Hapşırık, burun tıkanıklığı, kaşıntı gibi şikayetlerle kendini gösteren alerji hastalığı bazı kişilerde iş ve günlük yaşamı engelleyecek kadar şiddetli olabilir. Hastalığın tedavisinde kullanılan ilaçların yorgunluk hissi oluşturması ise ayrı bir sorun.
Op. Dr. Mustafa Üzeyir
KBB ve Baş-Boyun Cerrahisi Uzm.
Bu yorgunluğu gidermek için vücudun vitamin ve minerale değil aminoaside ihtiyacı vardır. Kişi yorgunluğun kısır döngüsünü kırmak için aminoasit ve türevlerini dışarıdan alarak vücudun ihtiyacı olan enerji mekanizmasını harekete geçirmelidir.
Çağımızın hastalığı olarak da tanımlanan ve 10 kişiden 3’ünde görülen alerji hastalığı bazı kişilerde iş ve günlük yaşamı engelleyecek kadar şiddetli olabilir. Alerji, vücudumuzun değişik organ ve dokularında bazı maddelere karşı aşırı duyarlılık oluşturmasıdır. Hastalık olarak adlandırılabilmesi için bu duyarlılığın vücuda zarar verir hale gelmiş olması gerekir. Çevreden gelen yabancı alerjik maddeler göz, burun, boğaz yoluyla vücuda girer. Burada onların içeri girmesini engelleyici reaksiyonla karşılaşırlar ki vücudumuzun korunması için bu gereklidir. Bazı insanların olaya reaksiyonu normalden fazladır. Bu kişilere "alerjik bünyeli", bu tür maddelere de "alerjen" denir. Alerji genetik bir özelliktir, soya çekim gösterir. Hastalık bulguları ve tanısı etkilediği doku ve organa göre değişir.
Alerjiyi Tetikleyen Etkenler Nelerdir?
Hava ile taşınabilecek kadar hafif ve belirli boyutta olan, burun dokusunda depolanabilecek bitki, hayvan, protein parçaları ve yabancı maddeler alerjiyi oluşturur. Sık görülen alerjenler çiçek polenleri, mantar sporları, hayvan derisi döküntüleri ve ev tozudur. Havayolu ile geçenlerin tedavisinde temel prensip bunlardan uzak durmak; mümkün olmuyorsa ilaç veya uygun aşı yaptırmaktır. Alerji bazı kişilerde yıl boyu, bazı kişilerde ise ilk ve sonbaharda yaşanır. Tamamen bünyenin bir tepkisidir. Yaş sınırı yoktur. Çocukluk, gençlik, yaşlılık dönemlerinde her an karşımıza çıkabilir. Bazı ailelerde çocuk alerjikken, anne ve babada görülmese bile 40-50 li yaşlarda ortaya çıkabilir.
Alerji- Yorgunluk ve Asosyallik İlişkisi
Burunda kaşıntı-akıntı, hapşırma, gözlerde yaşarma-sulanma, öksürük gibi şikayetlerle kendini hissettiren alerjik reaksiyonlar özellikle sabah saatlerinde daha yoğun yaşanır. Mevsimsel alerjisi olanlar evde rahattır. Dışarı çıkıldığında ya da dışarıdaki alerjenlerle temas edildiğinde (örneğin cam açıldığında) rahatsızlık başlayabilir.Yıl boyu süren alerjilerde çalışma ortamlarında bulunan ev tozu, nem, rutubet gibi unsurlar alerjiyi tetikler. Klimalar, merkezi sistemi olan işyerleri ve evler, hava kirliliği, beslenme alışkanlıkları alerjiyi ön plana çıkardı. Mevsimsel alerjilerde tedavi daha kolaydır. Alerji ilaçlarının ilk aşamadaki etkisi burnu açma, kaşıntıyı giderme, akıntıları azaltmaya yönelik olduğu için zaman zaman vücutta yorgunluğa sebep olabilir. Sadece ilaçlar değil, burun tıkanıklığı da uyku kalitesinden günlük yaşantımıza kadar her aşamayı ciddi etkiler. Öncelikle sağlıklı uyku uyuyamadığımız zaman bir yorgunluk hissederiz. Bu yorgunluk günlük yaşantımızdaki performansımızı, işimizi, verimliliğimizi, her şeyimizi etkiler. Genel yorgunluklarda kişinin psikolojisi ve uyku kalitesi bozulur. Kişi çevresinden hasta muamelesi görür. Trafik, sinema, tiyatro gibi toplu yerlere gitmek istemez bu ortamlardan kaçmaya başlar ve asosyal olur. Kişinin mutlaka tedavi olması gerekir.
Yorgunluğun Kısır Döngüsünden Kurtulmak İçin Aminoasit
Alerji vakalarındatedavi şarttır. Tedavi sırasında ilaçların oluşturduğu halsizlik ve yorgunluktan kurtulmak için aminoasitlere ihtiyaç vardır. Kişiler bu durumlarda vitamin ve mineral desteği alıyor. Oysa vücudun enerjiye ihtiyacı vardır. Enerjiyi ortaya çıkaran ise aminoasitlerdir. L-karnitin, L-arjinin, L-glutamin, L-serin ve L-treonin gibi aminoasitlerin tümü birarada alındığında vücuttaki enerji seviyesi artacak, bu şekilde günlük yorgunlukla mücadelede kişi kendisini daha güçlü hissedecektir. Burada dikkat edilmesi gereken şey, bu aminoasitlerin sporcu dozlarını değil, günlük yaşantıdaki kas kullanımına göre ayarlanmış dozajlı olanlarını kullanmaktır.