerin bir
k?sm? o tan?kl?klara, ?nemli bir b?l?m? ise de?erli Atat?rk
ara?t?rmac?s? Prof. Dr. Utkan Kocat?rk'?n, Prof.Dr. Kamile ?evki
Mutlu
ile yapt??? sohbetten aktard?klar?na dayan?yor.
Ata'n?n yar?m as?r ?nceki son yolculu?u, san?r?m bu
ayr?nt?larla
daha da ilgin? bir boyut kazan?yor.
Atat?rk'? son g?renler anlat?yor:
'Y?z?nde iki g?nl?k sakal vard?'
Osman Ersoy ve Halide ?ntepe, 10 Kas?m 1953'te
Etnografya
M?zesi'nde asistan olarak ?al???yorlard?. O y?zden 50 y?l ?nceki
o
t?reni ve tabutun i?indeki Atat?rk'? son kez g?rme f?rsat?
buldular.
?zlenimlerini ??yle anlatt?lar:
• OSMAN ERSOY: "Sa?l???nda g?rmemi?tim Atat?rk'?... Korkun?
heyecanl?yd?m. Biz ?al??anlar, asistanlar, memurlar s?ra ile
katafalka
??kt?k. Olduk?a sararm?? ve k???lm?? bir ?ehre... 1 - 2 g?nl?k
sakal?
vard?. Ka?lar? fevkalade iyi ?ekilde fark ediliyordu."
' G?zleri aral?kt?'
• HAL?DE ?NTEPE: "Tabut kapanmadan en son gittim bakt?m.
Ba?? yana
do?ru e?ikti. Y?z? hi? bozulmam??t?. Az?c?k sakallar? ??km??t?.
Hani
insan hasret giderek ?l?rse, g?zleri aral?k kal?rm?? ya, ?yle
aral?kt?
g?zleri... Ama bir ?l? y?z? yoktu. Uyuyor gibiydi."
Nefeslerin tutuldu?u an...
Tarih: 10 Kas?m 1953. Mermer lahit s?k?lm??, betonlar k?r?lm??, tabutu kald?racak zincirli makaralar lahit salonunun tavan?na yerle?tirilmi?ti. Cumhurba?kan? Celal Bayar, Meclis Ba?kan? Refik Koraltan, Ba?bakan Adnan Menderes ve devletin en ?st d?zeyi, tabutun ?evresindeler...
K?z karde?inin g?zya?lar?
Atat?rk'?n k?zkarde?i Makbule Atadan, ba??n? tabuta day?yor ve dakikalarca ?yle kal?yordu. Belki ?ok uzaklarda, Selanik'te kalan g?nleri y?d ediyor; belki de a?abeyinin ruhuna dualar g?nderiyordu.
Tabut ortaya ??k?yor
Lahtin ?zeri tamamen a??lm??, Atat?rk'?n cenazesini 15 y?ldan beri muhafaza eden kur?un tabut ortaya ??km??t?
Dinler, An?tkabir yolunda...
T?rkiye'deki b?t?n dini cemaatlerin temsilcileri cenaze arabas?n? takip ediyorlar. Ermeni, Yahudi, Katolik ve Rum temsilcilerle beraber zaman?n Diyanet ??leri Ba?kan? kortejle y?r?yor.
Atat?rk'?n tabutu birazdan salona ??kart?lm?? olacak.
Cumhurba?kan? Cel?l Bayar, Meclis Ba?kan? Refik Koraltan, Ba?bakan Adnan Menderes ve devletin en ?st d?zeyi tabutun ?evresindeler...
Tabut salonun zeminine yerle?tiriliyor.
Adnan Menderes birazdan 'Han?mefendi, buyurunuz' diyecek ve Atat?rk'?n k?zkarde?i Makbule Atadan'? tabutun yan?na g?t?recek...
Mermer l?hid s?k?l?yor.
Sonra betonlar k?r?l?yor ve tabutu kald?racak olan makaralar l?hit salonunun tavan?na yerle?tiriliyor.
Makbule Han?m h??k?r?klar i?inde takip ediyor.
Etnografya M?zesi'nden An?tkabir'e do?ru yol alan korteji, Makbule Han?m h??k?r?klar i?inde takip ediyor.
Son sayg? duru?u
?niversite gen?li?i, Atat?rk'?n Etnografya M?zesi'nde son sayg? duru?unu yap?yor.
sende saol yorumda bulundugun icin