Çocuğunuzu sürekli ikaz ettiğiniz halde bu uyarıları görmezden mi geliyor? Acaba yanlış nerede?
Anne-baba olarak sık sık ağzınızdan “yapma” kelimesi çıkıyor mu? “Şunu yapma” demenin çocuğa yol gösterici olacağını düşünüyor olabilirsiniz ancak uzmanlar çocukların “yapma” kelimesini çoğunlukla göz ardı ettiklerini ya da duymazdan geldiklerini söylüyor.
İşte çocuğa neden “yapma” dememeniz gerektiği ve asıl sizin yapmamanız gereken diğer dört şey:
“Yapma” demeyin
Anne-babalar çoğunlukla yapılmasını istedikleri şey yerine yapılmamasını istedikleri şeyleri belirtme eğilimindedirler. Oysa “yapma” kelimesi çoğunlukla o şeyi çocuğun aklına düşürmeye yarar. Örneğin 8 yaşında bir çocuğa “dolaba girme” dediğiniz zaman odadan çıktığınız anda yapacağı ilk şey dolaba girmek olacaktır. Onun yerine “bunu yapmanı istiyorum” “şunu yaparsan şu olur” demek daha etkili olacaktır.
“Neden” aramayın
Çocuk bir kuralı ihlal ettiğinde “neden böyle yaptın” ya da “bunu kim başlattı” demeyin. Bunun yerine olumlu şeylere odaklanın. Sorular çocuğu uzaklaştırır tarafsız ifadeler kendini rahat hissettirir. “Şu şekilde davranmanı istiyorum” ya da “şunun yapılması gerekiyor” deyin. Ve uzatmayın. Çok uzatmak sadece çocuğu tartışmaya karşı çıkmaya ve hatta yalan söylemeye teşvik eder.
Kıyaslama yapmayın
Çocuğunuza kız ya da erkek kardeşini davranış modeli olarak göstermeniz yararlı olmaz çünkü her çocuk kendine has ve farklıdır. Kıyaslamalar yapmak çocuğun özgüvenini zedeler onu motive etmeyeceği gibi öfke duymasına da neden olur. Dolayısıyla kıyaslamak yerine sadece olmasını istediğiniz şeyi belirtin.
Aşırı uzun açıklamalar yapmayın
Çocuğunuza bir sorununu çözümlemesinde yardımcı olurken siz ne kadar fazla konuşursanız çocuk da o kadar az düşünür. Çocuk ne kadar fazla konuşursa o kadar da fazla düşünür. Bir şeyi gereğinden fazla şekilde ayrıntılı olarak açıklarsanız çocuğun kavramasına engel olursunuz ve çocuk söylediklerinizin hepsini tek seferde anlayamayacağı için kısa sürede kendisini sizin sözlerinize kapatır.
Konuyu dağıtmayın
Çocuğunuz önemli bir sorun ile size geldiğinde ne yapmış olduğuna odaklanmayın. Bunun yerine ne hissettiğinizi anlatın ve daha fazla bilgi almaya gayret edin. Anne-babalar çocuklarını gerçekten dinlerlerse ergenlik döneminde uyuşturucu şiddet ya da diğer kötü alışkanlıklar konusunda daha rahat olmaları mümkün olur.
Çocuklara “yapma” demek çoğunlukla faydalı olmaz. Yetişkinlere “yapma” demenin etkili olup olmadığına ise bu önerileri ne şekilde değerlendirdiğinize bakarak siz karar verin.
Anne-baba olarak sık sık ağzınızdan “yapma” kelimesi çıkıyor mu? “Şunu yapma” demenin çocuğa yol gösterici olacağını düşünüyor olabilirsiniz ancak uzmanlar çocukların “yapma” kelimesini çoğunlukla göz ardı ettiklerini ya da duymazdan geldiklerini söylüyor.
İşte çocuğa neden “yapma” dememeniz gerektiği ve asıl sizin yapmamanız gereken diğer dört şey:
“Yapma” demeyin
Anne-babalar çoğunlukla yapılmasını istedikleri şey yerine yapılmamasını istedikleri şeyleri belirtme eğilimindedirler. Oysa “yapma” kelimesi çoğunlukla o şeyi çocuğun aklına düşürmeye yarar. Örneğin 8 yaşında bir çocuğa “dolaba girme” dediğiniz zaman odadan çıktığınız anda yapacağı ilk şey dolaba girmek olacaktır. Onun yerine “bunu yapmanı istiyorum” “şunu yaparsan şu olur” demek daha etkili olacaktır.
“Neden” aramayın
Çocuk bir kuralı ihlal ettiğinde “neden böyle yaptın” ya da “bunu kim başlattı” demeyin. Bunun yerine olumlu şeylere odaklanın. Sorular çocuğu uzaklaştırır tarafsız ifadeler kendini rahat hissettirir. “Şu şekilde davranmanı istiyorum” ya da “şunun yapılması gerekiyor” deyin. Ve uzatmayın. Çok uzatmak sadece çocuğu tartışmaya karşı çıkmaya ve hatta yalan söylemeye teşvik eder.
Kıyaslama yapmayın
Çocuğunuza kız ya da erkek kardeşini davranış modeli olarak göstermeniz yararlı olmaz çünkü her çocuk kendine has ve farklıdır. Kıyaslamalar yapmak çocuğun özgüvenini zedeler onu motive etmeyeceği gibi öfke duymasına da neden olur. Dolayısıyla kıyaslamak yerine sadece olmasını istediğiniz şeyi belirtin.
Aşırı uzun açıklamalar yapmayın
Çocuğunuza bir sorununu çözümlemesinde yardımcı olurken siz ne kadar fazla konuşursanız çocuk da o kadar az düşünür. Çocuk ne kadar fazla konuşursa o kadar da fazla düşünür. Bir şeyi gereğinden fazla şekilde ayrıntılı olarak açıklarsanız çocuğun kavramasına engel olursunuz ve çocuk söylediklerinizin hepsini tek seferde anlayamayacağı için kısa sürede kendisini sizin sözlerinize kapatır.
Konuyu dağıtmayın
Çocuğunuz önemli bir sorun ile size geldiğinde ne yapmış olduğuna odaklanmayın. Bunun yerine ne hissettiğinizi anlatın ve daha fazla bilgi almaya gayret edin. Anne-babalar çocuklarını gerçekten dinlerlerse ergenlik döneminde uyuşturucu şiddet ya da diğer kötü alışkanlıklar konusunda daha rahat olmaları mümkün olur.
Çocuklara “yapma” demek çoğunlukla faydalı olmaz. Yetişkinlere “yapma” demenin etkili olup olmadığına ise bu önerileri ne şekilde değerlendirdiğinize bakarak siz karar verin.