T?m foto?raflar deprem sonras? 2. g?n Yalova ?ehri merkezinde ?ekilmi?tir.
All photos were taken 2. day after the quake, in city of Yalova.
Yap?lar?n hasar g?rmesine neden olan fakt?rler:
- Sa?lam olmayan zeminde yap?la?ma (kumlu, killi, suya doygun toprak zeminler, batakl?ktan ?slah edilmi? zeminler v.b.)
- Zemine uygun, yap?y? ta??yacak temelin do?ru olarak tasarlanmamas?
- Yap? malzemesi se?im hatalar?: beton yap?m?nda deniz kumu kullan?ld??? takdirde hem beton dayan?m? d???k olur, hem de beton i?indeki ?elik donat? ?ubuklar? korozyona u?rayarak dayan?m? azal?r, beton ile birle?imi zay?flar. D?z ?elik ?ubuklar?n dayan?m? ve betonla birle?imi, nerv?rl? (t?rt?kl?) ?elik ?ubuklar?na g?re daha d???kt?r.
- Yap? malzemesi kullan?m hatalar?: Beton yap?m? esnas?nda kullan?lan ?imento, ?ak?l, su oranlar? beton dayan?m? a??s?ndan ?ok kritiktir.
- Yap? eleman birle?im hatalar?: Beton kolon ve kiri?lere yerle?tirilen ?elik donat? oranlar? ve yerle?tirme bi?imi yap? dayan?kl?l???na direk olarak etki eder.
- Yap? projelendirme hatalar?: Deprem ?artnamesine uygun olmayan projeler; deprem y?k?n? ta??yacak, kolonlar aras?na yerle?tirilecek, betonarme perde kolon/duvarlar?n bulunmamas?; resmi projeden farkl? yap? elemanlar?n?n eklenmesi: ?st katlarda d??ar? do?ru ??kmalar, fazladan ??k?lan katlar, ta??y?c? kolonlar?n estetik veya mekan kazanma amac?yla kald?r?lmas?.
- Bilin?siz ki?ilerce sonradan yap? i?inde yap?lan tadilatlar: kolon, kiri? kald?rma, bodrumlarda mekan kazanma amac?yla temelde zemini kazma
Yukar?da birinci kat kolonlar?n?n ?st d??emesi ile birle?iminde olu?mu? patlama/ezilme a??k?a g?r?lmekte. Benzer hasarlar deprem b?lgesindeki binlerce yap?da da g?zlendi. B?lgeye ?zg? 5-8 katl? betonarme yap?lar?n bir?o?u bu depremde benzer yap?sal davran??lar g?stererek, ?zerlerinde bulunduklar? zemin, kullan?lan malzeme ve projelendirilmelerine g?re b?y?k veya az hasarla bu depremi atlatt?lar.
Depremin yer hareketini inceleyince g?r?r?z ki: Ayn? anda 50 cm'e varan bir yukar? kald?rma ve 120 cm'lik yatay hareket oluyor ve bunun ard?ndan gelen ani d???? ve k???k dalgalarla depremin biti?i. Bina temeli, zemin hareketleri nedeni ile h?zla titre?irken bina ?st katlar? bu h?za ayak uyduramaz; bu nedenle ?zellikle alt kat kolonlar? ba?lant? noktalar?nda b?y?k zorlanmalara maruz kal?r ve kolonun bir yan? bas?nca maruz kalarak ezilirken di?er yan? da ?ekmeye maruz kalarak ?atlar.
Ard?ndan yap?n?n ?st katlar? bu hasar g?rm?? kolonlar?n ?zerine d??er. Kolon-kiri? ve d??eme birle?imleri kuvvetliyse, beton kaliteliyse, ?elik donat? do?ru yerle?tirilmi?se b?yle b?y?k bir harekete kar?? 1. kat kolonlar? dayanabilir. Ancak yap?da ve malzemede hatalar varsa 1. kat kolonlar? bu y?ke direnemez ve ya tamamen par?alan?r, ya da ezilme alt?nda d??ar?ya do?ru patlar. E?er yap?n?n bir ?st kat?ndaki kolonlar ?zerlerine gelen y?k? kald?racak g??te ise ?st katlar hasars?z olarak, sadece 1. kat tamamen ??km?? olarak kal?r. E?er ?st kat kolonlar?nda ve malzemede hata varsa, s?ras? ile b?t?n kat kolonlar? a?a??dan yukar?ya domino etkisiyle y?k?l?r.
[yt]zpwStg0NzcI[/yt]