İLK 4 HAFTA

Çoğu insan için şaşırtıcı olmakla birlikte gebeliğin başlangıcı olarak, gebe kalınan ilişkinin olduğu gün değil, bundan yaklaşık 14 gün öncesi yani son adet kanamasının ilk günü (SAT) kabul edilir. Bu durumda kanamanızın başladığı bugün istatistiksel anlamda gebeliğiniz başlamıştır. Bu şekilde hesaplandığında insanlarda gebelik 280 gün yani 40 hafta sürer. Ay hesabı yapmak karışıklığa neden olabileceğinden siz de gebeliğinizi takip ederken hafta olarak ifade etmeyi öğrenmeli ve ay hesabını bırakmalısınız.

28 günde bir adet gören kadın için yumurtlama zamanı kanamanın başlangıcından itibaren 14. gün civarındadır. Bu günler zararlı alışkanlıklardan vazgeçmek, risk onlemek icin en uygun dönemdir. Örneğin sigara içmeye son verilmeli, alkol ve ilaç alımı kısıtlanmalıdır. Uygun ve sağlıklı beslenme alışkanlığı elde edilmeye çalışılmalıdır. Bu alışkanlıklar rahat bir gebelik süreci için de önemlidir. Bol miktarda taze meyve ve sebze tüketmek, yapay maddeler içeren besinlerden uzak durmak ve olabildiğince fazla su içmek faydalıdır.Daha önceden başlanmadı ise bu zaman içinde folik asit alımına başlanabilir. Folik asit sayesinde nöral tüp defekterinin yaklaşık %50'lik bir kısmı önlenebilmektedir. Eğer mümkünse egzersiz yapmak yine oldukça yarar sağlar. Bu gebelik öncesi dönemde pozitif düşünmek ve mümkün olduğunca dinlenerek stresden uzak durmak dünyaya getirmeye çalıştığınız bebeğiniz için oldukça iyi bir başlangıç olacaktır.

İlk haftada vücudunuzda oluşan değişiklikler şöyle sıralanabilir.Yaklaşık 2-3 ay önce yumurtalıkta gelişmeye başlayan bir grup yumurta hücresinden, hızlı gelişme gösteren yaklaşık 20 yumurta, etraflarında sıvı dolu bir kesecikle büyüyerek, kendi aralarında bir yarışla döllenme şansı olan en büyük yumurta haline gelmeye çalışırlar. Beyinden tetiklenen bir mekanizma ile en büyük kist çatlar ve yumurta karın boşluğuna atılır. İki adet kanamasının yaklaşık ortasına denk gelen bu dönem (adetin ilk gününden itibaren 10-18 .ci günler) kadının gebe kalma şansının en yüksek olduğu dönemdir.Bu dönemde gebelik planlamış bir çift gün aşırı veya her gün ilişki olacak şekilde kendilerine zaman ayırmalıdırlar. Bir adet döneminde gebelik elde etme şansı yaklaşık %20 olduğundan gebelik elde edemeyen çiftlerin,morallerini bozmadan benzer bir cinsel ilişki rejimini sürdürmeleri gerekir.
Karın boşluğuna atıldıktan sonra tüpler tarafından yakalanan yumurta yaklaşık 12-24 saat süreyle döllenmeyi bekler .Döllenme olursa (iki hücrenin birleşmesi ile tek bir hücre oluşup çoğalmaya başlar) gebeliğin ilk aşamasına geçilir. Eğer döllenme olmazsa yumurta ölür ve bunu takiben bir sonraki adet kanaması oluşur.

]


RESİMLER SIRASIYLA 1) ZİGOT 2)EMBRİYO(22-24 SAAT) 3)EMBRİYO(3.GÜN) 4)BLASTOKİST


72 SAATLİK EMBRİYO

3 HAFTALIK EMBRİYONUN GERCEK GÖRÜNÜMÜ


4 HAFTALIK EMBRİYONUN KALBİ


4 HAFTALIK EMBRİYO

5. HAFTA




Döllenmeden sonraki 16. günde gelişim iyice hızlanır. Beklenen adet gecikmiştir.Hala çok büyük değişiklikler yoktur.Sabah yorgunluğu, bulantı ( ve bazen kusma) , aşerme (iştah değişiklikleri), meme uçlarının koyulaşmaya başlaması ve memede gerginlik,sık idrara çıkma gibi bazı erken gebelik bulguları yavaş yavaş ortaya çıkmaya baslar.Ancak annede hiçbir değişiklik olmadan gebelik devam edebilir.Buna karşılık erken dönemde bile tedavi gerektiren bulantı ve kusmalar görülebilmektedir.

Göğüslerin dolgunlaşarak daha hassas hale gelmesi, meme ucundaki koyu renkli halkanın (areola) genişlemesi ve renginin daha da koyulaşması, areola üzerindeki bezlerin dışarı doğru yönelerek süt yapımına hazırlanmaları, meme üzerindeki mavi renkli ince toplardamarların belirginleşmesi ve sümüksü vajinal

akıntı vücutta gözlemlenen diğer değişikliklerdendir.

İlk trimestri sırasında, vajinal kanama ya da lekelenme ile karşılaşıldığında mutlaka doktora danışılması gereklidir. Görülen kanama ciddi olmayabilir, ancak düşük ve dış gebelik olasılıkları açısından mutlaka değerlendirilmeleri gereklidir. Kanama yerine kramp veya karın ağrısından şikayet ediliyorsa da mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Embrio hızla gelişmektedir.Yaklaşık 1,25 mm boyundadır.Kalp,beyin,omurilik,kaslar ve kemikler gelişmeye baslamıştır. Çocuğıu besleyecek olan çocuk esi ( plesenta,etene) ve çocuğu ilik ve güvenli bir ortamda koruyup, içinde hareket etmesini sağlayacak olan gebelik kesesi (su kesesi,amniotik kese) gelişmeye devam etmektedir.İyi bir vaginal ultrasonografi ile gebelik kesesi görüntülenebilir

BOY: 5 mm KİLO: 0,4 gr



6. HAFTA



Belki de hala daha gebe olduğunuzu size fark ettirecek şikayetleriniz yok. Gebelik öncesi yaşantınız ile hiçbir fark göremiyorsunuz.Eskiden sizi cezbeden yemek kokuları artık size tiksinti veriyor ya da eşinizin o çok sevdiğiniz parfümünün birden bire aslında hiç de güzel olmadığını fark ettiniz. İş arkadaşınızın sigarası hiç sizi bu kadar rahatsız etmemişti. Aslında tüm bu kokular yine eskisi gibi. Değişen sizsiniz. Gebelik hormonlarının beyninizdeki bulantı merkezini uyarması neticesinde olan bu durum emesis gravidarum olarak adlandırılır.

Artık jinekolojik muayene ile rahim ve vajendeki değişmeler belirlenebilir. Gebelik bulantı veya kusmaları yoksa, yavaş yavaş kilo almaya başlar.Ancak almak bir yana iştah değişikliklerine bağlı olarak bir miktar kilo kaybı da olsa bunun bebek üzerinde genellikle olumsuz bir etkisi yoktur.Yapılan çalışmalar ilk 3 ayda (14 hafta ) gebelerin ortalama 1 kilo aldıkları belirlenmiştir. Ancak bulantı ve kusmalar (toksik guatr ,molar -üzüm- gebelik, çoğul gebelik vb ) bazı hastalıklarda daha sık görüldüğünden bu yakınmalar doktora danışılarak önlem alınmalıdır.

Döllenmeden sonra 21-23 günlerde embryonun boyu 1.5-3 cm kadar olmuştur. Bu dönemde çok hızlı bir büyüme ve değişim söz konusudur. Somitlerin sayısı 4-12 çift kadardır. Göz ve kulak taslakları meydana gelmiştir. Nöral tüp yavaş yavaş kapanmaya başlar. Nöral taç adı verilen kısım ise kafatası ve kafayı oluşturmaya başlar.Oluşan 2 endokardial tüp birleşir ve S şeklinde tek bir tüp meydana getiriler. Bu asimetrik oluşum ilkel kalptir ve bu dönemde kasılmaya başlar. Yani embryonun kalbi atmaya başlamıştır. Ancak damarlar tam anlamı ile gelişmediğinden tam bir dolaşım olmaz.

Bu dönem bebeğin organ gelişimi için kritik olduğundan alkol, sigara gibi bebeğe zararlı olabilecek maddelerden uzak durulmalıdır. Pek çok anne adayı bu dönemde gebe olduğunu sevdikleri ve dostları ile paylaşmak ister ve aileye yeni bir bireyin katılacağı müjdesi bu haftada verilir. Bazı anne adayları ise mutlu haberi paylaşmak için düşük riski olan dönemin geçmesini ve gebeliğin normal seyrettiğinden emin olmayı beklerler. Her iki davranış şekli de normaldir.
Bebeğinizin gözleri, kalbi, karaciğeri belirmeye başlamış, Kalp çalışmaya başlar. Kol ve bacakları oluşturacak tomurcuklar belirir.

BOY: 8 mm KİLO: 0,4 gr

5. HAFTA




Döllenmeden sonraki 16. günde gelişim iyice hızlanır. Beklenen adet gecikmiştir.Hala çok büyük değişiklikler yoktur.Sabah yorgunluğu, bulantı ( ve bazen kusma) , aşerme (iştah değişiklikleri), meme uçlarının koyulaşmaya başlaması ve memede gerginlik,sık idrara çıkma gibi bazı erken gebelik bulguları yavaş yavaş ortaya çıkmaya baslar.Ancak annede hiçbir değişiklik olmadan gebelik devam edebilir.Buna karşılık erken dönemde bile tedavi gerektiren bulantı ve kusmalar görülebilmektedir.

Göğüslerin dolgunlaşarak daha hassas hale gelmesi, meme ucundaki koyu renkli halkanın (areola) genişlemesi ve renginin daha da koyulaşması, areola üzerindeki bezlerin dışarı doğru yönelerek süt yapımına hazırlanmaları, meme üzerindeki mavi renkli ince toplardamarların belirginleşmesi ve sümüksü vajinal

akıntı vücutta gözlemlenen diğer değişikliklerdendir.

İlk trimestri sırasında, vajinal kanama ya da lekelenme ile karşılaşıldığında mutlaka doktora danışılması gereklidir. Görülen kanama ciddi olmayabilir, ancak düşük ve dış gebelik olasılıkları açısından mutlaka değerlendirilmeleri gereklidir. Kanama yerine kramp veya karın ağrısından şikayet ediliyorsa da mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Embrio hızla gelişmektedir.Yaklaşık 1,25 mm boyundadır.Kalp,beyin,omurilik,kaslar ve kemikler gelişmeye baslamıştır. Çocuğıu besleyecek olan çocuk esi ( plesenta,etene) ve çocuğu ilik ve güvenli bir ortamda koruyup, içinde hareket etmesini sağlayacak olan gebelik kesesi (su kesesi,amniotik kese) gelişmeye devam etmektedir.İyi bir vaginal ultrasonografi ile gebelik kesesi görüntülenebilir

BOY: 5 mm KİLO: 0,4 gr



6. HAFTA



Belki de hala daha gebe olduğunuzu size fark ettirecek şikayetleriniz yok. Gebelik öncesi yaşantınız ile hiçbir fark göremiyorsunuz.Eskiden sizi cezbeden yemek kokuları artık size tiksinti veriyor ya da eşinizin o çok sevdiğiniz parfümünün birden bire aslında hiç de güzel olmadığını fark ettiniz. İş arkadaşınızın sigarası hiç sizi bu kadar rahatsız etmemişti. Aslında tüm bu kokular yine eskisi gibi. Değişen sizsiniz. Gebelik hormonlarının beyninizdeki bulantı merkezini uyarması neticesinde olan bu durum emesis gravidarum olarak adlandırılır.

Artık jinekolojik muayene ile rahim ve vajendeki değişmeler belirlenebilir. Gebelik bulantı veya kusmaları yoksa, yavaş yavaş kilo almaya başlar.Ancak almak bir yana iştah değişikliklerine bağlı olarak bir miktar kilo kaybı da olsa bunun bebek üzerinde genellikle olumsuz bir etkisi yoktur.Yapılan çalışmalar ilk 3 ayda (14 hafta ) gebelerin ortalama 1 kilo aldıkları belirlenmiştir. Ancak bulantı ve kusmalar (toksik guatr ,molar -üzüm- gebelik, çoğul gebelik vb ) bazı hastalıklarda daha sık görüldüğünden bu yakınmalar doktora danışılarak önlem alınmalıdır.

Döllenmeden sonra 21-23 günlerde embryonun boyu 1.5-3 cm kadar olmuştur. Bu dönemde çok hızlı bir büyüme ve değişim söz konusudur. Somitlerin sayısı 4-12 çift kadardır. Göz ve kulak taslakları meydana gelmiştir. Nöral tüp yavaş yavaş kapanmaya başlar. Nöral taç adı verilen kısım ise kafatası ve kafayı oluşturmaya başlar.Oluşan 2 endokardial tüp birleşir ve S şeklinde tek bir tüp meydana getiriler. Bu asimetrik oluşum ilkel kalptir ve bu dönemde kasılmaya başlar. Yani embryonun kalbi atmaya başlamıştır. Ancak damarlar tam anlamı ile gelişmediğinden tam bir dolaşım olmaz.

Bu dönem bebeğin organ gelişimi için kritik olduğundan alkol, sigara gibi bebeğe zararlı olabilecek maddelerden uzak durulmalıdır. Pek çok anne adayı bu dönemde gebe olduğunu sevdikleri ve dostları ile paylaşmak ister ve aileye yeni bir bireyin katılacağı müjdesi bu haftada verilir. Bazı anne adayları ise mutlu haberi paylaşmak için düşük riski olan dönemin geçmesini ve gebeliğin normal seyrettiğinden emin olmayı beklerler. Her iki davranış şekli de normaldir.
Bebeğinizin gözleri, kalbi, karaciğeri belirmeye başlamış, Kalp çalışmaya başlar. Kol ve bacakları oluşturacak tomurcuklar belirir.

BOY: 8 mm KİLO: 0,4 gr

7. HAFTA



Artık anne de vücudunda değişiklikler hissetmektedir.Sabah yorgunluğu ve aşerme gibi erken gebelik bulguları belirginleşmiştir.Memelerde dolgunluk ve gerginlik olur.
7. haftada embriyonun kafası vücuduna göre oldukça büyük bir şekil almaya başlayacaktır. Bu dönemde kollar, bacaklar, kaburga kemikleri, kulaklar ve omurga giderek sertleşir. Çene şekillenmeye başlar, hatta yutkunabilir. Kendi idrar kesesinden idrarını yapabilir. Cinsel organı oluşmaya başlar.
Bu haftanın sonunda bebek 11-13 mm Ağırlık: 1 gr kadardır.Kalp , akciğer , gözler ,burun delikleri , barsaklar ve appendiks gelişmiştir. Kapanan beyin omurilik kanalı içerisinde beyin ve omurilik gelişmektedir.
Boyu 10 milimetredir.

BOY: 1,3 cm KİLO: 0,8 gr





8.HAFTA



Rahim gebelikten önce annenin yumruğu kadar iken, şimdi bir portakal büyüklüğüne ulaşmıştır. Kasıkta , karnin alt kısımlarında gerilmekte ve büyümekte olan rahmin zaman zaman kasılması sonucu kramp tarzında ağrılar olabilir.Ağrılar gittikçe şıklaşır ve kanama da olursa derhal doktorunuza başvurmalısınız.



Bebeğiniz süratle büyümeye devam etmektedir.Özellikle beyin ve kafa hızla büyümeye devam eder.Göz kapakları kıvrım şeklinde ayırt edilebilir. Alt çene belirginleşmeye başlar.Omurilik gelişimini sürdürür.Üst damak farklılaşır. Burnun ucu oluşur. Dişetlerinin altında dişler gelişimini başlatır.Yemek borusu farklılaşır ve nefes borusundan ayrılır.Kalp içinde kapakçıklar fark edilmeye başlar.Kalbin 4 odacığı ayırt edilebilir. Akciğerler yemek borusunun iki yanında yer alırlar. Böbrek oluşmaya başlar.

Belli başlı bütün iç organlar oluşmuştur. Kol ve bacaklar uzamıştır,ancak el ve ayak parmakları henüz birbirinden ayrılmamıştır. Henüz hissetmeseniz de bebek hareketlenmiştir.

BOY: 1.6 cm KİLO: Yalnızca 1 gr

9. HAFTA



Rahim hızla büyümekte ve anne karnının büyüdüğünü hissetmektedir.Ancak hala gebelik dışarıdan bakmakla anlaşılamaz.Hazımsızlık, gaz ve mide yanması olabilir. Ağlama , sıkıntı, gibi adet öncesi gerginlik ve duygusal değişiklikler olabilir.



Baş-popo uzunluğu yaklaşık 2 ila 3 cm, kabaca iri bir zeytin büyüklüğündedir.Ağız açma,kapama hareketlerini yapar. Parmak uçları biraz daha şişkince ortaya çıkmış,baş biraz daha dik,ense oluşmuştur.Bebeğin kol-bacak ve vücut hareketleri ultrason altında görülebilir.Ancak anne bunu hissedemez.Cinsiyeti görebilmek mümkün değildir.



BOY: 2.3cm KİLO: 2 gr


10. HAFTA



Hala gebelik dışarıdan bakmakla belli değildir.Ancak anne yavaş yavaş daha gevşek ve bol giysiler giymeye başlar. Artık sonuna yaklaşmakla birlikte duygusal değişiklikler ve aşerme devam etmektedir.
Dudakların gelişimi tamamlanır. Gözler kapalıdır.Gonadlar gelişir ve testis yada over olarak farklılaşır. Kalp gelişimini büyük ölçüde tamamlar. Gövdenin dışında gelişmiş olan barsaklar karın boşluğu içine doğru iyice hareket ederler.Diz ve ayak belirginleşir. Ayak parmakları ve tırnakları belli olur. Kaslar güç kazanmaya başlar.Kız bebeklerde klitoris erkek bebeklerde ise penis gelişir.Hemen hemen bütün eklemler ve kasların oluşumu tamamlandığı için bebek artık su kesesi içinde hareket etmeye başlar, ancak bu hareketler sizin hissetmeniz için yeterli değildir.

Böbrekleri idrar üretir,kol ve bacak hareketleri başlar

BOY: 3.1cm KİLO: 4 gr




10 haftalık bir fetusun ayakları





11. HAFTA



Annede, rahim karın alt kısmında ele gelebilir.Diş etleri,tırnaklar ve ciltte değişiklikler olabilir.

Gebeliğin en kritik dönemi artık sona erdi. Bu haftada beyin hızla büyümesini sürdürmektedir ve fetus'un boyunun yarısını kafa oluşturmaktadır. Fetus'un gözleri kapalıdır ve bu göz kapaklarının altında iris tabakası olgunlaşmasına devem etmektedir. Böbreklerde idrar üretimi başladığından içinde yüzdüğü amniyon sıvısının da miktarı artmaya başlar ve bu haftada yaklaşık 50 ml olur. Bebek tekmeler atmasına rağmen anne henüz hissetmez.
Başı ile gövdesi hemen hemen aynı boyuttadır.Organ gelişimi büyük ölçüde tamamlanmıştır.Kemik oluşumu bu haftadan itibaren başlamaktadır.

Erken yapılan zeka testi olan 11-14 hafta taraması bu haftadan sonra yapılabilir.

BOY: 4.1 cm KİLO: 7 gr





12. HAFTA



Aşerme,bulantı-kusma ve sabah yorgunluğu azalmaya başlar.Bu zamana kadar yaklaşık 1-1,5 kg almış olabilirsiniz.

Bebeğin yüzü insan görünümündedir, ağız içinde ise üst damak birleşmeye başlamıştır. Yüz derisi içinde kıl kökleri belirmeye başlar. Fetusun gırtlağında ses telleri oluşumunu tamamlar ve teorik olarak fetus ses çıkartabilir.Ellerde ve ayaklarda tırnaklar uzamaya başlar. Parmağını emebilir.Bu haftada bebeğin minicik kalbi günde 30 lt (1.5 kova dolusu kadar) kan pompalar.

Bütün iç organları çalışır durumdadır. Çişini yapabilir. Tırnaklar gelişir. Bu haftadan sonra bebeğinizin ilaçlardan ve zararlı etkenlerden zarar görme olasılığı azalır. Cinsel organları cinsiyetini ortaya koyacak kadar gelişmiştir.Ancak ultrasonda bu ayrımı yapmak mümkün olabilir,ancak yanılma payı yüksektir.11-14 tarama testini yaptırmayı unutmayın.

BOY: 5.4 cm KİLO: 14 gr

13.HAFTA



Gebeliğin erken bulguları ve yarattığı şikayetler hemen hemen hiç kalmamıştır.Bu dönemde çok fazla yorulmamak ve mümkün olduğunca dinlenmek gerekir.Rahim büyüdükçe gerilir ve etrafını çevreleyen ve kendisini yerinde tutan zarları da gerer. Bu hafif bir kasık ağrısı şeklinde algılanabilir.Şimdiye kadar bulantı-kusma ,sabah yorgunluğu gibi nedenlerle kilo alamamışsanız artık kendinizi daha iyi hissetmeye ve kilo almaya başlayacaksınız.

Göbek kordonu plasentadan fetusa gerekli maddeleri taşırken, fetustaki artık maddeleri de annenin dolaşım sistemine aktarır.

Baş-popo uzunluğu 6,5 - 8 cm, ağırlığı 70 gr kadardır.Baş vücuttan büyük veya vücut kadardır.Gözler birbirine daha yakın,görünüm gittikçe daha çok insana benzemektedir.Barsaklar karin içerisindeki normal yerlerine geçer.El ve ayak parmakları tamamen oluşmuş, eklemler çalışmaktadır.Dış cinsel organlar artık görünür hale gelmiştir.

BOY: 7.4 cm KİLO: 23 gr




14. HAFTA



Artık hamile olduğunuz yavaş yavaş anlaşılmaya başlandı. Belinizde hafif ağrı,kabızlık,tansiyonunuzda hafif düşmeler olabilir. Bulantılar geçmiştir ama yine progesteronun gevşetici etkisi ile mide içeriği yemek borunuza kaçar ve yanma olabilir. Bulantılar geçtiği için beslenmeniz düzelir, enerjiniz artar. Pek çok kadın gebeliğin bu döneminde kaybettiği cinsel dürtülerine yeniden kavuşur. Bu hoş bir durumdur. Unutmayın herhangi bir komplikasyon yok ise gebelikte cinsel ilişki yasak değildir.

Doğumun daha kısa sürmesi ve daha az ağrı çekmek için bazı egzersiz programlarına katılabilirsiniz.Rahmin hızla büyümesi nedeni ile karın kaslarında gevşeme ciltte (kalça, karın, bacak ve göğüslerde) çatlaklar (stria gravidarum) görülebilir. Gebelikte ortaya çıkan cilt çatlaklarının temelinde cilt altındaki bağ dokusunun içerik ve düzenlenmesindeki kişisel farklılıklar yatar.Çünkü her gebede çatlak olmamaktadır.

Kulaklar başın arkasından daha öne ve yanlara doğru gelir.Ense daha da uzar ve çene belirginleşir.Artık bebeğin bir parmak izi vardır.Dışarıdan yapılan uyarılara (rahime ultrason probu ile basınç yapıldığında) kıvrılıp doğrularak yer değiştirir. Bebeğiniz artık yutkunmakta ve çişini yapmaktadır.

BOY: 8.7 cm KİLO: 43 gr




15.HAFTA



Rahminiz göbeğinizin 7,5-10 cm altında hissedilebilir.Amnios suyu artmış ve 250 cc kadar olmuştur.Yavaş yavaş dışarıdan da gebe olduğunuz anlaşılmaktadır.Artmış kan hacminiz ve toplar damarlarınızdaki göllenme nedeniyle burun kanamaları görülebilir.Ciltte toplar damarlar belirginleşir.Bacaklardaki toplardamarlar şişer ve varis oluşur.

Yatarken sol yan tarafınıza ( çok rahatsız olursanız sağ yan da olabilir) yatmaya çalışın. Çünkü sırt üstü yatarken bebeğe giden kan akımında azalmalar olabilir.Böyle bir yatış pozisyonu sizi rahatsız ederse sırt ve bacak arasına yastıklar koyabilirsiniz. Eğer varis ve hemoroid (basur) vb. gibi sorunlar yaşıyorsanız dinlenirken (yatarak) bacaklarınızı kalbiniz düzeyine kadar yükseltiniz. Gerekirse destekleyici varis çoraplar giyilebilir.
Memelerden halk arasında ağız da denilen ve klostrum adı verilen sıvı gelebilir. Bu normal bir durumdur.

Bebeğiniz amniyotik sıvıdan içmeye başlamıştır. Ancak bu konuda deneyimli olmadığından, sık sık hıçkırır. Gelişmekte olan bebeğin kafası üzerinde lanugo adı verilen ince ve ipeksi tüyler belirmeye başlar. Bu ilkel saçlar doğumda kaybolurlar.bebeğinizin parmağını emmeye başlamasıdır.
Bu dönemde bebeğin cildi oldukça incedir ve deri altında damarlar görülebilir.

BOY: BOY: 10.1 cm KİLO: 70 gr

16.HAFTA



Bebeğiniz büyüdükçe sizin rahminizde büyüyecek rahminiz simdi 250 gram kadardır ve rahim göbeğin 7,5-10 cm altında hissedilebilir.Amnion suyu artmaktadır ve 250 cc kadar olmuştur.Bu haftadan sonra , birden çok gebelik yaşamışsanız daha erken olmak üzere , halk arasında "canlanma" denilen barsakta gaz veya karında kas seğirmesi gibi çocuk hareketlerini hissedebilirsiniz.


Yandaki resimde 3 boyutlu ultrasonla çekilmiş 16 haftalık bir bebeğin görüntüsünü görmektesiniz.


Bebeğin hareketlerini hissetmiyorsanız , üzülmeyiniz zira fetal hareketler kadından kadına değişen zamanlarda 16-20.haftalarda hissedilir ve bir bebek diğerinden daha fazla aktif olabilir ve daha fazla hareket yapabilir.Ayrıca bebeğin boyu ve sayıları ne kadar fazla ise o kadar çok hissedersiniz.

Bazı durumlarda 12-14. haftalarda da cinsiyet görülebilir, yada gebeliğin son dönemlerine kadar hiç görülemeyebilir fakat bu çok nadir bir durumdur. Bu haftalarda bebeğin cinsiyetinin saptanması asıl olarak incelemeyi yapan hekimin tecrübesine bağlıdır.Yine bu haftada down sendromu açısından son derece önemli olan üçlü tarama testi yapılabilir. Bu test için ideal zaman aralığı 16-20. haftalardır. Down sendromu hakkında bilgi almak için tıklayın.

Tecrübeli anne adayları bebeğin ilk hareketini bu haftada hissedebilirler. Ancak hareketin hissedilmemesi anormal bir durum olduğu anlamına gelmez. İlk gebeliğini yaşayanlarda bu 20 hafta civarında gerçekleşir.

Tırnaklar tam olarak oluşmuştur.Başta ince kıllar ve tüyler (lanugo) daha da belirginleşmiştir. Sinir sistemi gelişimi büyük ölçüde tamamlanmıştır. Sinir uyarıları ve bunlara kasların yanıtı sonucu artarda ince el ,kol,bacak ,vücut hareketleri görülür.Özel bir stetoskopla çocuk kalp sesleri duyulabilir.

Kaş ve kirpikleri oluşur. Ultrason ile cinsiyet tayini yapılabilir. Bebeğin bacakları artık kollarından daha uzundur.

BOY: 11.6 cm KİLO: 100 gr

17. HAFTA



İştahınız gittikçe düzelmektedir. Düşük korkusu oldukça azalmış , doğum ise bir hayli uzaktadır. Yükünüz henüz ağır değildir,hareketleriniz çok kısıtlanmamıştır.Yavaş yavaş hareketlerini dinleyerek çocuğunuzla kabaca bir iletişim kurabilirsiniz. Gebelik büyüdükçe elini karnınıza koyarak çocuk hareketlerini eşiniz de hissedebilir.

Eklemlerde gevşeme artarak devam etmektedir. Yataktan önce oturup sonra el ve kollarınızın yardımıyla ayağa kalkınız. Dengesiz ve ağır yükler taşımayınız. Yerden bir şey alırken belden eğilmeden diz çökerek alınız. Raflardan iki elinizle ulaşamadığınız yüksekliklerdeki eşyalara uzanmaya (özellikle tek elle) çalışmayınız.


Bebeğin cilt altı yağ depoları bu gebelik haftasından itibaren hızla artmaya başlar. Bebek ve plasenta bu haftada yaklaşık aynı boyutlardadır. Bebeğin emme, yutma ve göz kırpma refleksleri de bu gebelik haftalarında ortaya çıkar. Bebeğin kemiklerinde kalsiyum depolama işlemi hızlanır. Parmağını emebilir.Bu haftada bebeğin minicik kalbi günde 30 lt (1.5 kova dolusu kadar) kan pompalar.

BOY: 13 cm KİLO: 140 gr

18.HAFTA



Bebeğin büyümesine paralel olarak anne adayı da kilo almaya başlar. Bu haftalara kadar 2-4 kilo almak oldukça normaldir. Kalbiniz gebelik öncesine göre %30-50 daha fazla çalışmaktadır.

Bu haftada bebek el ve ayak parmaklarını sık sık açıp kapar. Barsaklarda mekonyum adı verilen ilk dışkı bu gebelik haftasından itibaren oluşmaya başlar. Erkek bebeklerde prostat gelişimi bu hafta başlar ve tamamlanır. Bu hafta sonunda boy 20 cm, ağırlığı 210 gr’dır.Bu hafta ile 22 .hafta arasında yapılacak ayrıntılı bir ultrason muayenesi ile normal gelişme , gebelik yaşı , bebeğin cinsiyeti ile ilgili oldukça güvenilir bilgiler elde edilebilir.

BOY: 14.2 cm KİLO: 190 gr

19.HAFTA



Bu dönemde büyüyen rahmin kasılmasına bağlı olarak hafif ağrılar olabilir. Kabızlık , bacaklarda kramp, eklemlerde sislik, sırt ağrıları olabilir.Gebelik hormonlarının etkisi ile yüz,omuz ve kollarda küçük damar uçlarındaki genişlemelere bağlı olarak kırmızılıklar (spider nevi ) görülebilir.

Bu haftadan itibaren bebeğin cildini sürekli olarak maruz kaldığı sıvı ortamdan koruma amaçlı vernix caseosa adı verilen madde üretilmeye başlanır. Bu madde beyaz renkli, krem kıvamında ve bebeğin cildini kaplayarak korur. Cilt transparan altında damarlar görünür haldedir.Saçları oluşur.

BOY: 16.4 cm KİLO: 300 gr


20.HAFTA



Nihayet yolu yarıladınız. Rahim üst siniri göbeğiniz hizasındadır. Tiroid bezinin çok çalışması nedeniyle normalden daha fazla terliyor olabilirsiniz. Beliniz artık kalça ve omuzlarınızdan daha kalındır.


Bebeğin tırnak, saç ve kirpik oluşumu tamamlanmıştır, bu dönemde yapılacak bir ultrasonografik incelemede organları rahatlıkla seçilebilir. Vücudunun büyük bir kısmı lanuga olarak adlandırılan yumuşak ve tüylü bir tabaka ile kaplıdır.

Bu haftada doğumdan sonra 5 yaşına kadar devam edecek olan hızlı beyin olgunlaşması başlar. Bebeğin koku, tat, işitme, görme ve dokunma duyuları iyice aktif olmaya başlar.

Bebek anne karnında uyku ve uyanıklık dönemlerine girer.Rahim yüksekliği göbek hizasındadır. Anne, bebek hareketlerini hissetmeye başlar.

BOY: 25.5 cm KİLO: 300 gr

21.HAFTA

Daha önce başlamadıysanız bu haftadan itibaren demir desteğine başlamanızda fayda var. Diyet ile aldığınız demir gebelikte size yeterli gelmeyecektir. Bu nedenle mutlaka dışarıdan destek almalısınız.

Bu dönemde bebeğe yer kazandırabilmek amacıyla öne doğru ilerleyen pelvisten dolayı bel ve sırt ağrıları görülebilir. Masaj ve ağrıyan bölgelere sıcak uygulaması önerilmektedir.Rahim göbek hizasını geçmiştir. Artık çevrenizdekiler siz söylemeden gebe olduğunuzu kolaylıkla anlamaktadırlar. Şimdiye kadar yaklaşık 3,5 -5 kg almış olmalısınız. Artmış gebelik hormonları (özellikle progesteron) nedeniyle gevşeyen idrar yollarında idrar akim hızı yavaşladığından daha kolay iltihabı olaylar gelişir.

Yine bu dönemde, düzensiz kasılmalar hissedilebilir. Genelde dinlenme ile geçen bu kasılmalar, düzenli aralıklarla yaşanıyorsa veya dinlendikten sonraki bir saat içerisinde 4 defadan daha fazla görülüyorsa mutlaka doktora danışmak gereklidir.


Bebeğin kalp kası bu haftadan itibaren güçlenmeye ve daha güçlü bir şekilde kan pompalamaya başlar. Bebeğin bulunduğu ortamın oksijeni daha az olduğu için kan daha hızlı gezmelidir ve kalp kası daha fazla çalışmalıdır. Bu nedenle rahim içindeki bebeğin kalp atım sayısı 120-160 arasında değişir.


22.HAFTA



Kramplar daha sik görülmeye baslar. Bazen aşırı derecede rahatsız edici olabilir.Etkinliği tartışılmakla birlikte ,krampları önlemek için kalsiyum ve potasyumdan zengin yiyecekler alabilirsiniz.Yatmadan önce ilik bir bardak süt, muz ,greyfurt veya portakal faydalı olabilir.Kramp oluştuğunda sertleşen kasın tersi yönde(resiprok inhibizyon) bacaklarınızı germek krampın daha çabuk düzelmesini sağlayacaktır.Bebeğinizde bu gelişmeler olurken siz de artık dengenizi sağlamak da zaman zaman güçlük çektiğinizi fark edebilirsiniz. Karnınızın büyümesine bağlı olarak bel kavisiniz de içeri doğru genişlediğinden vücudunuzun denge merkezi yer değiştirmektedir. Bünye buna aynı hızda uyum sağlayamadığından dengenizi sağlamakta güçlük yaşayabilirsiniz.

Bebek bu dönemde gerçek bir insanın ufak bir modeli gibidir. Seslere hareketle yanıt verir ve güzel sesleri ayırt eder.Çocuğunuzla konuşabilir,hatta ona şarkılar söyleyebilirsiniz. Doğumdan sonra aynı seslerle bebeği daha kolay sakinleştirebilirsiniz.Göz kapakları oluşmuştur ve hareket ettirebilir. Beyinde gelişme bu haftadan itibaren biraz hızlanır. Bebek erkek ise testisler ilk gelişim yerleri olan karın içi bölgeden skrotuma inmeye başlar. Bu süreç 32 GH ‘ın sonuna doğru tamamlanır

boy 29 cm, ağırlık 470 gr

23.HAFTA



Gebeliğin başından bu yana yaklaşık 4,5 - 5,5 kilo almış olmalısınız. Sırt ağrıları daha da artmış olabilir. Bu ağrılar dengesiz bir şekilde karnın ön kısmında taşınan ağırlığın karşılanması için omurga ve etrafındaki kasların yüklerinin artmasına bağlıdır. Sırt ağrılarını gidermek için dengeli hareket etmek , uygun oturuş şekilleri , masaj ve sıcak uygulamaları faydalı olabilir.


Eşiniz elini karnınıza koyduğunda bebeğinizin hareketlerini çok rahat hissedebilir, hatta bu hareketler dışarıdan gözle bile fark edilebilir. Bunun nedeni bebeğin içinde bulunduğu amniyon sıvısının göreceli olarak fazla olmasıdır. Yani bebeğin hareket etmesi için çok geniş bir alan vardır. Bebeğiniz sanki içeride taklalar atarmışçasına özgürce hareket eder!


Bu haftada bebeğin vücudu giderek normale dönmektedir. Ancak baş vücuda göre hala nispeten biraz daha büyük orta kulak kemikleri de gelişimini tamamlar ve sesler bebeğin işitme merkezine iletilmeye başlanır.Yani bebeğinizin kulakları duymaya başlar.Vücut oranları ise daha çok yeni doğan bir bebeği andırmaktadır.Cilt hala kırışıktır,çünkü hızla kilo almaya devam edecektir.Lanugo kılları daha koyu bir renk alır.

Boy 31 cm, ağırlık 550 gr’dır.

24.HAFTA



Kilo artış hızınız haftada 350 -500 gr civarında olmalıdır. Hızla kilo alır ve vücudunuzda şişlikler oluşmaya başlarsa doktorunuza danışın.Tansiyon takibi ve idrarda albumin bakılarak gebelik zehirlenmesi (pre-eklampsi) açısından araştırma gerekebilir.Genellikle kokusuz, sarı-beyaz renkli , normal vajinal akıntı artmıştır.

Bu haftadan itibaren bebeğin algılarının önemli bir kısmı geliştiği ve bebeğin uyaranlara refleks değil, bilinçli cevap verdiği bilimsel veriler tarafından gösterilmiştir.Yani bebek artık öğrenmeye, bilgileri hafızasında depolamaya ve düşünerek mantıklı tepkiler vermeye başlamıştır.Oldukça buruşuk olan cildini verniks olarak adlandırılan bir madde kaplanır. Bebek parmağını emebilir, öksürebilir ve hatta hıçkırabilir.Artık bebek gözlerini açabilir. Doğduğu takdirde yaşam şansı yok denecek kadar azdır.

Boy:32 cm, Ağırlık:600 gr.







25.HAFTA



Karın içinde rahmin hızla büyümesine bağlı olarak mide yanmaları ve hazımsızlık daha da artmıştır. Çocuk hareketlerinin en iyi duyulduğu dönemdir.Az ve sık yemeye , dinlenirken ayaklarınızı yukarıda tutmaya dikkat ediniz. Büyüyen rahmin baskı yapması ve dolaşımın bozulması nedeni ile bacaklarda ve belde ağrılar olabilir. Bazı gebelerde ise el parmaklarında dahi ağrılar olabilir. Bu gibi durumlarda soğuk tatbiki oldukça yararlı olmaktadır.

24 - 28.haftalarda 50 gr glukoz (şeker ) yükleme testi yaptırmanız gerekmektedir.Bu test ile daha önce şeker hastalığı olmayan gebelerde bile sadece gebelikte ortaya çıkan ,anne ve bebeği olumsuz etkileyen (iri bebek , zor doğum vb) şeker hastalığı (gestasyonel diabet) açığa çıkarılmaya çalışılır.Aç veya tok karna (tercihen açlığı takiben açlık kan sekeri ölçüldükten sonra) 50 gr glukoz(seker) verildikten 1 saat sonraki kan sekeri ölçümü 140 mg /dl altında olmalıdır.

Bebeğin cildi artık şeffaf görünümünü kaybetmektedir.Vücuduna bol gelircesine cilt kıvrımlarla kaplıdır.Kalp atımları stetoskop ile veya bebeğin pozisyonu da uygunsa karna kulağını dayayan biri tarafından duyulabilir.


Boy: 33 cm. Ağırlık: 700 gr.








26. HAFTA



Bebeğin hızla büyümesi ve hareketlerinin daha fazla güçlü olması nedeniyle kaburgalarınızda ve karnınızda ağrılar olabilir.
Bu haftada bebeğin akciğer gelişimi hızlanır. Akciğerler çalışmaları için çok gerekli olan, surfaktan denilen maddeyi üretmeye başlar. Ayrıca bu haftadan itibaren el ve ayak izleri oluşmaya başlar.Beyin fonksiyonları normal bir yeni doğanınkine benzer. Beynin uyku ve uyanıklık dönemlerine ait özellikler ayırt edilebilir.

Boy yaklaşık34 cm, ağırlık 820 gr’dır.