Bu kaygıların neler olduğunu ve bunların nasıl aşılabileceğini bilmeniz çocuğunuzun kreş yaşamına sağlıklı ve mutlu bir başlangıç yapmasına yardımcı olacaktır...
1- Annemi özlerim...
Kreş ve anaokuluna başlayan çocukların en büyük kaygısı o güne kadar tanıyıp bildikleri her şeyden ve özellikle de sizden ayrılacak olmalarıdır. Bu kaygıyı aşmasına yardımcı olmak için okul başlamadan önce en az birkaç kez okulu birlikte ziyaret edin. Okulun tanıtım gezilerine okul etkinliklerine katılın; okulun oyun alanını kullanın. Bu ziyaretleri rahat bir şekilde tamamlaması ve sizin de rahat olduğunuzu görmek burada mutlu olacağını hissettirecektir. Okul başladıktan sonra sabahları size yapışıyorsa sabah düzenli ve artık çocuğun neler olacağını önceden tahmin edebildiği bir rutin oluşturun ve vedalaşmalarınızı kısa tutun. Çocuğunuza “hoşça kal” dedikten sonra oradan ayrılın bu sırada öğretmen sevdiği bir aktiviteye yönelterek çocuğunuzun dikkatini dağıtabilir
2- Ya altıma kaçırırsam?
Çocuğunuzun tuvaletle ilgili kaygıları varsa önce bunun nedenini belirleyin. Tuvaleti geldiğinde tuvalete yetişememekten mi korkuyor? Sifonun çok şiddetli boşalması mı onu korkutuyor? Tuvalette bir arkadaşının yaptıklarından dolayı kötü deneyim yaşamış olabilir mi? Korkuları ve bunlarla nasıl baş edebileceği hakkında sohbetler edin. Öğretmeni ile görüşerek bu konuda bir süre destek vermesini isteyin. Tüm bunlara rağmen kaygısını yenemiyorsa diğer ebeveynlerle de görüşün. Onların çocukları da benzer sorunlar yaşıyorsa ortak bir neden olabilir. Öğretmenin tüm sınıfı birkaç kez hep birlikte tuvalet turuna götürerek tuvaleti kullanacakları zaman neler yapmaları gerektiği konusunda ipuçları vermesi rahatlatıcı olabilir. Her şeye rağmen tuvalet ile ilgili kaygılarından kurtulamıyorsa bu durumun nedenleri ve yapılması gerekenleri öğrenmek için bir çocuk psikiyatrisi uzmanı hekimden yardım alın.
3- Bu koca binada kaybolursam?
Okulu birlikte ziyaret ettiğinizde okulda tek başına dolaşırken yararlanabileceği görsel hatırlatıcılar bulup ona gösterin (“servisten indiğinde şu büyük kapıdan gir ve şu panonun olduğu yönde üç kapı geçtikten sonra gelen kapı senin sınıfın” gibi). Tuvaletin yerini oyun ve aktivite alanlarının yerini çeşitli hatırlatıcıları belirleyerek gösterin. Herhangi bir durumda yardım alabileceği kişileri gösterin ve mümkünse onlarla tanıştırın
5- Öğretmen kötü davranırsa?
Okula başlama günü yaklaşırken özellikle de büyük kardeşlerin öğretmenle ilgili abartılı yorumlarını dinleyen çocuklar kafalarında öğretmeni korkunç biri gibi canlandırabilirler. Bu nedenle çocuğunuzu okul başlamadan önce öğretmeni ile tanıştırmanız ve ailenizde öğretmenlik yapan kişilerden söz etmeniz yararlı olacaktır. Buna karşın öğretmenin kurallar koyması ya da sizden farklı tutumlar sergilemesi halinde çocuk okul başladıktan sonra da öğretmenin kötü davrandığı fikrine kapılabilir. Böyle bir durumda sınıf kurallarını ve herkesin farklı yaklaşımları olabileceğini anlatın.
Okul başladıktan uzun bir süre sonra da çocuğunuz aniden öğretmenin kötü davrandığından şikâyet ederse şaşırmayın. Büyük olasılıkla bu öğretmenin o günkü tek bir davranışına dayanarak yağılmış bir yorumdur. Okul öncesi yaştaki çocukların çoğu büyüklerin de gerginlik yaşayabileceğini idrak edemezler. Bunu izah etmeniz çocuğunuzun öğretmenin bazı tutumlarını bizzat kendine yönelik kötü davranışlar olarak algılamasını önlemeye yardımcı olacaktır
6- Servise binmekten korkuyorum!
Özellikle televizyonda servis içerisindeki büyük çocukların birbirinin saçını çektiğini birbirine bağırdığını vs. gösteren sahneler izlemiş olması durumunda servise bindiğinde yaşayacakları konusunda olumsuz fikirler geliştirebilirler. Gerçekte bunların nadiren yaşandığını anlatmanız önceden servis sürücüsü ve hostesi ile tanıştırmanız ve onların her zaman yolculuk sırasında kendileri ile birlikte olacağını ve rahatsız edici davranışlara izin vermeyeceklerini anlatmanız yararlı olacaktır. Okul başladığında ise çocuğunuza servis sürücüsünün adını ve servis numarası ya da plakasını öğreterek ve öğretmenlerin servise binmelerine yardımcı olacağını anlatarak yanlış servise binme korkusunu aşmasına yardımcı olabilirsiniz. Ayrıca öğretmenlerin ve servis sürücüsünün cep telefonu olduğunu ve yolda herhangi bir sorun olması durumunda bu telefon ile yardım isteyeceklerini de anlatabilirsiniz. Son olarak mümkünse yanına onunla oturmak isteyecek daha büyük ve sevecen bir çocuk bulmanız da yararlı olabilecektir.
7- Arkadaş edinemezsem...
Çocuğunuz kimsenin ondan hoşlanmayacağı korkusunu yaşıyorsa mevcut arkadaşları ile nasıl tanıştığını ve nasıl arkadaşlık kurduğunu hatırlatın. Yeni birileri ile tanışmanın korkutucu olduğunu bildiğinizi ama diğer çocukların da aynı şekilde korktuğunu belirterek kendisi gibi paylaşmayı ve sırasını beklemeyi bilen bir çocuğun birlikte oynamayı teklif etmesinin diğer çocuğu nasıl mutlu edeceğinden bahsedin. Mümkünse evinize yakın yerlerde yaşayan arkadaşları ile okul dışı zamanlarda görüşmelerini sağlayın. Çocuğunuz fazlasıyla utangaç bir yapıya sahipse önceden bu durumunu öğretmene belirtmeniz halinde öğretmen diğer çocuklarla ilişki kurmasında yardımcı olabilir. Kreşe başlamasının üzerinden haftalar geçmiş olmasına rağmen halen çocuğunuz kendisini dışlanmış ve yalnız hissediyorsa öğretmeni ile görüşerek başka sorunların olup olmadığını anlamaya çalışın. Sorunun devam etmesi halinde olası nedenler ve çözüm yollarını belirlemek üzere bir çocuk psikiyatrisi uzmanı hekime danışın.
1- Annemi özlerim...
Kreş ve anaokuluna başlayan çocukların en büyük kaygısı o güne kadar tanıyıp bildikleri her şeyden ve özellikle de sizden ayrılacak olmalarıdır. Bu kaygıyı aşmasına yardımcı olmak için okul başlamadan önce en az birkaç kez okulu birlikte ziyaret edin. Okulun tanıtım gezilerine okul etkinliklerine katılın; okulun oyun alanını kullanın. Bu ziyaretleri rahat bir şekilde tamamlaması ve sizin de rahat olduğunuzu görmek burada mutlu olacağını hissettirecektir. Okul başladıktan sonra sabahları size yapışıyorsa sabah düzenli ve artık çocuğun neler olacağını önceden tahmin edebildiği bir rutin oluşturun ve vedalaşmalarınızı kısa tutun. Çocuğunuza “hoşça kal” dedikten sonra oradan ayrılın bu sırada öğretmen sevdiği bir aktiviteye yönelterek çocuğunuzun dikkatini dağıtabilir
2- Ya altıma kaçırırsam?
Çocuğunuzun tuvaletle ilgili kaygıları varsa önce bunun nedenini belirleyin. Tuvaleti geldiğinde tuvalete yetişememekten mi korkuyor? Sifonun çok şiddetli boşalması mı onu korkutuyor? Tuvalette bir arkadaşının yaptıklarından dolayı kötü deneyim yaşamış olabilir mi? Korkuları ve bunlarla nasıl baş edebileceği hakkında sohbetler edin. Öğretmeni ile görüşerek bu konuda bir süre destek vermesini isteyin. Tüm bunlara rağmen kaygısını yenemiyorsa diğer ebeveynlerle de görüşün. Onların çocukları da benzer sorunlar yaşıyorsa ortak bir neden olabilir. Öğretmenin tüm sınıfı birkaç kez hep birlikte tuvalet turuna götürerek tuvaleti kullanacakları zaman neler yapmaları gerektiği konusunda ipuçları vermesi rahatlatıcı olabilir. Her şeye rağmen tuvalet ile ilgili kaygılarından kurtulamıyorsa bu durumun nedenleri ve yapılması gerekenleri öğrenmek için bir çocuk psikiyatrisi uzmanı hekimden yardım alın.
3- Bu koca binada kaybolursam?
Okulu birlikte ziyaret ettiğinizde okulda tek başına dolaşırken yararlanabileceği görsel hatırlatıcılar bulup ona gösterin (“servisten indiğinde şu büyük kapıdan gir ve şu panonun olduğu yönde üç kapı geçtikten sonra gelen kapı senin sınıfın” gibi). Tuvaletin yerini oyun ve aktivite alanlarının yerini çeşitli hatırlatıcıları belirleyerek gösterin. Herhangi bir durumda yardım alabileceği kişileri gösterin ve mümkünse onlarla tanıştırın
5- Öğretmen kötü davranırsa?
Okula başlama günü yaklaşırken özellikle de büyük kardeşlerin öğretmenle ilgili abartılı yorumlarını dinleyen çocuklar kafalarında öğretmeni korkunç biri gibi canlandırabilirler. Bu nedenle çocuğunuzu okul başlamadan önce öğretmeni ile tanıştırmanız ve ailenizde öğretmenlik yapan kişilerden söz etmeniz yararlı olacaktır. Buna karşın öğretmenin kurallar koyması ya da sizden farklı tutumlar sergilemesi halinde çocuk okul başladıktan sonra da öğretmenin kötü davrandığı fikrine kapılabilir. Böyle bir durumda sınıf kurallarını ve herkesin farklı yaklaşımları olabileceğini anlatın.
Okul başladıktan uzun bir süre sonra da çocuğunuz aniden öğretmenin kötü davrandığından şikâyet ederse şaşırmayın. Büyük olasılıkla bu öğretmenin o günkü tek bir davranışına dayanarak yağılmış bir yorumdur. Okul öncesi yaştaki çocukların çoğu büyüklerin de gerginlik yaşayabileceğini idrak edemezler. Bunu izah etmeniz çocuğunuzun öğretmenin bazı tutumlarını bizzat kendine yönelik kötü davranışlar olarak algılamasını önlemeye yardımcı olacaktır
6- Servise binmekten korkuyorum!
Özellikle televizyonda servis içerisindeki büyük çocukların birbirinin saçını çektiğini birbirine bağırdığını vs. gösteren sahneler izlemiş olması durumunda servise bindiğinde yaşayacakları konusunda olumsuz fikirler geliştirebilirler. Gerçekte bunların nadiren yaşandığını anlatmanız önceden servis sürücüsü ve hostesi ile tanıştırmanız ve onların her zaman yolculuk sırasında kendileri ile birlikte olacağını ve rahatsız edici davranışlara izin vermeyeceklerini anlatmanız yararlı olacaktır. Okul başladığında ise çocuğunuza servis sürücüsünün adını ve servis numarası ya da plakasını öğreterek ve öğretmenlerin servise binmelerine yardımcı olacağını anlatarak yanlış servise binme korkusunu aşmasına yardımcı olabilirsiniz. Ayrıca öğretmenlerin ve servis sürücüsünün cep telefonu olduğunu ve yolda herhangi bir sorun olması durumunda bu telefon ile yardım isteyeceklerini de anlatabilirsiniz. Son olarak mümkünse yanına onunla oturmak isteyecek daha büyük ve sevecen bir çocuk bulmanız da yararlı olabilecektir.
7- Arkadaş edinemezsem...
Çocuğunuz kimsenin ondan hoşlanmayacağı korkusunu yaşıyorsa mevcut arkadaşları ile nasıl tanıştığını ve nasıl arkadaşlık kurduğunu hatırlatın. Yeni birileri ile tanışmanın korkutucu olduğunu bildiğinizi ama diğer çocukların da aynı şekilde korktuğunu belirterek kendisi gibi paylaşmayı ve sırasını beklemeyi bilen bir çocuğun birlikte oynamayı teklif etmesinin diğer çocuğu nasıl mutlu edeceğinden bahsedin. Mümkünse evinize yakın yerlerde yaşayan arkadaşları ile okul dışı zamanlarda görüşmelerini sağlayın. Çocuğunuz fazlasıyla utangaç bir yapıya sahipse önceden bu durumunu öğretmene belirtmeniz halinde öğretmen diğer çocuklarla ilişki kurmasında yardımcı olabilir. Kreşe başlamasının üzerinden haftalar geçmiş olmasına rağmen halen çocuğunuz kendisini dışlanmış ve yalnız hissediyorsa öğretmeni ile görüşerek başka sorunların olup olmadığını anlamaya çalışın. Sorunun devam etmesi halinde olası nedenler ve çözüm yollarını belirlemek üzere bir çocuk psikiyatrisi uzmanı hekime danışın.