Evet Allah bize imtihan edileceğimizi sormuştur. Ahd-i misak dediğimiz ezeldeki ahidleşme de bunun ifadesidir.
"Rabb'in, Adem oğullarından, onların bellerinden zürriyetlerini almış ve; "Ben sizin Rabb'iniz değil miyim?" diye onları kendilerine şahit tutmuştu. (Onlar) "-Evet, (buna) şahidiz" dediler. Kıyamet günü "-Biz bundan habersizdik!" demeyesiniz" (el-A'raf, 7/172)
Rabbimiz daha biz yaratılmadan önce zürriyet halinde bizi almış ve onlara şahid olabilecek ahidleşebilecek bir şuur vermiş ve "Ben sizin rabbiniz değil miyim" diye sormuştur. Tabiki bu soru "imtihana tabi tutulmayı istiyormusunuz" sorusunu da içermektedir. Nitekim Rab ismi terbiye eden, imtihan ile kemalata erdiren anlamlarını içermektedir.
"Ey Âdemoğulları! Şeytana tapmayın, o size apaçık bir düşmandır ve bana kulluk edin, doğru yol budur, diye size and vermedim mi?" Yasin 60-61
"Onlar, Allah'ın ahdini yerine getirirler, anlaşmayı bozmazlar."Rad 20
Biz de buna Evet diye cevap verdiğimize göre bir ahidleşme gerçekleşmiş oldu. Bu misak, kıyamet gününde bize sorulmadı diye itiraz etmememiz içindir.
Kıyamet gününde ise;
"Onlar, saf halinde Rabbine arz edilmişlerdir. Allah, onlara şöyle diyecektir: "Şüphesiz sizi ilk önce yarattığımız gibi bize geldiniz. Fakat, size kıyamet için yaptığımız vaadi yerine getirmeyeceğimizi sanmıştınız, değil mi?" (Kehf 48) buyurulacaktır.
Bu ahidleşmeyi hatırlamayışımızın sebebi ise imtihana tabi tutulacağımız için bize unutturulmuş olmasıdır. Nitekim insan kelimesi de nisyan (unutma) kökünden türemiştir. Unutmuş olmasaydık imtihan olamazdı. Ebu Bekirler ile Ebu Cehilleri birbirinden ayıracak özellik kalmazdı. Bu unutturulma anlaşmanın Ahdin sıhhatine kesinlikle bir zarar vermez. Çünkü bu anlaşma imtihanın iktizası (gereği) olarak fiziksel olarak unutturulmuş fakat imtihan tarzına uygun bir şekilde Allah tarafından tekrar hatırlatılmıştır. Yukarıdaki ayetler açık bir şekilde ahidleşme gerçekleştiğini hatırlatmıştır. (Bazı yüksek dereceli evliyaların bu ahidleşmeyi kerametvari fiilen de hatırladıkları ifade edilmektedir)
Temsilde hata olmaz;
Mesela bir muallim (öğretmen) talebeleri ile önceden hazırlanılması gerekmeyen bir imtihan için sözleşiyor. Fakat talebeler o zamana kadar bu imtihanı kabul ettiklerini unutuyorlar. İmtihan vakti gelince biz verdiğimiz sözü hatırlamıyoruz demeleri verdikleri sözün sıhhatine bir zarar vermez. (temsil düşünülürken imtihanın önceden hazırlanılması mümkün olmayan ve gerekmeyen bir imtihan olarak düşünülmesi lazımdır.) Önemli olan sözü verdikleri anda bilinçli olmalarıdır. Nitekim ayette zürriyetlerin bilinçlerinin son derece yerinde olduğu "Ben sizin Rabbiniz değil miyim?" hitabına ve sorusuna mazhar olmalarından anlaşılıyor.
En doğrusunu Allah bilir.
"Rabb'in, Adem oğullarından, onların bellerinden zürriyetlerini almış ve; "Ben sizin Rabb'iniz değil miyim?" diye onları kendilerine şahit tutmuştu. (Onlar) "-Evet, (buna) şahidiz" dediler. Kıyamet günü "-Biz bundan habersizdik!" demeyesiniz" (el-A'raf, 7/172)
Rabbimiz daha biz yaratılmadan önce zürriyet halinde bizi almış ve onlara şahid olabilecek ahidleşebilecek bir şuur vermiş ve "Ben sizin rabbiniz değil miyim" diye sormuştur. Tabiki bu soru "imtihana tabi tutulmayı istiyormusunuz" sorusunu da içermektedir. Nitekim Rab ismi terbiye eden, imtihan ile kemalata erdiren anlamlarını içermektedir.
"Ey Âdemoğulları! Şeytana tapmayın, o size apaçık bir düşmandır ve bana kulluk edin, doğru yol budur, diye size and vermedim mi?" Yasin 60-61
"Onlar, Allah'ın ahdini yerine getirirler, anlaşmayı bozmazlar."Rad 20
Biz de buna Evet diye cevap verdiğimize göre bir ahidleşme gerçekleşmiş oldu. Bu misak, kıyamet gününde bize sorulmadı diye itiraz etmememiz içindir.
Kıyamet gününde ise;
"Onlar, saf halinde Rabbine arz edilmişlerdir. Allah, onlara şöyle diyecektir: "Şüphesiz sizi ilk önce yarattığımız gibi bize geldiniz. Fakat, size kıyamet için yaptığımız vaadi yerine getirmeyeceğimizi sanmıştınız, değil mi?" (Kehf 48) buyurulacaktır.
Bu ahidleşmeyi hatırlamayışımızın sebebi ise imtihana tabi tutulacağımız için bize unutturulmuş olmasıdır. Nitekim insan kelimesi de nisyan (unutma) kökünden türemiştir. Unutmuş olmasaydık imtihan olamazdı. Ebu Bekirler ile Ebu Cehilleri birbirinden ayıracak özellik kalmazdı. Bu unutturulma anlaşmanın Ahdin sıhhatine kesinlikle bir zarar vermez. Çünkü bu anlaşma imtihanın iktizası (gereği) olarak fiziksel olarak unutturulmuş fakat imtihan tarzına uygun bir şekilde Allah tarafından tekrar hatırlatılmıştır. Yukarıdaki ayetler açık bir şekilde ahidleşme gerçekleştiğini hatırlatmıştır. (Bazı yüksek dereceli evliyaların bu ahidleşmeyi kerametvari fiilen de hatırladıkları ifade edilmektedir)
Temsilde hata olmaz;
Mesela bir muallim (öğretmen) talebeleri ile önceden hazırlanılması gerekmeyen bir imtihan için sözleşiyor. Fakat talebeler o zamana kadar bu imtihanı kabul ettiklerini unutuyorlar. İmtihan vakti gelince biz verdiğimiz sözü hatırlamıyoruz demeleri verdikleri sözün sıhhatine bir zarar vermez. (temsil düşünülürken imtihanın önceden hazırlanılması mümkün olmayan ve gerekmeyen bir imtihan olarak düşünülmesi lazımdır.) Önemli olan sözü verdikleri anda bilinçli olmalarıdır. Nitekim ayette zürriyetlerin bilinçlerinin son derece yerinde olduğu "Ben sizin Rabbiniz değil miyim?" hitabına ve sorusuna mazhar olmalarından anlaşılıyor.
En doğrusunu Allah bilir.