Çocuklarda Yürüme
Çocuklarda Yürüme Süreci (Bebeğin İlk Adımı)
Minik Adımların İlk Serüveni
O tombul ayaklar o boncuk parmaklar ne de tatlıdır. Onları öpmeye duyamazsınız. Ve bu sevgi seremonisinin her defasında o sevimli ayakların sahibi küçüğünüzün minicik adımlarla size doğru "Anneciğimmm" ya da "Babacığımmm" diyerek koşacağının hayalini kurarsınız. Hayatınız boyunca unutamayacağınız bu güzel gelişme sırasında karşılaşabileceğiniz durumlara önceden hazırlıklı olmanız bu süreci huzurlu ve rahat geçirmeniz için önemlidir.
Çocuklar hangi ayda yürür?
Çocukların çoğu ilk adımlarını 11 ile 14 ay arasında atmaya başlar. Ancak yürüyebilme yaşı diğer gelişim evreleri gibi çocuklar arasında da büyük farklılıklar gösterir. Bazı çocuklar 8-9. aylarında yürümeye başlarken bazıları ise 16. ayda yürüyebilir. Bu durumda aileler çocukları hakkında endişelenerek gelişme geriliği olup olmadığını merak eder. Ancak daima akılda tutulması gereken konu gelişim evrelerinin sağlıklı çocuklar arasında çok farklılık gösterebildiğidir örneğin bazı çocuklar 11. ayda yürümeye başlarken bazıları ise hiçbir problem olmadığı halde 18. ayına kadar yürüyemeyebilir.
Çocuğunuz hala yürümüyorsa
Çocukların yüzde 90'ı 15. ayına kadar yürür ancak bu ayda olduğu halde hala yürüyemeyen çocuklar muayene edilerek bir probleminin olup olmadığı değerlendirilmelidir.
Çocuklarda yürüme gecikmesi bazen motivasyon eksikliğine hareketlerinin kısıtlanmasına bağlı olabiliyor. Fazla kilolu veya zamanından önce doğan çocuklar yürümeye daha geç başlayabiliyor. Motor becerilerin gecikmesine neden olan başlıca hastalıklar nöromuskuler problemlerdir. Bunlar arasında serebral palsi (spastisite) gibi beyin kaynaklı olanları sipina bifida gibi omurilik lezyonları spinal muskuler atrofı veya myopatiler gibi kas hastalıklarını sayabiliriz. Yürüme gecikmesi ile birlikte başka gelişim bozuklukları da varsa da (görme ve işitme gibi) mental bozukluklar araştırılmalıdır. Hipotoni olarak adlandırılan kas gevşekliği yeni doğan bebeklerde veya süt çocuklarında görülebilen ve yürümede gecikmeyle kendini gösterebilen bir durumdur. Sebebi çok değişken olabileceğinden doğum öncesinden anneye olası hastalıklara dair sorular sorulmalı gerektiğinde metabolik hastalıklara dair laboratuar tetkikleri yapılmalıdır.
Uzmana gidilmesi gereken durumlar
Anne ve babalar çocukların farklı becerileri farklı zamanlarda kazanabileceği gerçeğini unutmamalıdır. Bununla birlikte hastalıklarda her zaman erken teşhis önemli olduğundan çocuklarında fiziksel bir gecikmeden endişe duyduklarında diger çocuklarla kıyaslamaktan ziyade bunu doktorlarıyla tartışmaları gerekir. Hamilelik döneminden başlayıp doğum boyunca ve yenidoğan döneminde yaşanan sağlık problemleri ve bu nedenlerden dolayı yürümede gecikme varsa çocuğun daha dikkatli değerlendirilmesi gerekir. Örneğin hamilelikte geçirilen virüs enfeksiyonları prematüre veya zor doğum kan değişimi gerektiren ciddi yenidoğan sarılığı olmuşsa bunların çocuğun gelişimine etkisi araştırılabilir. Çocukların gelişimi oturma emekleme yürüme gibi kaba motor hareketleriyle sınırlı değildir. Küçük cisimleri yakalama küpleri üst üste koyma gibi el becerilerini içeren ince motor hareketler dil gelişimi (agulama hece tekrarı kelime söyleme) ve sosyalleşme çocuğun gelişimi değerlendirilirken göz önünde bulundurulmalıdır. Eğer çocukta yürüme gecikmesiyle birlikte diğer alanlarda da gerilik fark edilmişse daha dikkatli olmak gereklidir.
Yürümesi gecikirse yapmanız gerekenler...
* Çocuğun ellerinden tutarak yürümesi için bol bol fırsat yaratın.
* Mobilyalara tutunmasını engellemeyin ancak destek aldığı eşyaların sağlamlığından emin olun.
* Yürümek istemezse ona kızmayın.
* Bacak kaslarını güçlendirici oyunlar oynayın.
* Gününün çoğunu mama sandalyesinde pusette veya oyun parkında geçirmesine izin vermeyin.
* Evde çıplak ayakla veya kaymayan çoraplarla gezmesine izin verin.
* Ağır sıkı ayakkabılar giydirmeyin.
* Adım atmaya çalıştığında eline küçük bir oyuncak vererek çocuğun dikkatini yürüme dışına kaydırın veya ona yakın bir yerde yere oturarak elinizdeki oyuncağa gelmesi için onu teşvik edin.
* Yürüteç kullanmayın. Yürüteç çocuğun kendi başına hareket etmeyi öğrenmesini geciktirir. Ayrıca yürüteçle birlikte özellikle baş ve boyun yaralanmalarına yol açan kazalar olabilir.
Bücün bunlara rağmen çocuk tutunarak vücudunu yukarıya çekmiyorsa veya kendi başına ayakta kalmak istemiyorsa bu durum onun hala yürümeye hazır olmadığını gösterir.
Ayakkabı seçerken...
Öncelikle ayakkabının rahatlığı uzunluğu genişliği ve yüksekliğine dikkat etmek gerekiyor. Uygun boyutta olmayan ayakkabılar; cırnak batması çekiç parmak nasır gibi hastalıklara neden oluyor. Çocukların hızlı büyüme dönemlerinde her 3-4 ayda bir yeni ayakkabı ihtiyacı olabiliyor. 16 ay altında çocuklarda ayak 2 ayda 2 numara büyüyebiliyor. 16-24. aylarda ayaklar 3 ayda 2 numara büyürken 24-36 aylık küçük çocuklarda 4 ayda 2 numara 2 yaşından sonra 4-6 ayda 2 numara büyüyor. Çocukların yüzde 7()'i D veya E genişliğinde ayakkabı giyebiliyor. Erkek çocukların çoğu E genişlikçe kız çocukların çoğu D genişlikte ayakkabı giyerler. Hazır ayakkabıların çoğu yeterli genişliğe sahip oluyor. Yükseklik kontrol edilirken parmak üzerlerine baskı olmaması ve parmakların daha rahat hareket kolaylığı sağlamasına dikkat edilmelidir. Ayakkabı ilk alındığından itibaren rahat olmalıdır. Eğer yeni ayakkabılarda rahatlık için biraz yumuşama ya da eskime gerekiyorsa o ayakkabı çocuğunuz için uygun değildir.
Ayakkabının yapısına dikkat edin!
Üst parça: Ayakkabının üst kısmı deri kanvas veya delikli bir materyalden yapılmış olmalıdır. Bu bölgenin hava geçiren terleme ile ayakta oluşan nemi dışarı atabilen malzemeden yapılmış olması önemlidir. Plastik gibi yapay maddelerden kaçınılmalıdır.
Taban içi: Taban içinin ter emici bir maddeden yapılmış olduğundan emin olunmalıdır. İç kısmı destekli taban tercih edebilirsiniz. Aslında çocukların çoğu böyle bir desteğe ihtiyaç duymazlar. 18 ay altındaki bebeklerin hemen hepsi düz tabandır. Taban iç girintisi tam olarak 6-8 yaşlarında oluşur.
Taban altı: Taban malzemesi yerde sağlam duran kaymayan ve esnek bir malzemeden yapılmış olmalıdır. Sert ve yüksek tabanlar küçük çocuklarda sendeleme ve düşmeye neden olabileceğinden kaçınılmalıdır.
Topuk: Bebeklerde ayakkabıda topuğa ihtiyaç yoktur. Düz taban yürümeye yeni başlayan bebeklerde yürümeyi kolaylaştırır. Daha büyük çocuklarda 2 santimi geçmeyen topuklar kullanılabilir. Daha yüksek topuklar ayağın öne doğru ka***** parmakların bükülmesine neden olur.
Çocuklarda Yürüme Süreci (Bebeğin İlk Adımı)
Minik Adımların İlk Serüveni
O tombul ayaklar o boncuk parmaklar ne de tatlıdır. Onları öpmeye duyamazsınız. Ve bu sevgi seremonisinin her defasında o sevimli ayakların sahibi küçüğünüzün minicik adımlarla size doğru "Anneciğimmm" ya da "Babacığımmm" diyerek koşacağının hayalini kurarsınız. Hayatınız boyunca unutamayacağınız bu güzel gelişme sırasında karşılaşabileceğiniz durumlara önceden hazırlıklı olmanız bu süreci huzurlu ve rahat geçirmeniz için önemlidir.
Çocuklar hangi ayda yürür?
Çocukların çoğu ilk adımlarını 11 ile 14 ay arasında atmaya başlar. Ancak yürüyebilme yaşı diğer gelişim evreleri gibi çocuklar arasında da büyük farklılıklar gösterir. Bazı çocuklar 8-9. aylarında yürümeye başlarken bazıları ise 16. ayda yürüyebilir. Bu durumda aileler çocukları hakkında endişelenerek gelişme geriliği olup olmadığını merak eder. Ancak daima akılda tutulması gereken konu gelişim evrelerinin sağlıklı çocuklar arasında çok farklılık gösterebildiğidir örneğin bazı çocuklar 11. ayda yürümeye başlarken bazıları ise hiçbir problem olmadığı halde 18. ayına kadar yürüyemeyebilir.
Çocuğunuz hala yürümüyorsa
Çocukların yüzde 90'ı 15. ayına kadar yürür ancak bu ayda olduğu halde hala yürüyemeyen çocuklar muayene edilerek bir probleminin olup olmadığı değerlendirilmelidir.
Çocuklarda yürüme gecikmesi bazen motivasyon eksikliğine hareketlerinin kısıtlanmasına bağlı olabiliyor. Fazla kilolu veya zamanından önce doğan çocuklar yürümeye daha geç başlayabiliyor. Motor becerilerin gecikmesine neden olan başlıca hastalıklar nöromuskuler problemlerdir. Bunlar arasında serebral palsi (spastisite) gibi beyin kaynaklı olanları sipina bifida gibi omurilik lezyonları spinal muskuler atrofı veya myopatiler gibi kas hastalıklarını sayabiliriz. Yürüme gecikmesi ile birlikte başka gelişim bozuklukları da varsa da (görme ve işitme gibi) mental bozukluklar araştırılmalıdır. Hipotoni olarak adlandırılan kas gevşekliği yeni doğan bebeklerde veya süt çocuklarında görülebilen ve yürümede gecikmeyle kendini gösterebilen bir durumdur. Sebebi çok değişken olabileceğinden doğum öncesinden anneye olası hastalıklara dair sorular sorulmalı gerektiğinde metabolik hastalıklara dair laboratuar tetkikleri yapılmalıdır.
Uzmana gidilmesi gereken durumlar
Anne ve babalar çocukların farklı becerileri farklı zamanlarda kazanabileceği gerçeğini unutmamalıdır. Bununla birlikte hastalıklarda her zaman erken teşhis önemli olduğundan çocuklarında fiziksel bir gecikmeden endişe duyduklarında diger çocuklarla kıyaslamaktan ziyade bunu doktorlarıyla tartışmaları gerekir. Hamilelik döneminden başlayıp doğum boyunca ve yenidoğan döneminde yaşanan sağlık problemleri ve bu nedenlerden dolayı yürümede gecikme varsa çocuğun daha dikkatli değerlendirilmesi gerekir. Örneğin hamilelikte geçirilen virüs enfeksiyonları prematüre veya zor doğum kan değişimi gerektiren ciddi yenidoğan sarılığı olmuşsa bunların çocuğun gelişimine etkisi araştırılabilir. Çocukların gelişimi oturma emekleme yürüme gibi kaba motor hareketleriyle sınırlı değildir. Küçük cisimleri yakalama küpleri üst üste koyma gibi el becerilerini içeren ince motor hareketler dil gelişimi (agulama hece tekrarı kelime söyleme) ve sosyalleşme çocuğun gelişimi değerlendirilirken göz önünde bulundurulmalıdır. Eğer çocukta yürüme gecikmesiyle birlikte diğer alanlarda da gerilik fark edilmişse daha dikkatli olmak gereklidir.
Yürümesi gecikirse yapmanız gerekenler...
* Çocuğun ellerinden tutarak yürümesi için bol bol fırsat yaratın.
* Mobilyalara tutunmasını engellemeyin ancak destek aldığı eşyaların sağlamlığından emin olun.
* Yürümek istemezse ona kızmayın.
* Bacak kaslarını güçlendirici oyunlar oynayın.
* Gününün çoğunu mama sandalyesinde pusette veya oyun parkında geçirmesine izin vermeyin.
* Evde çıplak ayakla veya kaymayan çoraplarla gezmesine izin verin.
* Ağır sıkı ayakkabılar giydirmeyin.
* Adım atmaya çalıştığında eline küçük bir oyuncak vererek çocuğun dikkatini yürüme dışına kaydırın veya ona yakın bir yerde yere oturarak elinizdeki oyuncağa gelmesi için onu teşvik edin.
* Yürüteç kullanmayın. Yürüteç çocuğun kendi başına hareket etmeyi öğrenmesini geciktirir. Ayrıca yürüteçle birlikte özellikle baş ve boyun yaralanmalarına yol açan kazalar olabilir.
Bücün bunlara rağmen çocuk tutunarak vücudunu yukarıya çekmiyorsa veya kendi başına ayakta kalmak istemiyorsa bu durum onun hala yürümeye hazır olmadığını gösterir.
Ayakkabı seçerken...
Öncelikle ayakkabının rahatlığı uzunluğu genişliği ve yüksekliğine dikkat etmek gerekiyor. Uygun boyutta olmayan ayakkabılar; cırnak batması çekiç parmak nasır gibi hastalıklara neden oluyor. Çocukların hızlı büyüme dönemlerinde her 3-4 ayda bir yeni ayakkabı ihtiyacı olabiliyor. 16 ay altında çocuklarda ayak 2 ayda 2 numara büyüyebiliyor. 16-24. aylarda ayaklar 3 ayda 2 numara büyürken 24-36 aylık küçük çocuklarda 4 ayda 2 numara 2 yaşından sonra 4-6 ayda 2 numara büyüyor. Çocukların yüzde 7()'i D veya E genişliğinde ayakkabı giyebiliyor. Erkek çocukların çoğu E genişlikçe kız çocukların çoğu D genişlikte ayakkabı giyerler. Hazır ayakkabıların çoğu yeterli genişliğe sahip oluyor. Yükseklik kontrol edilirken parmak üzerlerine baskı olmaması ve parmakların daha rahat hareket kolaylığı sağlamasına dikkat edilmelidir. Ayakkabı ilk alındığından itibaren rahat olmalıdır. Eğer yeni ayakkabılarda rahatlık için biraz yumuşama ya da eskime gerekiyorsa o ayakkabı çocuğunuz için uygun değildir.
Ayakkabının yapısına dikkat edin!
Üst parça: Ayakkabının üst kısmı deri kanvas veya delikli bir materyalden yapılmış olmalıdır. Bu bölgenin hava geçiren terleme ile ayakta oluşan nemi dışarı atabilen malzemeden yapılmış olması önemlidir. Plastik gibi yapay maddelerden kaçınılmalıdır.
Taban içi: Taban içinin ter emici bir maddeden yapılmış olduğundan emin olunmalıdır. İç kısmı destekli taban tercih edebilirsiniz. Aslında çocukların çoğu böyle bir desteğe ihtiyaç duymazlar. 18 ay altındaki bebeklerin hemen hepsi düz tabandır. Taban iç girintisi tam olarak 6-8 yaşlarında oluşur.
Taban altı: Taban malzemesi yerde sağlam duran kaymayan ve esnek bir malzemeden yapılmış olmalıdır. Sert ve yüksek tabanlar küçük çocuklarda sendeleme ve düşmeye neden olabileceğinden kaçınılmalıdır.
Topuk: Bebeklerde ayakkabıda topuğa ihtiyaç yoktur. Düz taban yürümeye yeni başlayan bebeklerde yürümeyi kolaylaştırır. Daha büyük çocuklarda 2 santimi geçmeyen topuklar kullanılabilir. Daha yüksek topuklar ayağın öne doğru ka***** parmakların bükülmesine neden olur.