Milli ?stihbarat Te?kilat? M?ste?ar? Emre Taner, T?rkiye’nin gerek stratejik ve gerekse jeopolitik ?nemi nedeniyle kendisini hi?bir zaman olaylar?n ak???na b?rakma ya da ’bekle-g?r-tav?r al’ takti?i ile s?n?rlama l?ks?ne sahip olmad???n? s?yledi.
M?T’in bug?n kurulu?unun 80. y?l?n? kutlamas? nedeniyle Taner, d?n An?tkabir’i ziyaret etti. "Bulundu?umuz d?nem, bir?ok ulus devlet ve milletin, h?zl? bir ?ekilde tarih maratonunu kaybetmeye ba?lad??? s?reci anlatacakt?r" diyen Taner’in mesajlar? ??yle:
YEN?DEN TANIMLANIYOR
D?nyadaki t?m de?erler, ili?kiler, sistemler ve d?zenler, ister sosyal-ekonomik-siyasi, ister ahlaki-dini olsun yeniden ?ekilleniyor ve tan?mlan?yor. Ya?ad???m?z bu s?re?, ayn? zamanda par?as? oldu?umuz uluslararas? sistemin de kurallar?, ba?rol oyuncular? ve fig?ranlar?yla mevcut olandan ?ok farkl? bir boyutta yeniden belirlenmeye ve hatta do?maya ?al??t??? bir d?neme kaynakl?k etmektedir.
1990 SONRASINA HAZIRLIKSIZ KALINDI
20. y?zy?l?n ikinci yar?s?nda kurulan iki kutuplu d?nya d?zeninin uzun s?re devam etmeyece?i ?nceden ?ng?r?lebilir bir olgu olmakla birlikte 1990 ve sonras?ndaki s?rece haz?rl?ks?z yakalan?ld?. Elbette bunun en ?nemli nedeni, sistem i?indeki yap?lanmalar?n ve analizlerin stat?kocu yakla??ma koyu bir muhafazakarl?kla sahip ??kmalar?d?r. Bu nedenle de gelece?e y?nelik tahminler bu kat? kuralc? yakla??m i?inde ba?ar?s?z olmu?tur.
TE?K?LATLAR YETERS?Z KALDI
Bir ’de?er devrimi’ de yaratan bu radikal de?i?im s?reci, sars?c? bir h?zla her ?eyi etkisi alt?na alm??, savunma ya da uyum mekanizmalar? geli?tirmeye imkan tan?mam??t?r. So?uk Sava? d?neminin ortaya ??kard??? kat? kurallarla i?leyen istihbarat te?kilatlar? da ortaya ??kan bu yeni ve inan?lmaz derecede oynak ortam kar??s?nda ister istemez yetersiz kalm??lard?r.
ULUS DEVLET VE M?LLET? KAYBETME S?REC?
Bulundu?umuz d?nem, gelecekte bir?ok ulus devlet ve milletin, h?zl? bir ?ekilde tarih maratonunu kaybetmeye ba?lad??? s?reci anlatacakt?r. Bu devletler sadece geli?memekle ve d?nya y?netiminde s?z sahibi olanlar aras?na dahil olmamakla kalmayacak, ayn? zamanda bir?o?u g?n?m?z teknolojik devriminin ve k?resel ekonominin rekabetine dayanamay?p ulusal egemenliklerini de b?y?k ?l??de yitireceklerdir.
TEHD?TLER ?Y? ALGILANMALI
Ulusal ve uluslararas? d?zeyde ger?ekten sa?lam politikalar ?retebilmek ve uygulayabilmek i?in ulusal g?venlik ve ulus-devlet yap?s?na y?nelen tehdit ve kaynaklar? iyi alg?layabilmek, ulusun kar?? kar??ya oldu?u f?rsatlar? ve tehditleri ?ng?rmek, do?ru analiz edebilmek ve uygun vas?talar ile kar?? koymak zorunlulu?u/ihtiyac? her zamankinden daha fazla hissedilir hale gelmi?tir.
STAB?L YAPI UMMAK FAYDASIZ B?R U?RA?
21. y?zy?l g?venlik ortam?, istihbarat fonksiyonlar?n?n ?nemi ve etkinli?ini hi? olmad??? kadar art?rm??t?r. ?n?m?zdeki d?nemde uluslararas? sistemin kurallar? belirlenmi? stabil bir yap?ya kavu?aca??n? ummak ve bu y?nde tan?mlamalar geli?tirmek faydas?z bir u?ra? olacakt?r.
T?RK?YE KEND?N? SINIRLAYAMAZ
Bu s?re? i?inde T?rkiye, gerek stratejik gerekse jeopolitik ?nemi nedeniyle kendisini hi?bir zaman olaylar?n ak???na b?rakma ya da ’bekle-g?r-tav?r al’ takti?i ile s?n?rlama l?ks?ne sahip de?ildir. Uluslararas? sistemi ayr?nt?l? ve isabetli bir tan?mlama ile (kendi konumu ile ilgili) taktik, stratejik ve y?ksek stratejik tutumlara sahip olmak zorundad?r. Yaln?z savunma pozisyonunda olmak T?rkiye’ye haiz ?artlar nedeniyle kabul edilemez bir davran?? olacakt?r. Bu nedenle de T?rkiye t?m kartlar?n?/avantajlar?n? maksimum d?zeyde bir verimlilikle de?erlendirmek durumundad?r. Elbette bunu ger?ekle?tirebilmesi hi? de kolay de?ildir.
?stihbarat g??lendirilmeli
Ulusal g?c? sa?laman?n ve koruman?n en etkili yolu, istihbarat fonksiyonlar?n?n ulusal g?venlik politikalar? ve ulusal ??karlar? destekleyecek ?ekilde yap?land?r?lmas? ve geli?tirilmesidir. Jeopolitik ve stratejik konumu itibariyle olduk?a zor bir co?rafya ?zerinde bulunan T?rkiye i?in g??l? bir ekonomi, kusursuz bir d?? politika ve cayd?r?c? bir askeri yap?lanma ?eklinde adland?rabilece?imiz ?ok sa?lam ?? aya?a sahip olmak bir zorunluluk olarak kar??m?za ??kmaktad?r.
SORUMLULU?UMUZ ?OK B?Y?K
?lke olarak i?inden ge?mekte oldu?umuz bu zorlu d?nemde ?zellikle merkezinde bulundu?umuz ve bir par?as? oldu?umuz uluslararas? sistemin geli?im s?reci, Milli ?stihbarat Te?kilat? olarak duydu?umuz sorumlulu?u en ?st seviyeye ??karm?? durumdad?r.
Yeniden yap?lanmal?y?z
Ulusal g?venli?imizin ve ulusal ??karlar?m?z?n geli?imine katk?da bulunacak bir stratejik istihbarat yakla??m? ba?lam?nda te?kilat?m?z?n mevcut yap?s?n?n, yukar?da ifade edilen ihtiya?lara cevap verecek ?ekilde hem organizasyon ?emas? bak?m?ndan hem de s?z konusu ?emaya i?lerlik kazand?racak/hayat verecek organizasyon k?lt?r? a??s?ndan revize edilmesine y?nelik 2006 y?l?nda ba?latt???m?z ?al??malar? 80. y?l?m?z? da kutlayaca??m?z 2007 y?l? i?inde sonu?land?rmak amac?nday?z.
M?T’in bug?n kurulu?unun 80. y?l?n? kutlamas? nedeniyle Taner, d?n An?tkabir’i ziyaret etti. "Bulundu?umuz d?nem, bir?ok ulus devlet ve milletin, h?zl? bir ?ekilde tarih maratonunu kaybetmeye ba?lad??? s?reci anlatacakt?r" diyen Taner’in mesajlar? ??yle:
YEN?DEN TANIMLANIYOR
D?nyadaki t?m de?erler, ili?kiler, sistemler ve d?zenler, ister sosyal-ekonomik-siyasi, ister ahlaki-dini olsun yeniden ?ekilleniyor ve tan?mlan?yor. Ya?ad???m?z bu s?re?, ayn? zamanda par?as? oldu?umuz uluslararas? sistemin de kurallar?, ba?rol oyuncular? ve fig?ranlar?yla mevcut olandan ?ok farkl? bir boyutta yeniden belirlenmeye ve hatta do?maya ?al??t??? bir d?neme kaynakl?k etmektedir.
1990 SONRASINA HAZIRLIKSIZ KALINDI
20. y?zy?l?n ikinci yar?s?nda kurulan iki kutuplu d?nya d?zeninin uzun s?re devam etmeyece?i ?nceden ?ng?r?lebilir bir olgu olmakla birlikte 1990 ve sonras?ndaki s?rece haz?rl?ks?z yakalan?ld?. Elbette bunun en ?nemli nedeni, sistem i?indeki yap?lanmalar?n ve analizlerin stat?kocu yakla??ma koyu bir muhafazakarl?kla sahip ??kmalar?d?r. Bu nedenle de gelece?e y?nelik tahminler bu kat? kuralc? yakla??m i?inde ba?ar?s?z olmu?tur.
TE?K?LATLAR YETERS?Z KALDI
Bir ’de?er devrimi’ de yaratan bu radikal de?i?im s?reci, sars?c? bir h?zla her ?eyi etkisi alt?na alm??, savunma ya da uyum mekanizmalar? geli?tirmeye imkan tan?mam??t?r. So?uk Sava? d?neminin ortaya ??kard??? kat? kurallarla i?leyen istihbarat te?kilatlar? da ortaya ??kan bu yeni ve inan?lmaz derecede oynak ortam kar??s?nda ister istemez yetersiz kalm??lard?r.
ULUS DEVLET VE M?LLET? KAYBETME S?REC?
Bulundu?umuz d?nem, gelecekte bir?ok ulus devlet ve milletin, h?zl? bir ?ekilde tarih maratonunu kaybetmeye ba?lad??? s?reci anlatacakt?r. Bu devletler sadece geli?memekle ve d?nya y?netiminde s?z sahibi olanlar aras?na dahil olmamakla kalmayacak, ayn? zamanda bir?o?u g?n?m?z teknolojik devriminin ve k?resel ekonominin rekabetine dayanamay?p ulusal egemenliklerini de b?y?k ?l??de yitireceklerdir.
TEHD?TLER ?Y? ALGILANMALI
Ulusal ve uluslararas? d?zeyde ger?ekten sa?lam politikalar ?retebilmek ve uygulayabilmek i?in ulusal g?venlik ve ulus-devlet yap?s?na y?nelen tehdit ve kaynaklar? iyi alg?layabilmek, ulusun kar?? kar??ya oldu?u f?rsatlar? ve tehditleri ?ng?rmek, do?ru analiz edebilmek ve uygun vas?talar ile kar?? koymak zorunlulu?u/ihtiyac? her zamankinden daha fazla hissedilir hale gelmi?tir.
STAB?L YAPI UMMAK FAYDASIZ B?R U?RA?
21. y?zy?l g?venlik ortam?, istihbarat fonksiyonlar?n?n ?nemi ve etkinli?ini hi? olmad??? kadar art?rm??t?r. ?n?m?zdeki d?nemde uluslararas? sistemin kurallar? belirlenmi? stabil bir yap?ya kavu?aca??n? ummak ve bu y?nde tan?mlamalar geli?tirmek faydas?z bir u?ra? olacakt?r.
T?RK?YE KEND?N? SINIRLAYAMAZ
Bu s?re? i?inde T?rkiye, gerek stratejik gerekse jeopolitik ?nemi nedeniyle kendisini hi?bir zaman olaylar?n ak???na b?rakma ya da ’bekle-g?r-tav?r al’ takti?i ile s?n?rlama l?ks?ne sahip de?ildir. Uluslararas? sistemi ayr?nt?l? ve isabetli bir tan?mlama ile (kendi konumu ile ilgili) taktik, stratejik ve y?ksek stratejik tutumlara sahip olmak zorundad?r. Yaln?z savunma pozisyonunda olmak T?rkiye’ye haiz ?artlar nedeniyle kabul edilemez bir davran?? olacakt?r. Bu nedenle de T?rkiye t?m kartlar?n?/avantajlar?n? maksimum d?zeyde bir verimlilikle de?erlendirmek durumundad?r. Elbette bunu ger?ekle?tirebilmesi hi? de kolay de?ildir.
?stihbarat g??lendirilmeli
Ulusal g?c? sa?laman?n ve koruman?n en etkili yolu, istihbarat fonksiyonlar?n?n ulusal g?venlik politikalar? ve ulusal ??karlar? destekleyecek ?ekilde yap?land?r?lmas? ve geli?tirilmesidir. Jeopolitik ve stratejik konumu itibariyle olduk?a zor bir co?rafya ?zerinde bulunan T?rkiye i?in g??l? bir ekonomi, kusursuz bir d?? politika ve cayd?r?c? bir askeri yap?lanma ?eklinde adland?rabilece?imiz ?ok sa?lam ?? aya?a sahip olmak bir zorunluluk olarak kar??m?za ??kmaktad?r.
SORUMLULU?UMUZ ?OK B?Y?K
?lke olarak i?inden ge?mekte oldu?umuz bu zorlu d?nemde ?zellikle merkezinde bulundu?umuz ve bir par?as? oldu?umuz uluslararas? sistemin geli?im s?reci, Milli ?stihbarat Te?kilat? olarak duydu?umuz sorumlulu?u en ?st seviyeye ??karm?? durumdad?r.
Yeniden yap?lanmal?y?z
Ulusal g?venli?imizin ve ulusal ??karlar?m?z?n geli?imine katk?da bulunacak bir stratejik istihbarat yakla??m? ba?lam?nda te?kilat?m?z?n mevcut yap?s?n?n, yukar?da ifade edilen ihtiya?lara cevap verecek ?ekilde hem organizasyon ?emas? bak?m?ndan hem de s?z konusu ?emaya i?lerlik kazand?racak/hayat verecek organizasyon k?lt?r? a??s?ndan revize edilmesine y?nelik 2006 y?l?nda ba?latt???m?z ?al??malar? 80. y?l?m?z? da kutlayaca??m?z 2007 y?l? i?inde sonu?land?rmak amac?nday?z.