Amerika Türkiye’ye kredili olarak satacağı 30 adet F-16 uçağı için “Kıbrıs’ta kullanamazsınız” şartı getirdi24.03.2007
Türk Hava Kuvvetleri’ne ABD’den 30 adet F-16 alınmasına ilişkin olarak yürütülen görüşmelerde şok edici gelişme yaşandı. ABD satış için Türkiye’nin uçakları Kıbrıs’ta kullanmamasını şart koştu. Savunma Sanayi Müsteşarlığı bu şartın kaldırılmasını istedi. Türkiye’nin talebi kabul görmezse 30 uçağın alımından vazgeçilmesi düşünülüyor. Türk Hava Kuvvetleri’ne bir yandan 2020’li yılların ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik yeni nesil savaş uçağı alınması, diğer yandan da yaşanan kazalar nedeniye filodan eksilen F-16 savaş uçaklarının yerinin doldurulması için projeler yürütülüyor. Hava Kuvvetleri’nin sahip olduğu 230 adet F-16 uçağından bugüne kadar 24’ü düştü. Düşenlerin yerine yeni 30 adet yeni F-16 alınması için ABD’den talepte bulunuldu. FMS adı verilen ABD’nin askeri kredisiyle yapılacak alım için ABD Kongresi Ekim ayında 2.9 milyar dolar değerinde onay verdi.
’Yunanistan’a da şart koştuk’
Sözleşmede görüşmelerin yılbaşında başlamasının ardından Ankara’yı şok eden gelişmeler yaşandı. Washington yönetimi, FMS kredisiyle yapılacak satışlar için yeni kriterler belirlediklerini Ankara’ya bildirdi. Bu kriterler arasında en çarpıcısı “Uçakları Kıbrıs’ta kullanamazsınız” oldu.
Türkiye gibi Yunanistan Hava Kuvvetleri’nin ihtiyaçlarının büyük bölümünü de karşılayan ABD, Kıbrıs sorununa müzakerelerle çözüm bulunabilmesini teşvik ettiklerini, bu nedenle uçakların Kıbrıs’ta kullanılmasının süreci olumsuz yönde etkileyeceğini ileri sürdü. ABD yönetimi, geçen yıl Yunanistan ile imzaladıkları 30 uçaklık anlaşmaya da “Kıbrıs şartı” koyduklarını bildirdi.
’Altın nöbetçi’uygulaması
ABD yönetiminin belirlediği yeni kriterlere Golden Sentry (Altın Nöbetçi) adı verildi. ABD kredili sattığı savunma istemlerinin hangi amaçlarla kullanıldığını, sistemlerin üzerinde ne gibi değişiklikler yapıldığını yıllık ve iki yıllık periyodik denetlemelerle yerinde incelemek istiyor.
Ankara ‘şartı kaldırın’ dedi
Savunma Sanayi Müsteşarlığı Ankara’nın duyduğu sıkıntıları ABD Savunma Bakanlığı Savunma Güvenlik İşbirliği Dairesi’ne (DSCA) yazıyla bildirdi. Ankara, Kıbrıs şartının kaldırılmasını, F-16 uçaklarının kaynak kodlarının Türkiye’ye verilmesini istedi. Ankara ile Washington arasında yaşanan “Kıbrıs krizi” nedeniyle, 2 Mart için planlanan imza töreni gerçekleşmedi.
ABD’nin teslimat konusunda da “gecikme” sinyalleri vermeye başladığı belirtildi. Üretici Lockheed Martin firması, Türkiye’nin 2010’dan itibaren kullanmayı istediği uçakları ancak 2014’te teslim edebileceğini iletti.
2.9 milyar dolarlık anlaşma
ABD Kongresi’nin onay verdiği 2.9 milyar dolarlık pakette 30 uçağın yanı sıra şu donanımlar bulunuyor:
* 42 adet General Electric yedek motor
* 32 adet radar
* 60 adet füze rampası
* 36 adet pilot başlığı görüntü sistemi
* 36 adet görüntü terminali
* 16 adet yer istasyonu
* 35 adet dost-düşman tanıma sistemi
* 36 adet elektronik harp sistemi