Çalışan Anneler
Çocuklarını çalışarak büyüten anneler bunun yaşamlarındaki en zor şey olduğunu söylerler. Çalışan annelerin bir bölümü ekonomik yetersizlikler nedeniyle çalışmak zorunda oldukları
diğer bir bölümü ise ekonomik bağımsızlıklarını kaybetmemek veya mesleklerinden uzak kalmamak için çalışır. Her iki koşulda da çalışan annelerin en önemli sorunları aşağıdaki şekilde gruplandırılabilir;
diğer bir bölümü ise ekonomik bağımsızlıklarını kaybetmemek veya mesleklerinden uzak kalmamak için çalışır. Her iki koşulda da çalışan annelerin en önemli sorunları aşağıdaki şekilde gruplandırılabilir;1. Çocuk bakıcısı arayışı,
2. Aşırı sorumluluk yüklenme, zihinsel ve bedensel yorgunluk,
3. Suçluluk duygusu.
2. Aşırı sorumluluk yüklenme, zihinsel ve bedensel yorgunluk,
3. Suçluluk duygusu.
a. ÇOCUK BAKICISI ARAYIŞI
Çocuğunuza kimin bakacağına doğumdan önce anne ve baba birlikte karar verin.
Çocuğunuza bakmasına karar verdiğiniz kişi bir akraba ise:
Bu kişinin çocuğunuza bakmaya gerçekten gönüllü ve uygun olduğundan emin olun,
Bu kişiden çocuğunuza mümkünse kendi evinizde bakılmasını isteyin,
Çocuğunuzun geceleri ve hafta sonları sizinle kalmasını sağlayın,
Bu kişiye çocuğunuzun bakımı ve eğitimi ile ilgili tüm beklentilerinizi açık bir şekilde ve anne-baba biraradayken bildirin.
Çocuğunuza bakmasına karar verdiğiniz kişi bir çocuk bakıcısı ise,
Bu kişinin çocuk bakıcılığı için gerçekten yeterli ve uygun olduğundan emin olun,
Bu kişiden çocuğunuza kendi evinizde bakılmasını isteyin,
Evinizde yatılı kalarak çocuğunuza bakmasını talep etmeyin,
Bakıcının çalışma düzenini ve iş tanımını önceden belirleyin, çocuğunuzun bakımı ve eğitimi ile ilgili tüm beklentilerinizle birlikte açık bir şekilde ve anne-baba biraradayken bu kişiye bildirin,
Yeterli bir süre çocuğunuza bu kişiyle birlikte bakın ve çalışmaya başlamadan önce aşamalı olarak günün belirli saatlerinde evden uzaklaşarak çocuğunuzu bu uzun süreli ayrılığa yavaş yavaş alıştırın.
Çocuğunuza bakıcı ararken şunlara dikkat edin;
Bakıcıda aradığınız özellikleri önceden sıralayın ve önceliklerinizi belirleyin (tıpatıp beklentilerinize uygun biri karşınıza çıkmayabilir),
Bakıcıyı mümkünse evinde ziyaret edin, çocuklarıyla ilişkisini gözlemleyin,
Referanslarıyla ve komşularıyla görüşün, gerekli belgeleri temin edin.
Çocuğunuza bakıcı ararken şu özelliklere sahip olmasına dikkat edin;
Temiz düzenli ve dürüst olmasına
düzenli ve dürüst olmasınaAile yaşantısının düzenli olmasına
Dakik ve elinin çabuk olmasına
Sevecen ve güleryüzlü olmasına
Esnek ve hoşgörülü olmasına katı-kuralcı olmamasına
katı-kuralcı olmamasınaYeniliğe ve değişime açık olmasına sabit fikirli olmamasına
sabit fikirli olmamasınaSorumluluk ve insiyatif sahibi olmasına
İletişim becerisinin olmasına
Yaş ve kişilik olarak bakılacak çocuğun annesine benzemesine
Sabırlı olmasına
Eğitimli kendini yetiştirmiş ve bilinçli olmasına
kendini yetiştirmiş ve bilinçli olmasınaÇocuğu ya da işe devamını etkileyecek bir rahatsızlığının olmamasına
Sigara içmemesine.
b. AŞIRI SORUMLULUK YÜKLENME ZİHİNSEL VE BEDENSEL YORGUNLUK
ZİHİNSEL VE BEDENSEL YORGUNLUKÇalışan annenin en önemli sorunu aşırı sorumluluk yüklenmesi ve yorgunluktur; çünkü bu sorun annelere çözümsüz ve başa çıkılamaz gibi görünür. Alışıldık bir düzen vardır; evde ve işte yapılacaklar zaten belirlidir şimdi hepsine geceyi gündüze katan bir bebek eklenmiştir ve gün 24 saattir dolayısıyla yorgunluk kaçınılmazdır. Böyle değerlendirince gerçekten de çalışan anne için yapılacak pek birşey yok gibi görünüyor. Oysa ki durum hiç de öyle umutsuz değil çalışan anneler iş listelerini pekala hafifletebilirler;
şimdi hepsine geceyi gündüze katan bir bebek eklenmiştir ve gün 24 saattir dolayısıyla yorgunluk kaçınılmazdır. Böyle değerlendirince gerçekten de çalışan anne için yapılacak pek birşey yok gibi görünüyor. Oysa ki durum hiç de öyle umutsuz değil çalışan anneler iş listelerini pekala hafifletebilirler;Gerek evde gerekse işte yükünüzün arttığı dönemlerde bir süre yalnızca acil ve önemli olan işlerinizle ilgilenin
yükünüzün arttığı dönemlerde bir süre yalnızca acil ve önemli olan işlerinizle ilgileninBazı işleri başkalarına devretmeyi deneyin işyerinde iş arkadaşlarınızdan; evde ise eşinizden varsa diğer çocuklarınızdan veya yakınlarınızdan yardım isteyin. Çocuğunuz yokken evinizle kadın olduğunuz için eşinizden daha çok ilgilenmiş olabilirsiniz bu aynı düzenin devam edeceği anlamına gelmez.
Eşiniz yeni doğan bebeğinizi emziremez belki ama bugüne kadar hep sizin hazırladığınız akşam yemeğini hazırlayabilir. Aile içinde yapılabilecek ufak düzenlemeler size kısacık da olsa rahat bir nefes alma olanağı sağlayacaktır.
işyerinde iş arkadaşlarınızdan; evde ise eşinizden varsa diğer çocuklarınızdan veya yakınlarınızdan yardım isteyin. Çocuğunuz yokken evinizle kadın olduğunuz için eşinizden daha çok ilgilenmiş olabilirsiniz bu aynı düzenin devam edeceği anlamına gelmez.Eşiniz yeni doğan bebeğinizi emziremez belki ama
bugüne kadar hep sizin hazırladığınız akşam yemeğini hazırlayabilir. Aile içinde yapılabilecek ufak düzenlemeler size kısacık da olsa rahat bir nefes alma olanağı sağlayacaktır.Yükünüzün çok arttığını hissettiğiniz yerde bazı alışkanlıklarınızdan tamamen vazgeçin bunun için kendinize önceden "vazgeçilebilirler listesi" bile hazırlayabilirsiniz. Örneğin ev işleri için düzenli bir yardımcı alamıyorsunuz ve iki haftada bir mutlaka mutfağın dolaplarının temizlenmesini gerekli buluyorsunuz ve artık buna ayıracak zamanınız yok. Eşiniz hayatta yapmaz böyle bir işi anneniz çok yaşlı akadaşınıza böyle bir şeyi teklif etmeyi düşünemezsiniz bile… O zaman bu alışkanlığınızdan vazgeçin ya da bu düşüncenizi terkedin; iki haftada bir mutlaka mutfağının dolaplarının silinmesini gerekli bulan bir kadın değilsiniz artık. Mutfak dolapları bekleyebilir arkadaşlarınız bekleyebilir müşteriler ve hatta müdürünüz bile bekleyebilir ama çocuğunuz bekleyemez. İnsan yaşamında pek çok şeyden istifa edebilir herhalde ancak annelikten istifa edemez.
bunun için kendinize önceden "vazgeçilebilirler listesi" bile hazırlayabilirsiniz. Örneğin ev işleri için düzenli bir yardımcı alamıyorsunuz ve iki haftada bir mutlaka mutfağın dolaplarının temizlenmesini gerekli buluyorsunuz ve artık buna ayıracak zamanınız yok. Eşiniz hayatta yapmaz böyle bir işi anneniz çok yaşlı akadaşınıza böyle bir şeyi teklif etmeyi düşünemezsiniz bile… O zaman bu alışkanlığınızdan vazgeçin ya da bu düşüncenizi terkedin; iki haftada bir mutlaka mutfağının dolaplarının silinmesini gerekli bulan bir kadın değilsiniz artık. Mutfak dolapları bekleyebilir arkadaşlarınız bekleyebilir müşteriler ve hatta müdürünüz bile bekleyebilir ama çocuğunuz bekleyemez. İnsan yaşamında pek çok şeyden istifa edebilir herhalde ancak annelikten istifa edemez.c. SUÇLULUK DUYGUSU
Dozu değişmekle birlikte hemen her çalışan annenin yaşadığı bir duygudur suçluluk. Bu duyguyu hafifletmek için şöyle düşünebilirsiniz;
- çalışmak zorundayım (çocuğum için para kazanmam gerekiyor)
- çalışmayı seviyorum (çocuğum mutlu bir anneyi hakediyor)
Çalışan annelerin çoğu (ekonomik zorunluluklar nedeniyle doğumdan sonra işe başlayanlar dışında) çocuk sahibi olmadan önce de çalışan kadınlardır. Önceden çalışma hayatı olan üretken bir kadının uzun süre evde oturması mesleki kaygılar sosyal ve duygusal tatminsizlikler doğurur. Oysa her çocuk mutlu üretken kendisiyle barışık bir anneyi kendisi için işini terketmiş saçını süpürge etmiş bir anneye tercih eder. Unutmayın ki çocuğunuz sizin aynanızdır; siz mutluysanız o da mutlu olur siz kaygılıysanız o da kaygılıdır siz hayatla hep kavga ederseniz o da kavga eder.
çalışan kadınlardır. Önceden çalışma hayatı olan üretken bir kadının uzun süre evde oturması mesleki kaygılar sosyal ve duygusal tatminsizlikler doğurur. Oysa her çocuk mutlu üretken kendisiyle barışık bir anneyi kendisi için işini terketmiş saçını süpürge etmiş bir anneye tercih eder. Unutmayın ki çocuğunuz sizin aynanızdır; siz mutluysanız o da mutlu olur siz kaygılıysanız o da kaygılıdır siz hayatla hep kavga ederseniz o da kavga eder.İşlerinizi planlı yaparak hiçbir şey için çocuğunuza ayırdığınız zamandan çalmayarak ve bu zamanı en verimli şekilde değerlendirerek suçluluk duygusundan kurtulmaya çalışın. Hafta sonu onunla baş başa yapacağınız bir doğa gezisi haftanın 5 günü sabahtan akşama kadar onunla birlikte olup hiçbir şey paylaşmamaktan çok daha iyidir. Çocuğunuzla birlikte olduğunuz süre değil bu süreyi nasıl değerlendirdiğiniz önemlidir. Bu sürenin azlığına ya da çokluğuna değil çocuğunuzla kurduğunuz ilişkinin kalitesine ve bunu geliştirmeye odaklanmaya çalışın.
hiçbir şey için çocuğunuza ayırdığınız zamandan çalmayarak ve bu zamanı en verimli şekilde değerlendirerek suçluluk duygusundan kurtulmaya çalışın. Hafta sonu onunla baş başa yapacağınız bir doğa gezisi haftanın 5 günü sabahtan akşama kadar onunla birlikte olup hiçbir şey paylaşmamaktan çok daha iyidir. Çocuğunuzla birlikte olduğunuz süre değil bu süreyi nasıl değerlendirdiğiniz önemlidir. Bu sürenin azlığına ya da çokluğuna değil çocuğunuzla kurduğunuz ilişkinin kalitesine ve bunu geliştirmeye odaklanmaya çalışın.Suçluluk duygusundan kurtulmaya çalışırken pratikte sizi zorlayan durumlarla karşılaşırsınız bunların üzerinde çok fazla durmamaya gayret edin. Örneğin; çocuğunuzu kreşe veya bakıcı annesine bırakıp işe giderken ilk zamanlar arkanızdan bir süre ağlayacaktır bu çok doğaldır.*Çocuğunuz bazen size bir yabancı gibi davranacaktır babaannesine daha düşkün olacaktır veya bakıcı annesine "anne" diyecektir. Bunlar kuşkusuz her anneyi üzer ve suçluluk duygusunu artırır. Bu gibi durumları çocuğunuza bakan kişiye atfetmemeye çalışın hatta çocuğunuz kendisine bakan kişiyi bu kadar sevdiği için sevinin. Bu durumları çocuğunuzun size verdiği bir mesaj olarak da algılayabilirsiniz; onunla daha çok birlikte olun ve oynayın.*2
bunların üzerinde çok fazla durmamaya gayret edin. Örneğin; çocuğunuzu kreşe veya bakıcı annesine bırakıp işe giderken ilk zamanlar arkanızdan bir süre ağlayacaktır bu çok doğaldır.*Çocuğunuz bazen size bir yabancı gibi davranacaktır babaannesine daha düşkün olacaktır veya bakıcı annesine "anne" diyecektir. Bunlar kuşkusuz her anneyi üzer ve suçluluk duygusunu artırır. Bu gibi durumları çocuğunuza bakan kişiye atfetmemeye çalışın hatta çocuğunuz kendisine bakan kişiyi bu kadar sevdiği için sevinin. Bu durumları çocuğunuzun size verdiği bir mesaj olarak da algılayabilirsiniz; onunla daha çok birlikte olun ve oynayın.*2Unutmayın
çalışan bir annenin çocuğu olmak hayatta insana kaybettirdiklerinden çok daha fazla şey kazandırır.
çalışan bir annenin çocuğu olmak hayatta insana kaybettirdiklerinden çok daha fazla şey kazandırır.
*Haftalarca süren ağlamalar ve bunlara eşlik eden başka sorunlar varsa mutlaka bir uzmana başvurun.
mutlaka bir uzmana başvurun.*2Annenin herhangi bir sebeple çocuğuna karşı ilgisiz olduğu durumlar burada söz edilenin dışındadır ve bunlar ayrıca ele alınmalıdır.
Çocuk Gelişim Uzmanı Şaziye TURAL Çocuk Gelişim